رای شماره‌های 225 الی 226 هیات عمومی دیوان عدالت اداری...

شماره 9601475 1398/03/25

بسمه تعالی

جناب آقای اکبرپور

رییس هیات مدیره و مدیرعامل محترم روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران

یک نسخـه از رای هیـات عمـومی دیـوان عـدالت اداری به شمـاره دادنامه 98099709058010226 و 98100909058010225 مورخ 1398/02/24 با موضوع: «ابطال تذکر 2 از بند 4 و بند 8 نامه شماره 211/25517 ـ 1396/06/07 معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورز» جهت درج در روزنامه رسمی به پیوست ارسال می‌گردد.

مدیرکل هیات عمومی و هیاتهای تخصصی دیوان عدالت اداری ـ مهدی دربین

مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقایان: احمد قانع ساسان سرایی و علی عابدینی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال تذکر 2 از بند 4 و بند 8 نامه شماره 211/25517 ـ 1396/06/07 معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی

گردش کار: الف) آقای احمد قانع ساسان سرایی به موجب دادخواستی ابطال تذکر 2 از بند 4 و بند 8 نامه شماره 211/25517 ـ 1396/06/07 معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

«احتراما اینجانب احمد قانع ساسان سرایی عضو هیات علمی موسسه تحقیقات ایران با مرتبه مربی پژوهشی با مدرک کارشناسی ارشد می‌باشم که حکم کارگزینی موید آن می‌باشد. بر اساس ردیف 6 بند (ث) ماده 88 قانون توسعه ششم جمهوری اسلامی ایران بهره مندی از امتیاز یک مقطع تحصیلی بالاتر برای رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبان در دفاع مقدس با حقوق و مزایای اجتماعی پیش بینی شده و همچنین هیچ قید و دستوری در استفاده از حقوق و مزایا یک رتبه تحصیلی بالاتر به لحاظ نوع کار و حکم کارگزینی نیامده است. تصویر تاییدیه حضور در جبهه اینجانب به مدت 17 ماه ضمیمه می‌باشد که بیانگر استحقاق اینجانب جهت بهره مندی از مزایای ردیف 6 بند (ث) ماده 88 قانون توسعه ششم می‌باشد. با این حال سازمان متبوع اینجانب بر اساس بند 8 نامه شماره 211/25517 ـ 1396/06/07 و به استناد جوابیه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، نامه شماره 109773/15 ـ 1396/05/23 اعضای هیات علمی را مشمول مزایای مقطع تحصیلی بالاتر موضوع ردیف 6 از بند ماده 88 برنامه ششم ندانسته و این در حالیست که نامه 09773/15 اولا: در جواب استعلام نامه شماره 1124/1/3/96 ـ 1396/05/11 بیان گردید و طرح سوال و استعلام استفاده مضاعف برای ایثارگران (آزاده، جانباز، فرزند شهدا و ...) و مربیان که قبلا از حقوق و مزایای یک رتبه بالاتر برخوردار گردیده اند. ثانیا: نامه 09773/15 ـ 1396/05/23 به هیچ وجه نافی استفاده رزمندگان از حقوق و مزایای ردیف 6 بند (ث) ماده 88 قانون برنامه ششم توسعه نمی باشد. همچنین بر اساس تبصره 4 بند 2 ماده 52 آیین‌نامه استخدامی اعضای هیات علمی که در آن صراحتا اعلام می‌دارد (اعضایی که از سوی مراجع ذی‌صلاح واجد دریافت مزایای ایثارگری شناخته می‌شوند. از پایه ایثارگری بر اساس جدول تبصره 4 همان ماده برخوردار می‌گردند و فقط ایثارگران (جانباز، آزادگان و غیره) که در ردیف یک و دو مندرج در جدول ماده 9 آیین‌نامه هیات علمی قرار داشته و از حقوق و مزایای یک رتبه بالاتر بهره مند گردیده اند در شمول این تبصره قرار نمی گیرند تصویر ماده 52 آیین‌نامه هیات علمی و جدول تبصره 4 می‌باشد. از آنجا که بر اساس حکم کارگزینی اینجانب مربی پژوهشی و دارای مدرک کارشناسی ارشد می‌باشم و از حقوق و مزایای یک مقطع تحصیلی بالاتر تاکنون استفاده نکرده ام و بر اساس مستندات حضور در جبهه و بر اساس تاییدیه مراجع ذی‌صلاح، واجد دریافت حقوق و مزایای یک مقطع تحصیلی بالاتر بر اساس ردیف 6 بند (ث) ماده 88 قانون ششم توسعه می‌باشم.

