رای شماره 577 هیات عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع:...

شماره هـ/94/906 1396/07/05بسمه تعالی

جناب آقای جاسبی

مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

با سلام

یک نسخه از رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 577 مورخ 1396/06/21 با موضوع:

«1ـ ابطال بندهای (1ـ13ـ21) از تعرفه عوارض محلی سال 1391 و (14ـ21) از تعرفه عوارض محلی سال 1393 مصوب شورای اسلامی شهر ارومیه درخصوص عوارض سالانه کسب و پیشه از پزشکان.

2ـ ابطال بندهای (2ـ29) از تعرفه عوارض محلی سال 1391 و بند (الف) ردیف (2ـ29) از تعرفه عوارض سال 1393 و بند ذیل تبصره 2 ماده (1ـ29) از تعرفه عوارض محلی سال 1394 مصوب شورای اسلامی شهر ارومیه در قسمت اخذ عوارض از تابلوهای پزشکان.» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می‌گردد.

مدیرکل هیات عمومی و هیاتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: سازمان نظام پزشکی ارومیه

موضوع شکایت و خواسته: ابطال 1ـ بندهای (1ـ13ـ21) تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری ارومیه و سازمان‌های تابعه در سال 1391 در خصوص فرمول محاسبه عوارض پروانه کسب و پیشه

2ـ بندهای (14ـ21) تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری ارومیه و سازمان‌های تابعه در سال 1393 در خصوص عوارض سالانه کسب و پیشه

3ـ بندهای (2ـ29) تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری ارومیه و سازمان‌های تابعه در سال 1391 در خصوص عوارض نصب تابلو

4ـ بند الف ردیف (2ـ29) تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری ارومیه و سازمان‌های تابعه در سال 1393 در خصوص عوارض نصب تابلو

5 ـ بند 2 ذیل تبصره 2 ماده (1ـ29) تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری ارومیه و سازمان‌های تابعه در سال 1394 در خصوص عوارض تابلو

6ـ بندهای 99، 100، 101، 104 و 105 از جدول شماره 2 ذیل ماده (1ـ13ـ21) تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری ارومیه و سازمان‌های تابعه در سال 1391

7ـ بند (1ـ11ـ21) از دفترچه تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری ارومیه و سازمان‌های تابعه در سال 1392 تحت عنوان عوارض سالانه فعالیت و حرفه (کسب و پیشه) پزشکان

8ـ بندهای 105، 106، 107، 110 و 111 از جدول شماره 2 ذیل ماده (1ـ13ـ21) در خصوص تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری ارومیه و سازمان‌های تابعه در سال 1390

9ـ ابطال بند (7ـ21) تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری ارومیه و سازمان‌های تابعه در سال 1393 در خصوص استقرار بر محل فعالیت پزشکان و مراکز درمانی

10ـ بند 35 تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری ارومیه و سازمان‌های تابعه در سال 1393 مرتبط با سازمان نظام پزشکی تحت عنوان جدول عوارض اصناف و مشاغل طبق تعرفه

11ـ بند (7ـ21) از تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری ارومیه و سازمان‌های تابعه در سال 1394 در خصوص عوارض سالیانه خدمات شهری مطب پزشکان و مراکز درمانی ـ (جدول شماره 22) مصوب شورای اسلامی شهر ارومیه در خصوص عوارض سالانه کسب و پیشه از پزشکان

گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بندهای فوق‌الذکر از تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری ارومیه و سازمان‌های تابعه در سال 1391 الی 1394 مصوب شورای اسلامی شهر ارومیه در خصوص عوارض سالانه کسب و پیشه از پزشکان را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

