تصویب نامه درخصوص بسته اجرایی وزارت تعاون، کار و رفاه...

شماره 246286/ت48527هـ 1391/12/13

وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ـ معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور

هیات وزیران در جلسه مورخ 1391/11/29 بنا به پیشنهاد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و تایید معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور و به استناد ماده (217) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب1389ـ تصویب نمود:

بسته اجرایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موضوع ماده (217) قانون یادشده به شرح پیوست که تایید شده به مهر «دفتر هیات دولت» است، تعیین می‌شود.

معاون اول رییس جمهور ـ محمدرضا رحیمی

بسته اجرایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

(1394 ـ 1390)

موضوع ماده (217) قانون برنامه پنج ساله پنجم

توسعه جمهوری اسلامی ایران

مقدمه

برنامه ریزی، توسعه فرایند تصمیم گیری برای تعیین مناسب ترین خطی مشی ها در مقطع زمانی معین به منظور دستیابی به هدف‌هایی است که در ارتباط با ظرفیت ها، منابع و نیازهای جامعه برای بهبود همه جانبه کیفیت زندگی مردم می‌باشد.

به موجب ماده 217 قانون برنامه پنجم توسعه و به منظور تدوین برنامه‌های عملیاتی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به قصد تغییر روش از برنامه ریزی جامع به برنامه ریزی مساله محور، براساس احکام و قوانین بالادستی از جمله قانون برنامه پنجم توسعه، قانون کار، قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی، قانون بخش تعاونی اقتصاد، قانون بیمه بیکاری، قانون تامین اجتماعی، کارگروه‌های متعدد تخصصی با حضور کارشناسان و مشاوران دستگاه تشکیل و 6 بسته اجرایی تحت عناوین ذیل تدوین گردید:

1ـ نظارت بر اجرای قانون کار و حفظ و صیانت از نیروی انسانی و تعمیق اصل سه جانبه گرایی

2 ـ توسعه تعاملات بین‌المللی، منطقه‌ای و امور حقوقی در عرصه تعاون، کار و رفاه اجتماعی

3ـ اعتلای سطح فرهنگی و اجتماعی جامعه کار و تعاون

4ـ توسعه اشتغال و کارآفرینی

5 ـ توسعه و ارتقا خدمات بیمه‌ای و حمایت‌های اجتماعی

6 ـ توسعه بخش تعاون

چشم انداز افق 1404

برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید

برخوردار از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تامین اجتماعی، فرصت‌های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده، به دور از فقر، فساد، تبعیض و بهره مند از محیط زیست مطلوب.

فعال، مسوولیت پذیر، ایثارگر، مومن، رضایتمند، برخوردار از وجدان کاری، انضباط، روحیه تعاون و سازگاری اجتماعی، متعهد به انقلاب و نظام اسلامی و شکوفایی ایران و مفتخر به ایرانی بودن.

دست یافته به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه آسیای جنوب غربی با تاکید بر جنبش نرم افزاری و تولید علم، رشد پر شتاب و مستمر اقتصادی، ارتقا نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل.

سیاست‌های کلی

اشتغال:

1) ترویج و تقویت فرهنگ کار، تولید، کارآفرینی و استفاده از تولیدات داخلی به عنوان ارزش اسلامی و ملی با بهره گیری از نظام آموزشی و تبلیغی کشور.

2) آموزش نیروی انسانی متخصص، ماهر و کارآمد متناسب با نیازهای بازار کار (فعلی و آتی) و ارتقا توان کارآفرینی با مسوولیت نظام آموزشی کشور (آموزش و پرورش، آموزش فنی و حرفه‌ای و آموزش عالی) و توام کردن آموزش و مهارت و جلب همکاری بنگاه‌های اقتصادی جهت استفاده از ظرفیت آن‌ها.

3) ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار با تاکید بر استفاده از توسعه فناوری و اقتصاد دانش بنیان و آینده نگری نسبت به تحولات آن‌ها در سطح ملی و جهانی.

4) ایجاد نظام جامع اطلاعات بازار کار.

5) بهبود محیط کسب و کار و ارتقا شاخص‌های آن (محیط سیاسی، فرهنگی و قضایی و محیط اقتصاد کلان، بازار کار، مالیات ها و زیر ساخت ها) و حمایت از بخش‌های خصوصی و تعاونی و رقابت از راه اصلاح قوانین، مقررات و رویه‌های ذیربط در چارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.