همچنین به موجب بند (ذ) تبصره ردیف 7 ماده 88 قانون توسعه ششم، به ماده 56 قانون خدمات رسانی به ایثارگران عبارت رزمندگان با حداقل دوازده ماه حضور در جبهه اضافه گردیده و به موجب آن رزمندگان با 12 ماه حضور در جبهه از پرداخت مالیات معاف می‌باشند و برای این معافیت شرطی جز حضور در جبهه قید نشده است. این در حالیست که معاونت توسعه مدیریت و منابع انسانی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی در ردیف 4 تذکر 2 نامه شماره 211/25517 ـ 1396/06/07 معافیت مالیاتی مذکور را منوط به پرداخت کامل کسور بازنشستگی ایام خدمت وظیفه عمومی کرده و صراحتا و به وضوح ماده 56 قانون خدمات رسانی به ایثارگران را نقص کرده است. لذا در پایان خواهان لغو و ابطال تذکر 2 از بند 4 و بند 8 نامه به شماره 211/25517 ـ /6/1396 و برخورداری اینجانب از حقوق و مزایای یک مقطع تحصیلی بالاتر و نیز برگشت کسور مالیاتی از تاریخ 1396/01/01 از زمان اجرایی شدن قانون برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی ایران می‌باشم.»

متن مقرره‌های مورد اعتراض به قرار زیر است:

نامه شماره 211/25517 ـ 1396/06/07:

«4ـ بازنگری سوابق و گواهی حضور در جبهه اعضا که در حال حاضر در جوف پرونده پرسنلی آن‌ها وجود دارد و ملاک عمل قرار گرفته، الزامی است.

......

تذکر2: با عنایت به اینکه احتساب مدت خدمت نظام وظیفه، مستند به تبصره 1 ماده 76 آیین‌نامه استخدامی اعضای غیر هیات علمی و تبصره ماده 100 آیین‌نامه استخدامی اعضای هیات علمی، در صورت پرداخت کامل کسور بازنشستگی به عنوان سابقه خدمت محسوب می‌گردد. لذا آن دسته از اعضا که مدت حضور در جبهه آن‌ها به صورت موظفی (خدمت سربازی) بوده و بر اساس بخشنامه شماره 11/40/206/ط ـ 1388/10/21 ستاد کل نیروهای مسلح سه چهارم دوره مذکور به عنوان داوطلب محسوب گردیده است، در صورت پرداخت کسور ایام سربازی خود از معافیت مالیاتی و بخشودگی کسور بازنشستگی موضوع این ابلاغیه برخوردار خواهند شد.

.........

8 ـ اعضای هیات علمی مطابق جوابیه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شماره 109773/15 ـ 1396/05/23 مشمول مزایای مقطع تحصیلی بالاتر موضوع ردیف 6 از بند (ث) ماده 88 قانون برنامه ششم نخواهد شد.»

در پاسخ به شکایت مذکور، معاون وزیر و رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی به موجب لایحه شماره 200/61691 ـ 1396/12/27 توضیح داده است که:

«اعضای محترم هیات عمومی دیوان عدالت اداری

موضوع: لایحه دفاعیه

با سلام و احترام

با عنایت به ابلاغیه شماره بایگانی 16876 ـ 1396/11/17 منضم به تصویر شکواییه آقای احمد قانع ساسان سرایی در خصوص ابطال و لغو نامه شماره 211/25517 ـ 1396/06/07 مراتب ذیل را برای رد شکایت مطروحه، معروض می‌دارد:

1ـ مطابق قانون تاسیس سازمان تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مصوب 1353/04/09 این سازمان به صورت هیات امنایی اداره می‌شود.