«1ـ ابطال ماده 13ـ21 (1ـ13ـ21) از دفترچه تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری ارومیه در سال 1391 تحت عنوان عوارض سالانه فعالیت و حرفه (کسب و پیشه از پزشکان و ...) و بندهای 99، 100، 101، 104 و 105 از جدول شماره 2 زیر ماده 1ـ13ـ21 و ماده 2ـ 29 تحت عنوان عوارض نصب تابلو (بند الف عوارض تابلوهای معرفی خدمات پزشکی و وکلای دادگستری) 2ـ ابطال ماده 11ـ21 (1ـ11ـ21) از دفترچه تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری در سال 1392 تحت عنوان عوارض سالانه فعالیت و حرفه (کسب و پیشه از پزشکان و ...) و بندهای 105، 106، 107، 110 و 111 از جدول شماره 2 زیر ماده 1ـ13ـ21 و ماده .... 3ـ ابطال ماده 7ـ21 از دفترچه تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری ارومیه در سال 1393 تحت عنوان استقرار بر محل فعالیت پزشکان و مراکز درمانی ماده 14ـ21 و عوارض سالانه کسب و پیشه با فرمول محاسبه مربوطه از جدول 1ـ21 و بند 30 [35] مرتبط با سازمان نظام پزشکی از جدول کلی تحت عنوان جدول عوارض اصناف و مشاغل طبق تعرفه و ماده 2ـ 29 (بند الف: تابلوهای معرفی خدمات پزشکی و وکلای دادگستری) 4ـ ابطال ماده 7ـ21 از دفترچه تعرفه عوارض و بها خدمات شهرداری ارومیه در سال 1394 تحت عنوان عوارض سالیانه خدمات شهری مطب پزشکان و مراکز درمانی جدول شماره 22 و بند 2 ذیل ماده 1ـ 29 تحت عنوان عوارض تابلو پزشکان و ... 5 ـ شورای شهر ارومیه در سال 1389 در قبال اعتراض یکی از پزشکان به عوارض کسب و پیشه موضوع را در جلسه 1389/02/13 شورا مطرح و به استناد مصوبه بند 16 شماره 412 شهرداری منطقه 3 ارومیه را مکلف به اجرایی نمودن رای شماره 872 ـ 1388/01/10 دیوان عدالت اداری نموده و به استناد این مصوبه رای صادره از کمیسیون ماده 100 شهرداری ارومیه در رابطه با عوارض کسب و پیشه به محل کار پزشک معترض اصلاح گردیده است. شماره رای اصلاح شده «263ـ81 ـ 1389/04/30» می‌باشد. علی رغم وجود سابقه چنین مصوبات و رعایت حدود قانون معلوم نیست چرا این شورا در سنوات بعدی در خصوص تعیین عوارض کسب و پیشه مصوبات قبلی خود را در نظر نگرفته است. وقتی شغل پزشکی از نظر قانونگذار ماهیت تجاری نداشته روشن نیست شورای شهر ارومیه چگونه و به استناد کدام قانون به تشخیص تجاری بودن صنف پزشکی رسیده است. 7ـ شورای شهر ارومیه در هنگام تصویب دفترچه های تعرفه عوارض سال 1393 عوارض استقرار بر محل فعالیت پزشکان و مراکز درمانی را به استناد ماده 7ـ21 مشخص و در خصوص عنوان عوارض کسب و پیشه محل کار پزشکان سکوت ولی در ادامه در جدول بهای عوارض اصناف و مشاغل نام سازمان نظام پزشکی را در ردیف 35 جدول بدون ذکر مبلغ و یا درج طبق تعرفه جز اصناف قرار داده (درج طبق تعرفه که غیر مستند و مبهم می‌باشد زمینه را برای بر آورد ارقام نجومی عوارض برای پزشکان باز گذاشته است) و شورا در دفترچه عوارض سال 1394 در خصوص عوارض کسب و پیشه صاحبان حرف پزشکی نیز سکوت ولی عنوان جدیدی را تحت عنوان عوارض سالیانه خدمات شهری مطب پزشکان و مراکز درمانی «جدول شماره 22 از ماده 7ـ21» اضافه و در تبصره 10 ذیل ماده 18ـ21 تاکید نموده که در صورت عدم تمکین مودی نسبت به وصول عوارض کسب و پیشه، محل استقرار اقدام به تعطیلی محل مربوطه به مدت یک هفته و در صورت عدم وصول در آن مدت از طریق کمیسیون ماده 77 اقدام خواهد کرد. این گونه مصوبات و تعلل و سکوت ها خود نشانگر این می‌باشد که تصویب کنندگان بر غیر قانونی بودن تعیین عوارض در خصوص صاحبان حرف پزشکی واقف و سعی نموده اند موضوع اخذ عوارض از پزشکان را به نحوی در میان سایر مصوبات پوشش دهند تا مورد اعتراض قرار نگیرد. 8 ـ در خصوص تعرفه عوارض نصب تابلو و عوارض معرفی تابلو پزشکان نیز علی رغم وجود چندین رای از هیات عمومی دیوان عدالت اداری مبنی بر ابطال مصوبات شورای اسلامی شهرهای مشهد، گرگان، تهران و ... شورای اسلامی شهر ارومیه با تصویب نرخ تعرفه به شرح موارد مندرج در ستون خواسته اقدام و شهرداری را ملزم به دریافت این عوارض از پزشکان کرده است در صورتی که به استناد قانون سازمان نظام پزشکی یکی از وظایف و اختیارات این سازمان، تنظیم دستورالعمل‌های تبلیغاتی و آگهی و اعلام آن به مراجع ذیربط می‌باشد. به عبارتی قانونگذار به این سازمان اختیار داده در خصوص اندازه و متن و نصب تابلو و تبلیغات نظارت نماید در ضمن تابلو پزشکان وسیله ای برای راهنمایی بیماران برای پیدا کردن پزشک مورد نظر می‌باشد از آنجا که پزشکان هزینه نصب و نگهداری تابلوهای مربوطه را خودشان تامین می‌کنند و شهرداری نیز هیچ گونه خدمات خاصی برای تابلو پزشکان ارایه نمی کند لذا گرفتن عوارض از تابلوهای پزشکان نیز منطقی به نظر نمی رسد به استناد قوانین سازمان نظام پزشکی هر پزشک مجاز است حداکثر 3 تابلو برای اطلاع بیماران در بیرون ساختمان (متصل به ساختمان یا نصب بر روی پایه عمودی) داشته باشند و به استناد تبصره ذیل ماده 3 از آیین‌نامه استانداردسازی تابلوها، مطب ها و دفاتر کار مشمولین این آیین‌نامه که محل کارشان داخل کوچه و یا خیابان‌های فرعی هستند می‌توانند یک تابلو راهنما در خیابان اصلی (سرگذر) داشته باشند با در نظر گرفتن این مستندات قانونی معلوم نیست چرا شورای اسلامی شهر ارومیه بر اساس مصوبات خود به شرح مندرج در ستون خواسته این دادخواست تابلو پزشکان را که وسیله ای برای راهنمایی بیماران برای انتخاب پزشک مورد نظر و فاکتور موثری در ارتقا سلامتی جامعه است مشمول پرداخت عوارض کرده است.