6) جذب فناوری، سرمایه و منابع مالی، مبادله نیروی کار و دسترسی به بازارهای خارجی کالا و خدمات از طریق تعامل موثر و سازنده با کشورها، سازمان ها و ترتیبات منطقه‌ای و جهانی.

7) برقراری حمایت‌های موثر از بیکاران برای افزایش توانمندی‌های آنان در جهت دسترسی آن‌ها به اشتغال پایدار.

8) توجه ویژه به کاهش نرخ بیکاری استان‌های بالاتر از متوسط کشور.

9) رعایت تناسب بین افزایش دستمزدها و بهره وری نیروی کار.

10) انجام اقدامات ضروری برای رساندن نرخ بیکاری در کشور به 7 درصد.

امور تعاون

1ـ افزایش سهم بخش تعاونی در اقتصاد کشور به 25% تا آخر برنامه پنج ساله پنجم.

2ـ اقدام موثر دولت در ایجاد تعاونی ها برای بیکاران درجهت اشتغال مولد.

3ـ حمایت دولت از تشکیل و توسعه تعاونی ها ازطریق روش‌هایی ازجمله تخفیف مالیاتی، ارایه تسهیلات اعتباری حمایتی به وسیله کلیه موسسات مالی کشور و پرهیز از هرگونه دریافت اضافی دولت از تعاونی ها نسبت به بخش خصوصی.

4ـ رفع محدودیت از حضور تعاونی ها در تمامی عرصه‌های اقتصادی ازجمله بانکداری و بیمه.

5 ـ تشکیل بانک توسعه تعاون با سرمایه دولت با هدف ارتقا سهم بخش تعاونی در اقتصاد کشور.

6 ـ حمایت دولت از دستیابی تعاونی ها به بازار نهایی و اطلاع رسانی جامع و عادلانه به این بخش.

7ـ اعمال نقش حاکمیتی دولت در قالب امور سیاستگذاری و نظارت بر اجرای قوانین موضوعه و پرهیز از مداخله در امور اجرایی و مدیریتی تعاونی ها.

8 ـ توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و سایر حمایت‌های لازم به منظور افزایش کارآمدی و توانمندسازی تعاونی ها.

9ـ انعطاف و تنوع در شیوه‌های افزایش سرمایه و توزیع سهام در بخش تعاونی و اتخاذ تدابیر لازم به نحوی که علاوه بر تعاونی‌های متعارف امکان تاسیس تعاونی‌های جدید در قالب شرکت سهامی عام با محدودیت مالکیت هر یک از سهامداران به سقف معینی که حدود آن را قانون تعیین می‌کند، فراهم شود.

10ـ حمایت دولت از تعاونی ها متناسب با تعداد اعضا.

11ـ تاسیس تعاونی‌های فراگیر ملی برای تحت پوشش قرار دادن سه دهک اول جامعه به منظور فقرزدایی.

امور اقتصادی

الف) رشد مناسب اقتصادی با تاکید بر:

1) بهبود فضای کسب و کار کشور با تاکید بر ثبات محیط اقتصاد کلان، فراهم آوردن زیرساخت‌های ارتباطی، اطلاعاتی، حقوقی، علمی و فناوری موردنیاز، کاهش خطرپذیری های کلان اقتصادی، ارایه مستمر آمار و اطلاعات به صورت شفاف و منظم به جامعه.

2) تحقق سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی و الزامات مربوط به هر یک از بندها با تاکید بر:

1. حمایت از شکل گیری بازارهای رقابتی.

2. ایجاد ساختارهای مناسب برای ایفای وظایف حاکمیتی (سیاست گذاری، هدایت و نظارت ( .

3. تنظیم سیاست‌های تشویقی در جهت تبدیل فعالیت‌های غیرمتشکل )نهاد خانوار ( به فعالیت‌های واحدهای حقوقی.

4. ایجاد بازار رقابتی برای ارایه خدمات بیمه درمانی.

3) ارتقا و هماهنگی میان اهداف توسعه‌ای: آموزش، بهداشت و اشتغال به طوری که در پایان برنامه پنجم، شاخص توسعه انسانی به سطح کشورهای با توسعه انسانی بالا برسد.