2ـ برابر ماده یک قانون احکام دایمی برنامه‌های توسعه کشور مصوب 1395/11/10 مجلس شورای اسلامی که اشعار می‌دارد: «دانشگاه‌ها، مراکز و موسسات آموزش عالی و پژوهشی و فرهنگستان ها و پارک‌های علم و فناوری که دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سایر مراجع قانونی ذی‌ربط می‌باشند، بدون رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه‌های دولتی به ویژه قانون محاسبات عمومی کشور، قانون مدیریت خدمات کشوری، قانون برگزاری مناقصات و اصلاحات و الحاقات بعدی آن‌ها و فقط در چارچوب مصوبات و آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی، اداری، استخدامی و تشکیلاتی مصوب هیات امنا که حسب مورد به تایید وزیران علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در مورد فرهنگستان ها به تایید رییس جمهور و در مورد دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و تحقیقاتی وابسته به نیروهای مسلح به تایید رییس ستاد کل نیروهای مسلح می‌رسد، عمل می‌کنند.

3ـ این سازمان آیین‌نامه‌های چهارگانه (1ـ آیین‌نامه استخدامی اعضای هیات علمی 2ـ آیین‌نامه استخدامی اعضای غیر هیات علمی 3ـ آیین‌نامه تشکیلاتی 4ـ آیین‌نامه معاملاتی) خود را در بیست و نهمین 29 جلسه هیات امنا در تاریخ 1391/12/15 تصویب نمود.

4ـ آیین‌نامه استخدامی اعضای غیر هیات علمی این سازمان از تاریخ 1392/07/01 در خصوص ایشان اعمال شده است و تمامی مزایای مربوط به آیین‌نامه و علی‌الخصوص ماده 77 بر اساس مصوبات سی و دومین جلسه هیات امنا این سازمان به ایشان پرداخت شده است.

5 ـ مطابق تبصره 4 ماده 52 آیین‌نامه استخدامی اعضای هیات علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی که مقرر می‌دارد: «اعضایی که از سوی مراجع ذی صلاح واجد دریافت مزایای ایثارگری شناخته می‌شوند، علاوه بر پایه‌های ایثارگری مندرج در این ماده از پایه‌های ایثارگری مطابق جدول ذیل برخوردار می‌گردند. اعضای ایثارگری (جانبازان و آزادگان) که در مرتبه ردیف‌های یک و دو مندرج در جدول موضوع ماده 9 این آیین‌نامه قرار داشته و از حقوق و مزایای یک مرتبه بالاتر بهره مند گردیده اند، در شمول این تبصره قرار نمی گیرند.»

6 ـ مطابق بند 1 نامه شماره 109773/15 ـ 1396/05/23 رییس مرکز هیاتهای امنا و هیاتهای ممیزه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که مقرر می‌دارد: «مزایای پیش بینی شده برای اعضای هیات علمی ایثارگر (جانباز ـ آزاده) و عضو هیات علمی فرزند شهید دارای مراتب علمی مربی آموزشیار/ مربی پژوهشیار و مربی آموزشی/ مربی پژوهشی صرفا بر اساس آیین‌نامه استخدامی اعضای هیات علمی صورت می‌گیرد.»

7ـ مطابق بند 2 نامه صدرالاشاره، به استناد تبصره 4 و 7 ماده 52 اعضای یاد شده فقط از حقوق و مزایای یک مرتبه بالاتر بهره مند می‌شوند و در صورت ارایه مدرک تحصیلی دکتری و داشتن مرتبه استادیاری صرفا از پایه‌های مربوطه برخوردار می‌شوند.

بنا به مراتب یاد شده، با توجه به اینکه بر اساس حکم کارگزینی شاکی دارای مرتبه مربی پژوهشی با مدرک فوق لیسانس می‌باشد. بنابراین ادعای نامبرده برخلاف قوانین و مقررات مربوطه بوده لذا از آن مقام رد شکایت شاکی مورد استدعاست.»

ب) آقای علی عابدینی به موجب دادخواست و لایحه تکمیلی ابطال بند 8 بخشنامه شماره 211/25517 ـ 1396/06/07 معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

«ریاست محترم دیوان عدالت اداری

احتراما اینجانب علی عابدینی عضو هیات علمی در مرتبه مربی پژوهشی و سابقه ایثارگری بیشتر از شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه‌های دفاع مقدس با استناد به دلایل و مستندات مشروح در لایحه تکمیلی، تقاضای ابطال بند 8 بخشنامه شماره 211/25517 ـ 1396/06/07 معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی و تحکم به اجرای ردیف 6 بند «ث» ماده 88 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه از ابتدای سال 1396 در حق اینجانب را خواستارم.»