نتیجه: با عنایت به مطالب فوق‌الذکر از آنجا که اقدامات شورای شهر ارومیه در خصوص مصوبات تعرفه خدمات و نرخ عوارض متعلق به صاحبان حرف پزشکی در سال‌های 1391 تا 1394 مغایر با قانون نظام صنفی و قانون تشکیل سازمان نظام پزشکی بوده و این شورا در مصوبات خود از حدود و وظایف پیش بینی شده در قانون خارج شده و اخیرا نیز مسیولین اخذ عوارض واحد درآمد شهرداری در معیت مامور انتظامی و با در دست داشتن دستگاه پلمپ به محل کار تعدادی از اعضای این سازمان مراجعه و در حضور بیماران با تهدید و عنوان نمودن اینکه برای تعطیل محل کار آمده ایم شرایط بسیار سخت و اضطراری را برای پزشک به وجود آورده و بدین وسیله آنان را مجبور به پرداخت عوارض می‌کنند که این اقدام با تاثیر بسیار مخرب خود از یک طرف رابطه معنوی بیمار و پزشک را متزلزل و شان و منزلت و اعتبار صاحبان حرف پزشکی را در نزد بیماران که هیچ گونه اطلاعی از موضوع ندارند مخدوش و از طرف دیگر حرمت قانون را شکسته و از بین می‌برد.