4) برقراری ارتباط کمی و کیفی میان برنامه پنج ساله و بودجه‌های سالیانه با سند چشم انداز با رعایت شفافیت و قابلیت نظارت.

ب) گسترش عدالت اجتماعی با:

5) کاهش فاصله دو دهک بالا و پایین درآمدی جامعه به طوری که ضریب جینی به حداکثر 35/0 در پایان برنامه برسد.

6) تامین بیمه فراگیر و کارآمد و گسترش کمی و کیفی نظام تامین اجتماعی و خدمات بیمه درمانی.

7) حمایت از اقشار محروم و زنان سرپرست خانوار.

8) توسعه بخش تعاون با هدف توانمندسازی اقشار متوسط و کم درآمد جامعه به نحوی که تا پایان برنامه پنجم سهم تعاون به 25 درصد برسد.

امور اجتماعی و فرهنگی:

1) تقویت هویت ملی جوانان متناسب با آرمان‌های انقلاب اسلامی، فراهم کردن محیط رشد فکری و علمی و تلاش در جهت رفع دغدغه های شغلی، ازدواج، مسکن و آسیب‌های اجتماعی آنان، توجه به مقتضیات دوره جوانی و نیازها و توانایی‌های آنان.

2) اهتمام به توسعه ورزش کارگران.

3) تاکید بر رویکرد انسان سالم و سلامت همه جانبه با توجه به:

1. یکپارچگی در سیاستگذاری، برنامه ریزی، ارزشیابی، نظارت و تخصیص منابع عمومی.

2. ارتقا شاخص‌های سلامت هوا، امنیت غذا، محیط و بهداشت جسمی و روحی.

3. کاهش مخاطرات و آلودگی‌های تهدیدکننده سلامت.

4. اصلاح الگوی تغذیه جامعه با بهبود ترکیب و سلامت مواد غذایی.

4) توسعه کمی و کیفی بیمه‌های سلامت و کاهش سهم مردم از هزینه‌های سلامت به 30% تا پایان برنامه پنجم.

5) استفاده از ابزارهای فرهنگی، آموزشی و رسانه ها برای پیشگیری و مقابله با ناهنجاری های فرهنگی و اجتماعی.

6) تقویت قانونگرایی، انضباط اجتماعی، وجدان کاری، خودباوری، روحیه کار جمعی، ابتکار، درستکاری، قناعت، پرهیز از اسراف و اهتمام به ارتقا کیفیت در تولید.

7) حضور فعال و هدفمند در سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای و تلاش برای ایجاد تحول در رویه‌های موجود بر اساس ارزش‌های اسلامی.

اهداف کلان

1) توانمندسازی اقشار متوسط و کم درآمد جامعه با تکیه بر تعاونی ها

2) افزایش سهم بخش تعاون در اقتصاد ملی به 25 درصد تولید ناخالص داخلی

3) کاهش تدریجی نرخ بیکاری به 7 درصد

4) کاهش نرخ بیکاری استان‌ها

5) افزایش ضریب نفوذ بیمه‌های اجتماعی به کلیه نیروهای شاغل

6) افزایش ضریب نفوذ بیمه درمانی به کلیه آحاد مردم

7) برقراری نظام چند لایه تامین اجتماعی شامل مساعدت های اجتماعی، بیمه پایه اجتماعی و درمانی، بیمه‌های مکمل، بازنشستگی و درمانی

8) اصلاح ساختار صندوق‌های بیمه و بازنشستگی در جهت کاهش وابستگی به دولت

9) ارتقا شاخص‌های محیط کسب و کار

10) ساماندهی بیمه‌های سلامت

11) ارتقا شاخص‌های توسعه انسانی کشور

12) افزایش نرخ مشارکت نیروی کار

13) ارتقا شاخص‌های بهره وری کار و سرمایه

14) ارتقا شاخص‌های فرهنگی و اجتماعی

15) کاهش حوادث ناشی از کار

16) کاهش میانگین زمان رسیدگی به اختلافات کارگری و کارفرمایی

17) افزایش آموزش‌های مهارتی و کارآفرینی

18) ارتقا شاخص‌های کارآفرینی

راهبردها:

1) توسعه اشتغال

2) توسعه کارآفرینی

3) بسط و توسعه حمایت‌های بیمه بیکاری و پایداری مشاغل

4) تنظیم و نظارت بر روابط کار و نظام‌های جبران خدمت

5) توسعه ایمنی و بهداشت کار در کارگاه‌های مشمول قانون کار

6) توسعه تشکل‌های کارگری و کارفرمایی و تعمیق سه جانبه گرایی

7) گسترش تشکل‌های تعاونی و ایجاد اشتغال مولد

8) توانمندسازی و ارتقا بهره وری تعاونی ها

9) توسعه سرمایه گذاری در بخش تعاونی

10) توسعه، گسترش و ارتقا بیمه‌های اجتماعی

11) توسعه، گسترش و ارتقا بیمه‌های درمانی

12) توسعه، گسترش و ارتقا نظام خدمت رسانی حوزه حمایتی، توانمندسازی و کاهش آسیب‌های اجتماعی

13) توسعه فرهنگ کار و تعاون

14) اعتلا خدمات اجتماعی در جامعه هدف

15) توسعه فعالیت‌های ورزشی و تفریحی در جامعه مخاطب

16) توسعه امور حقوقی در عرصه تعاون، کار و رفاه اجتماعی

17) توسعه تعاملات بین‌المللی و منطقه‌ای در عرصه تعاون، کار و رفاه اجتماعی

سیاست‌های اجرایی

1) توسعه کسب و کارهای کوچک و متوسط

2) توسعه اشتغال بانوان، دانش آموختگان و اقشار خاص توسعه اشتغال روستایی

3) ساماندهی اشتغال اتباع خارجی

4) توسعه کاریابی های غیردولتی

5) توسعه نظام اطلاع رسانی بازار کار، تعاون و رفاه اجتماعی

6) ترویج فرهنگ کارآفرینی و حمایت از کارآفرینان

7) بهره‌برداری از ظرفیت‌های موجود قانون بیمه بیکاری به منظور توسعه دامنه شمول بیمه بیکاری

8) حمایت از واحدهای مشکل دار به منظور حفظ اشتغال موجود

9) تنظیم و نظارت بر روابط کار

10) بهبود و گسترش نظام‌های جبران خدمت

11) بازرسی مستمر از واحدهای مشمول قانون کار

12) بهبود مستمر سطح ایمنی و بهداشت کار در زیست کار جامعه

13) توانمندسازی و ترویج تشکل‌های کارگری و کارفرمایی

14) گسترش پژوهش‌های کاربردی در زمینه تعاون و عدالت اجتماعی

15) ترویج روحیه مشارکت و فرهنگ تعاون در بین مردم

16) گسترش و توسعه تعاونی ها

17) استانداردسازی و ارتقای کیفیت کالاها و خدمات تعاونی ها

18) تسهیل دسترسی تعاونی ها به دانش روز و مهارت ها و تخصص‌های مورد نیاز

19) حمایت از شبکه‌سازی، گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در بخش تعاونی

20) حمایت از توسعه صادرات و بازار

21) افزایش سرمایه گذاری و تقویت نهادهای پولی بخش تعاونی

22) تعامل اثربخش با سایر دستگاه‌های اجرایی

23) نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات در تعاونی ها

24) ایجاد ثبات، پایداری و تعادل بین منابع و مصارف صندوق‌های بازنشستگی (ماده 26)

25) افزایش رقابت کارآمدی و اثربخشی در عرصه خدمت رسانی بیمه‌های اجتماعی (ماده 28)

26) توسعه و گسترش پوشش بیمه‌های اجتماعی به اقشار مختلف جامعه (ماده 27)

27) تقویت کمی و کیفی خدمات بیمه‌های درمانی

28) اصلاح ساختار و ساماندهی صندوق‌های بیمه‌ای

29) تقویت و گسترش نظام ارجاع و پزشک خانواده

30) توسعه نظام خدمت رسانی حوزه حمایتی، توانمندسازی و کاهش آسیب‌های اجتماعی

31) کاهش تصدی گری دولتی و برون سپاری خدمات قابل واگذاری

32) اصلاح نگرش فرهنگی بر اساس آموزه‌های اسلامی در جامعه کار و تعاون

33) ترویج وجدان کاری و انضباط اجتماعی در جامعه کار و تعاون

34) استفاده مطلوب از ظرفیت‌های رسانه‌ای و علمی کشور (حوزه؛ دانشگاه و صدا و سیما، خبرگزاری ها، مطبوعات، سایت ها و...)