متن لایحه تکمیلی به قرار زیر است:

«ریاست محترم و قضات عالی مقام دیوان عدالت اداری

با سلام و تحیت

احتراما در خصوص شکایت مطروحه به طرفیت معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی و در شرح خواسته به استحضار می‌رساند اینجانب علی عابدینی عضو رسمی هیات علمی موسسه تحقیقات علوم شیلاتی ایران در مرتبه مربی پژوهشی با مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد شیمی دریا هستم و به گواهی صادره از سپاه پاسداران بیشتر از شش ماه به صورت داوطلبانه در جبهه‌های دفاع مقدس حضور داشته ام. با عنایت به ردیف 6 بند «ث» ماده 88 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه که بهره مندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر برای رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس در حقوق و مزایای اجتماعی را اشعار می‌دارد و مستحق برخورداری از امتیازات یک مرتبه تحصیلی بالاتر هستم. بنا بر آن که مراتب اعضای هیات علمی متناسب با مدرک تحصیلی در جدول ماده 9 آیین‌نامه استخدامی اعضای هیات علمی آمده و مرتبه بالاتر از مربی پژوهشی، مرتبه استادیار پژوهشی (معادل دکتری در اعضای غیر هیات علمی) است لذا استحقاق برخورداری از مزایای مرتبه استادیار پژوهشی را دارم. ولی موسسه متبوع طی نامه شماره 93139/2/247 ـ 1396/08/29 با استناد به دور باطل نامه‌های ذیل الذکر، تقاضای قانونی مرا نپذیرفته است.

مدیر امور اداری موسسه متبوع در جهت رد تقاضای انتفاع اینجانب از مزایای یک مقطع تحصیلی بالاتر به بند 8 بخشنامه شماره 211/25517 ـ 1396/06/07 صادره از سوی معاون سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی استناد کرده است. در این بخشنامه به جوابیه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مطابق نامه شماره 109773/15 ـ 1396/05/23 استناد شده است که آن جوابیه در پاسخ به سوالات مطرح شده در نامه شماره 1124/1/3/1396 ـ 1396/05/11 بوده است. حالیه آن که بر مبنای طرح سوال و جوابیه استعلام فقط ایثارگران و مربیانی که قبلا از حقوق و مزایای یک رتبه بالاتر بهره مند گردیده اند، در شمول استفاده توامان و در دو مرتبه بالاتر قرار نمی گیرند و اینجانب از حقوق و مزایای یک مقطع تحصیلی بالاتر تاکنون استفاده نکرده ام. علاوه بر این جوابیه وزارت علوم نافی برخورداری ایثارگران عضو هیات علمی مرتبه مربی از مزایای ردیف 6 بند «ث» ماده 88 قانون برنامه ششم توسعه نیست بلکه موید آن است. کما اینکه قبل از برنامه پنجساله ششم، ایثارگران (فرزندان شهدا و جانبازان) عضو هیات علمی از مزایای قانونی یک مرتبه تحصیلی بالاتر برخوردار می شده اند و مطابق ماده قانونی وضع شده اخیرالذکر، از ابتدای سال 1396 رزمندگان دارای حداقل شش ماه جبهه به این ماده قانونی اضافه و شامل برخورداری از مزایای مرتبه تحصیلی بالاتر شده اند. از طرفی ماده قانونی اخیرالذکر مطلق و بدون قید انحصار است و هیچ قید و دستوری در استفاده از حقوق و مزایای یک رتبه تحصیلی بالاتر به لحاظ نوع کار، عضو هیات علمی و یا غیر هیات علمی نیامده است.