با در نظر گرفتن اهمیت و فوریت و تاثیر منفی این اقدامات بر فضای خدمات پزشکی و برای جلوگیری از وارد شدن هرگونه خسارت مادی و معنوی جبران ناپذیر به اعضای سازمان نظام پزشکی و ایجاد خلل در روند درمان بیماران که در اثر اقدامات قهریه ای از ناحیه ماموران شهرداری «همچون پلمپ و تعطیل نمودن محل کار پزشکان» و امکان مسدود نمودن درب ورودی محل کار با بلوک‌های سیمانی و یا جمع آوری تابلو پزشکان وجود دارد. لذا تقاضای صدور دستور موقت مبنی بر توقف عملیات اجرایی احکام و دستورات صادر شده از طرف واحد درآمد و کمیسیون‌های ماده 100 و ماده 77 شهرداری ارومیه و سازمان‌های وابسته به شهرداری تا تعیین تکلیف قطعی رسیدگی به شکایت و صدور حکم به شرح دادخواست تقدیمی مورد استدعاست.»

متن تعرفه در قسمت‌های مورد اعتراض به قرار زیر است:

الف) بندهای (1ـ13ـ21) تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری ارومیه و سازمان‌های تابعه در سال 1391 در خصوص فرمول محاسبه عوارض پروانه کسب و پیشه:

« 1ـ13) فرمول محاسبه عوارض پروانه کسب و پیشه در سال 1391:

تبصره1: منظور از نماد p در این فرمول ارزش منطقه‌ای روز اداره امور مالیاتی دارایی موضوع ماده 4 قانون مالیات‌های مستقیم می‌باشد.

تبصره2: منظور از نماد S ضریب مساحت واحد صنفی است که از جدول 1ـ13 محاسبه خواهد شد.

جدول ضرایب محاسبه عوارض سالیانه کسب و پیشه

ب) بندهای (14ـ21) تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری ارومیه و سازمان‌های تابعه در سال 1393 در خصوص عوارض سالانه کسب و پیشه:

«14ـ12) عوارض سالانه کسب و پیشه:

تبصره1: هر واحد صنفی تا زمان ابطال پروانه کسب مربوطه و تعطیل رسمی محل فعالیت مشمول پرداخت عوارض سالیانه می‌باشد.

تبصره2: واحدهای صنفی فعال در صورتی که پروانه کسب نیز نداشته باشند مشمول پرداخت عوارض سالیانه این تعرفه می‌باشند.

تبصره3: عوارض کسب اصنافی که در زیرزمین و طبقه اول پاساژها فعالیت دارند 10% کمتر محاسبه خواهد گردید.

تبصره4: عوارض کسب مغازه ها و اصنافی که در طبقه دوم و بالاتر فعالیت دارند 20% کمتر محاسبه خواهد گردید.

تبصره5: هزینه کارشناسی برای صدور پروانه کسب جدید مبلغ 50000 ریال (پنجاه هزار ریال) اخذ خواهد شد.

فرمول محاسبه عوارض پروانه کسب و پیشه در سال 1393:

تبصره1: منظور از نماد p در این فرمول ارزش منطقه‌ای روز اداره امور مالیاتی دارایی موضوع ماده 64 قانون مالیات‌های مستقیم می‌باشد.

تبصره2: منظور از نماد s ضریب مساحت واحد صنفی است که از جدول 1ـ21 محاسبه خواهد شد.