35) تسهیل و ترغیب مشارکت آحاد جامعه کار و تعاون در فعالیت‌های ورزشی و تفریحی

36) حضور فعال در مجامع و رویدادهای درون مرزی و برون مرزی

37) تنقیح قوانین و ایجاد وحدت رویه آرا هیاتهای رسیدگی قانون کار

38) معاضدت قضایی و حقوقی کارگران

39) افزایش همکاری‌های دو جانبه با کشورهای هدف

40) ارتقای سطح همکاری ها با سازمان‌های بین‌المللی تخصصی

41) مهمترین اقداماتی که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی طی برنامه پنج ساله پنجم مکلف به انجام و یا مشارکت در اجرای آنهاست به شرح ذیل قابل احصا می‌باشد:

v اعمال تخفیف پلکانی و یا تامین بخشی از حق بیمه سهم کارفرمایان کارگاه‌هایی که با تایید و یا معرفی واحدهای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در جهت به کارگیری نیروی کار جدید مبادرت می‌نمایند، به شرط آن که واحد، تازه تاسیس بوده و یا در سال قبل از آن، کاهش نیروی کار نداشته باشد.

v تنظیم سند ملی کار شایسته

v افزایش سهم تعاونی ها به 15 درصد در بازار پولی کشور

v افزایش سالانه سرمایه بانک توسعه تعاون و صندوق ضمانت سرمایه گذاری تعاون

v تهیه آیین‌نامه اجرایی بند ج ماده 124

v اقدام به برقراری و استقرار نظام جامع تامین اجتماعی چند لایه با لحاظ حداقل سه لایه:

ـ مساعدت های اجتماعی شامل خدمات حمایتی و توانمندسازی

ـ بیمه‌های اجتماعی پایه شامل مستمری‌های پایه و بیمه‌های درمانی پایه

ـ بیمه‌های مکمل بازنشستگی و درمان

v ایجاد صندوق‌های بازنشستگی خصوصی با رعایت تضمین حقوق بیمه شدگان و بازنشستگان صندوق مربوطه حداقل به مدت ده سال

v تدوین پیش نویس آیین‌نامه افتتاح حساب‌های انفرادی (بیمه تکمیلی بازنشستگی) از طریق صندوق ها

v ساماندهی خدمات بیمه سلامت را به صورت یکپارچه و مبتنی بر فناوری اطلاعات در تعامل با سامانه «پرونده الکترونیکی سلامت ایرانیان»

v تهیه آیین‌نامه اجرایی خرید راهبردی خدمات سلامت از بخش‌های دولتی و غیردولتی مشتمل بر اصلاح نظام پرداخت و فهرست خدمات مورد تعهد بیمه پایه

v طراحی نظام سطح بندی خدمات حمایتی و توانمندسازی متناسب با شرایط بومی، منطقه‌ای و گروه‌های هدف و فراهم نمودن ظرفیت‌های لازم برای استمرار نظام مذکور در طول برنامه

v اجرای برنامه توانمندسازی حداقل سالانه 10% خانوارهای تحت پوشش دستگاه‌های حمایتی به استثنا سالمندان و معلولین ذهنی، توانمند شده و خروج آنان از پوشش حمایت‌های مستقیم

به منظور اجرایی نمودن اهداف مندرج در سند چشم انداز، سیاست ها و قانون برنامه پنجم توسعه در حوزه تعاون، کار و رفاه اجتماعی، بسته اجرایی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با رویکرد مسیله محوری شامل شش بسته اجرایی فرعی به شرح ذیل می‌باشد:

v توسعه کارآفرینی و اشتغال

v نظارت بر اجرای قانون کار و حفظ و صیانت از نیروی انسانی و تعمیق اصل سه جانبه گرایی

v توسعه بخش تعاون

v توسعه تعاملات بین‌المللی، منطقه‌ای و امور حقوقی در عرصه تعاون، کار و رفاه اجتماعی

v توسعه و ارتقا خدمات بیمه‌ای و حمایت‌های اجتماعی

v اعتلای سطح فرهنگی و اجتماعی جامعه کار و تعاون