همان گونه که ریاست و قضات واقف هستند سازمان متبوع مجری قانون هست و تفسیر قانون خارج از حدود اختیارات آن سازمان بوده و اگر شبهه و یا رفع ابهامات و حل مشکلات ناشی از کلی بودن مواد قانون نیاز باشد، باید از مراجع رسمی قانونگذار مانند مجلس شورای اسلامی تقاضای استفسار می شد. علاوه بر این مطابق ماده 87 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه دستگاه‌های دولتی موظف بوده اند اقدامات لازم برای اجرای صحیح و به موقع قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران را به عمل آورده و اعتبار کافی را در بودجه سنواتی پیش بینی نموده و کلیه آیین‌نامه‌های اجرایی آن را حداکثر تا شش ماهه اول سال 1396 تصویب و ابلاغ نمایند. حال آن که ردیف 6 بند «ث» ماده 88 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه وضوح کامل داشته و به دور از ابهام است و سازمان متبوع بر مبنای تفسیر شخصی مبادرت به اعلام نظر رسمی در مورد مذکور کرده که حق پیگیری این تخلف برای افراد حقیقی و حقوقی ذینفع محفوظ است.

لذا از ریاست دیوان عدالت اداری تقاضای مداقه و بررسی کامل موضوع و ابطال بند 8 بخشنامه شماره 211/25517 ـ 1396/06/07 معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی و تحکم به اجرای ردیف 6 بند «ث» ماده 88 قانون برنامه پنجساله ششم توسعه در حق اینجانب علی عابدینی مبنی بر برخورداری از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر در حقوق و مزایای اجتماعی را داشته و نیز مطابق ماده 13 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، پرداخت معوقات مربوط توسط موسسه متبوع از ابتدای سال 1396 در حق اینجانب مورد استدعاست.»

هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1398/02/24 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آرا به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.

رای هیات عمومی

با توجه به اینکه اولا: به موجب بند ذ ماده 88 قانون برنامه ششم توسعه مصوب سال 1395 «رزمندگان با حداقل دوازده ماه حضور در جبهه» مشمول معافیت مالیاتی موضوع ماده 56 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مصوب سال 1391 شده اند و قانونگذار برای اعمال این معافیت قید و شرطی نگذاشته است لیکن در تذکر 2 از بند 4 مصوبه مورد شکایت، اعمال این معافیت برای رزمندگان مشمول معافیت منوط به پرداخت کسور ایام سربازی شده است. ثانیا: به موجب ردیف 6 از بند ث ماده 88 قانون برنامه ششم توسعه برای ایثارگران «بهره مندی از امتیازات یک مقطع تحصیلی بالاتر مطابق قوانین مربوطه برای رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در دفاع مقدس در حقوق و مزایای اجتماعی» مقرر شده است لیکن در بند 8 مصوبه مورد شکایت مقرر شده «اعضای هیات علمی مشمول مزایای مقطع تحصیلی بالاتر موضوع ردیف 6 از بند ث ماده 88 قانون برنامه ششم نخواهد شد.» ثالثا: این در حالی است که به موجب ماده 2 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران «اعضای هیات علمی و کادر اداری دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشور» نیز مشمول مقررات قانون مذکور بوده و بند ح ماده 87 قانون برنامه ششم توسعه نیز تصریح دارد به اینکه: «ایثارگران و فرزندان شهدا مشمول قوانین، مقررات و ضوابط استخدامی خاص مربوط به خود بوده و کلیه دستگاه‌های مشمول ماده 2 قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران مکلف به انجام آن هستند.» و معافیت دانشگاه‌ها، مراکز و موسسات آموزش عالی و پژوهشی به موجب ماده 1 قانون احکام دایمی برنامه‌های توسعه کشور مصوب سال 1395 صرفا «از قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه‌های دولتی» است و نه قوانین و مقررات خاص از جمله قوانین و مقررات خاص ایثارگران، بنابراین تذکر 2 ماده 4 مقرره مورد شکایت به دلیل محدود نمودن حکم مقرر در اصلاحیه ماده 56 قانون جامع خدمت رسانی به ایثارگران و اطلاق بند 8 مقرره مورد شکایت از حیث اینکه با برداشت ناصحیح از استعلام صورت گرفته اعضای هیات علمی ایثارگر را به طور مطلق از شمول ردیف 6 بند ث ماده 88 قانون برنامه ششم توسعه خارج کرده است. مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود. اطلاق بند 8 مقرره مورد اعتراض مستند به ماده 13 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال شد.

رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدکاظم بهرامی