جدول ضرایب محاسبه عوارض کسب و پیشه

جدول 1ـ21

ج) بندهای (2ـ 29) تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری ارومیه و سازمان‌های تابعه در سال 1391 در خصوص عوارض نصب تابلو:

«ماده 2ـ 29) عوارض نصب تابلو:

الف ـ تابلوهای معرفی خدمات پزشکی و وکلای دادگستری

1ـ تابلو مطب پزشکان، دندانپزشکان و سایر حرف پزشکی و وکلای دادگستری، کارشناسان رسمی دادگستری و دفاتر اسناد رسمی در صورتی که در مجتمع تعداد آن‌ها کمتر از سه واحد خدماتی باشد تعداد یک عدد تابلو به اندازه مجاز 70×50 و یا کمتر به صورت عمود و آویزان از دیوار ملکی ( P 2 برای هر مترمربع)

12× مساحت× p 2 = عوارض سالیانه

2ـ در مواردی که بیش از سه واحد خدماتی در یک ملک (مجتمع بیش از سه واحد) برابر ضوابط و مقررات تبلیغات شهری

12× مساحت× p 3 = عوارض سالیانه

3ـ درمانگاه ها ـ مجتمع‌های پزشکی و مراکز تشخیص طبی (پیراپزشکی) و داروخانه ها مانند بند 2 از ردیف (ب) مجازند و عوارض مربوطه نیز طبق بند (2) محاسبه وصول خواهد شد و در صورتی که برابر مقررات تبلیغات شهری و موافقت سازمان زیباسازی عوارض سالیانه (تابلو در معبر عمومی نصب شده باشد) عوارض برابر فرمول زیر محاسبه خواهد شد.

12× مساحت× p 4 = عوارض سالیانه

ب: تابلوهای آموزشی و اداری، بانک ها و موسسات مشابه

تعداد یک عدد تابلو نصب بر سر درب ورودی اصلی (به صورت افقی) که ابعاد آن متناسب با دهنه ورودی ساختمان و حداکثر عرض تابلو 120 سانتیمتر باشد

12× مساحت × p = عوارض سالیانه»

د) بند الف ردیف (2ـ 29) تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری ارومیه و سازمان‌های تابعه در سال 1393 در خصوص عوارض نصب تابلو:

«ماده 2ـ 29) عوارض نصب تابلو:

الف ـ تابلوهای معرفی خدمات پزشکی و وکلای دادگستری

1ـ تابلو مطب پزشکان، دندانپزشکان و سایر حرف پزشکی و وکلای دادگستری، کارشناسان رسمی دادگستری و دفاتر اسناد رسمی در صورتی که در مجتمع تعداد آن‌ها کمتر از سه واحد خدماتی باشد تعداد یک عدد تابلو به اندازه مجاز 70×50 و یا کمتر به صورت عمود و آویزان از دیوار ملکی ( P 2 برای هر مترمربع)

12× مساحت× p 2 = عوارض سالیانه

2ـ در مواردی که بیش از سه واحد خدماتی در یک ملک (مجتمع بیش از سه واحد) برابر ضوابط و مقررات تبلیغات شهری

12× مساحت× p 3 = عوارض سالیانه

3ـ درمانگاه ها ـ مجتمع‌های پزشکی و مراکز تشخیص طبی (پیراپزشکی) و داروخانه ها مانند بند 2 از ردیف (ب) مجازند و عوارض مربوطه نیز طبق بند (2) محاسبه و وصول خواهدشد و در صورتی که برابر مقررات تبلیغات شهری و موافقت سازمان زیباسازی عوارض سالیانه (تابلو در معبر عمومی نصب شده باشد) عوارض برابر فرمول زیر محاسبه خواهد شد.

12× مساحت× p = عوارض سالیانه»

هـ) بند 2 ذیل تبصره 2 ماده (1ـ 29) تعرفه عوارض و بهای خدمات شهرداری ارومیه و سازمان‌های تابعه در سال 1394 در خصوص عوارض تابلوها:

« ماده 1ـ 29) عوارض تابلوها:

به منظور ساماندهی و مناسب سازی نماهای شهری عوارض در تابلوهای سطح شهر با رعایت آیین‌نامه پیوست ذیل با نظارت سازمان زیباسازی شهرداری ارومیه تعیین می‌گردد:

تبصره1: تابلوهایی که نیاز به مجوز نداشته و معاف از عوارض می‌باشند.

تبصره2: تابلوهایی که نیاز به مجوز بوده و مشمول دریافت عوارض هستند.

1ـ ................

2ـ تابلوهای پزشکان، وکلای دادگستری، دفاتر اسناد رسمی، ازدواج و طلاق به تعداد یک عدد در ابعاد به طول 70 و عرض 50 سانتیمتر به شرط نصب در سر درب ورودی یا تابلو اعلانات.

در پاسخ به شکایت مذکور، رییس شورای اسلامی شهر ارومیه به موجب لایحه شماره 3922 ـ 1394/11/07 توضیح داده است که:

«ریاست و هیات عمومی دیوان عدالت اداری

با سلام و احترام، عطف به اخطاریه مورخ 1394/09/02 ارسالی در پرونده کلاسه بایگانی به شماره 94/906 دفتر هیات عمومی با لحاظ نسخه ثانی دادخواست و ضمایم سازمان نظام پزشکی ارومیه که به تاریخ 1394/10/02 به این شورا ابلاغ گردیده در موعد مقرره قانونی به منظور انجام تبادل لوایح و ارایه پاسخ موارد مفصله ذیل را مشروحا با تکذیب از دعوی مآلا جهت رد ادعای معنون و تشحیذ اذهان به سمع و استحضار عالی می‌رساند:

اولا: با تامل و دقت نظر در موضوع دادخواست تنظیمی خواسته دعاوی متعدد از جمله ابطال مواد لایحه تعرفه و عوارض در بندهای چهارگانه عوارض کسب و پیشه پسماند خدمات عوارض کمیسیون‌های ماده صد قانون شهرداری ها و هکذا کمیسیون ماده 77 قانون مرقوم می‌باشد علی‌القاعده از نظر شکلی واجد ایراد قضایی است.

ثانیا: برابر سوابق و گزارش 1869/د ـ 1394/10/21 اداره درآمدهای عمومی شهرداری با احراز تخلفات ساختمانی در دفاتر و مطب های پزشکی با مرعی داشتن صورت مجالس مامور فنی مراتب عینا با احاله به کمیسیون ها مبادرت به اصدار رای در محدوده مقررات قوانین موضوعه حاکم نموده است لذا عوارض مورد حکم هم بر اساس لایحه تعرفه عوارض و آیین‌نامه‌های مصوب تعیین می‌گردد از جمله رونوشت آرا صادره کمیسیون ها عینا به پیوست ارایه می‌شود که مفید صحت این ادعاست.

ثالثا: با حصول قطعیت کلیه آرا صادره و لحاظ جمیع تخلفات ساختمانی و تعیین عوارض متعلقه به جهت عدم تادیه عوارض مقرره عینا به کمیسیون ماده 77 قانون یاد شده ارجاع که نهایتا کمیسیون مزبور میزان بدهی متعلقه سازمان شاکی را تعیین و مورد لحوق حکم قرار داده است که آرا کمیسیون مزبور هم در حکم اسناد لازم الاجرای ثبتی است که علی‌الاصول باید با صدور اجراییه به حیطه وصول درآید.

رابعا: تصویب و تعیین عوارض به مورد ادعا هم مطابق قوانین مدون و موضوعه قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 و ماده 1 آیین‌نامه اجرایی متضمن تدوین و تصویب و برقراری عوارضات شهرداری فی نفسه ذاته در صلاحیت شورای اسلامی شهر بوده که با تایید مقام فرمانداری به حیطه اجرا در می‌آید لذا رونوشت رای کمیسیون‌های ماده 77 نیز به پیوست ارایه می‌شود. بنا به مراتب منعکسه استدعای بذل عنایت و رد شکایت و ادعای واهی بلادلیل را دارد.»

در اجرای ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392، پرونده در هیات تخصصی عمران، شهرسازی و اسناد دیوان عدالت اداری مطرح شد و این هیات در خصوص خواسته شاکی مبنی بر تقاضای ابطال ماده (1ـ11ـ21) از تعرفه عوارض محلی در سال 1391، بندهای 99، 100، 101، 104 و 105 از جدول شماره 2 ذیل ماده (1ـ13ـ21) از تعرفه عوارض محلی در سال 1391، ماده (7ـ21) از تعرفه عوارض محلی در خصوص عوارض سالیانه خدمات شهری مطب پزشکان و مراکز درمانی در سال 1394، بند 35 از جدول مرتبط با سازمان نظام پزشکی و ماده (7ـ21) از تعرفه عوارض محلی در سال 1393 در خصوص عوارض استقرار بر محل فعالیت پزشکان و مراکز درمانی مصوب شورای اسلامی شهر ارومیه را مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات ندانسته است و به استناد مواد 12 و 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 144 ـ 1395/08/12 رای به رد شکایت شاکی صادر کرده است. رای مذکور به علت عدم اعتراض از سوی رییس دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قطعیت یافته است.

پرونده در راستای رسیدگی به بندهای (1ـ13ـ21) از تعرفه عوارض محلی سال 1391، (14ـ21) از تعرفه عوارض محلی سال 1393، (2ـ 29) از تعرفه عوارض محلی سال 1391، بند الف ردیف (2ـ 29) از تعرفه عوارض محلی سال 1393، بند 2 ذیل تبصره 2 ماده (1ـ 29) از تعرفه عوارض محلی سال 1394 مصوب شورای اسلامی شهر ارومیه در دستور کار هیات عمومی قرار گرفت.

هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1396/06/21 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آرا به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

الف ـ مطابق ماده واحده قانون محل مطب پزشکان مصوب سال 1366 مقرر شده است «فعالیت شغلی پزشکان و صاحبان حرف وابسته در ساختمان‌های مسکونی و تجاری و ملکی و اجاره‌ای بلامانع است.» به موجب قسمت آخر تبصره ذیل بند 24 ماده 55 قانون شهرداری نیز دایر کردن مطب توسط مالک در محل مسکونی از نظر قانون مذکور به عنوان استفاده تجاری محسوب نشده است و با توجه به رای شماره 576 ـ 1371/07/14 هیات عمومی دیوان عالی کشور، اماکن استیجاری مطب پزشکان که برای خدمت علمی و تخصصی پزشکی و معالجه بیماران مورد استفاده واقع می‌شود، محل کسب و پیشه یا تجارت محسوب نمی شود. با توجه به مراتب بندهای (1ـ13ـ21) از تعرفه عوارض محلی سال 1391 و (14ـ21) از تعرفه عوارض محلی سال 1393 مصوب شورای اسلامی شهر ارومیه در خصوص عوارض سالانه کسب و پیشه از پزشکان، خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات مرجع وضع تشخیص می‌شود و به استناد بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود.

ب ـ هر چند به موجب بند 26 ماده 71 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب سال 1375 و اصلاحات بعدی، تصویب نرخ خدمات ارایه شده توسط شهرداری و سازمان‌های وابسته به آن با رعایت آیین‌نامه مالی و معاملاتی شهرداری ها جزو وظایف شورای اسلامی شهر اعلام شده است، لیکن از آن جا که تابلوهای منصوب بر سر درب اماکن علی‌القاعده مبین معرفی محل استقرار و فعالیت اماکن موردنظر است و وسیله تبلیغاتی در زمینه ارایه خدمت مربوط شناخته نمی شود و اصولا شهرداری در این خصوص ارایه کننده خدمت خاصی نبوده تا استحقاق دریافت بهای آن را داشته باشد، بنابراین بندهای (2ـ 29) از تعرفه عوارض محلی سال 1391 و (بند الف ردیف 2ـ29) از تعرفه عوارض سال 1393 و (بند 2 ذیل تبصره 2 ماده 1ـ 29) از تعرفه عوارض محلی سال 1394 مصوب شورای اسلامی شهر ارومیه در قسمت اخذ عوارض از تابلوهای پزشکان، خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات مرجع تصویب تشخیص می‌شود و به استناد بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود.

رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بهرامی