تصویب نامه درخصوص بسته اجرایی سازمان صدا و سیمای جمهوری...

شماره 246355/ت48527هـ 1391/12/13

معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور

سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران

هیـیت وزیران در جلـسه مـورخ 1391/11/29 بنا به پیشـنهاد سازمان صـدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و تایید معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور و به اسـتناد ماده (217) قـانون برنامه پنجـساله پنجم توسعه جـمهوری اسلامی ایـران ـ مصوب1389ـ تصویب نمود:

بسته اجرایی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران موضوع ماده (217) قانون یادشده به شرح پیـوست که تایید شده به مهر «دفتر هیات دولت» است، تعیین می‌شود.

معاون اول رییس جمهور ـ محمدرضا رحیمی

بسته اجرایی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران

(1394 ـ 1390)

موضوع ماده (217) قانون برنامه پنج ساله پنجم

توسعه جمهوری اسلامی ایران

مقدمه

دوران حاضر که در آن زندگی می کنیم به عنوان عصر ارتباطات و حاکمیت رسانه نام گذاری شده است. مخاطب رسانه ها نیز انسانی است که اشرف مخلوقات بوده و دارای فطرت پاک الهی است. لذا می‌بایست بین انسان دینی، ارتباطات و رسانه ها، روابطی مبتنی بر دیدگاه ها، مبانی و اهداف اسلامی برقرار شود.

رسانه در سند چشم اندازجمهوری اسلامی ایران و سیاست‌های کلی برنامه پنجم:

سند چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی که قرار است مبنای برنامه ریزی، سیاست گذاری و تصمیم سازی های ملی در برنامه‌های توسعه چهارم الی هفتم قرار گیرد، ویژگی‌های جامعه ایرانی را در 20 سال آینده ترسیم می‌کند. رسانه ها در این میان نقش واسط میان حاکمیت و ملت (افکار عمومی) را برعهده دارند.

چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در 1404 هجری شمسی در حوزه فرهنگ چنین خواهد بود:

v توسعه‌یافته، متناسب با مقتضیات فرهنگی، جغرافیایی و تاریخی خود و متکی بر اصول اخلاقی و ارزش‌های اسلامی، ملی و انقلابی، با تاکید بر: مردم سالاری دینی، عدالت اجتماعی، آزادی‌های مشروع، حفظ کرامت و حقوق انسان ها، و بهره مند از امنیت اجتماعی و قضایی.

v فعال، مسیولیت پذیر، ایثارگر، مومن، رضایت مند، برخوردار از وجدان کاری، انضباط، روحیه ی تعاون و سازگاری اجتماعی، متعهد به انقلاب و نظام اسلامی و شکوفایی ایران و مفتخر به ایرانی بودن.

v الهام بخش، فعال و موثر در جهان اسلام با تحکیم الگوی مردم سالاری دینی، توسعه کارآمد، جامعه اخلاقی، نواندیشی و پویایی فکری و اجتماعی، تاثیرگذار بر همگرایی اسلامی و منطقه‌ای بر اساس تعالیم اسلامی و اندیشه‌های امام خمینی (ره).

سیاست‌های کلی برنامه پنجم توسعه مربوط به رسانه ملی، در (بند5) قسمت امور فرهنگی بشرح ذیل می‌باشد:

ـ استفاده بهینه از فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی برای تحقق اهداف فرهنگی نظام.

مسایل اساسی سازمان صدا و سیما در طول سال‌های برنامه پنجم توسعه:

الف ـ مسایل و چالش‌های مخاطب

1ـ تغییرات ذهنی مخاطبان (میل، ذایقه، توقع، ارزش ها) و ضرورت ایجاد تغییر در فرم و محتوای برنامه ها

2ـ تغییرات نسلی مخاطبان (افزایش سن مخاطبان و بروز پدیده سالمندی جمعیت) و ضرورت ایجاد تغییر در فرم و محتوای برنامه ها

3ـ پیچیده شدن حفظ مخاطب و دشواری افزایش ضریب نفوذ در اقشار مختلف مخاطبان در اثر تشدید فضای رقابتی و ظهور رقبای جدید با توان اثرگذاری بالا در محیط مخاطب

4ـ ارتباط ناکافی، نادرست و ضعیف نسل جوان و نوجوان با فرهنگ انقلابی ـ اسلامی

5 ـ سست شدن پایه‌های نهاد خانواده و الگوی صحیح آن

6 ـ رشد انحرافات اجتماعی و گرایش به مکاتب انحرافی در جامعه

ب ـ مسایل و چالش‌های تولید و پخش پیام

1ـ نبود منابع کافی برای ساخت برنامه‌های نمایشی، تاریخی و فاخر

2ـ ضعف در ارایه الگو و آموزش‌های مناسب به قشر جوان جامعه خصوصا در زمینه تعمیق معارف و آموزه‌های اسلامی و مهارت‌های مورد نیاز در زندگی فردی و اجتماعی

3 ـ ضعف در تولید برنامه کودک و نوجوان در کمیت و کیفیت متناسب با نیاز این قشر، علیرغم موقعیت حساس آنان به لحاظ تربیتی و قرار داشتن در سنین خطیر رشد

ج ـ مسایل و چالش‌های رقابت

1 ـ آرایش رسانه‌ای متنوع کشورهای بیگانه و شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی رقیب به ویژه تنوع و تکثر فعالیت شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان با هدف تضعیف نظام و مبانی اعتقادی مردم

2ـ ظهور رقبای جدید رسانه‌ای (تلویزیون‌های خصوصی، شبکه‌های ماهواره‌ای، اینترنت و رسانه‌های webbase مانند youtube ، بازی‌های رایانه‌ای،...)

3ـ ظهور شرکت‌های رگولاتوری در عرصه ارایه خدمات رسانه‌ای و ضرورت ایجاد تعاملات رسانه‌ای

د ـ مسایل و چالش‌های تکنولوژیکی

وجود نارسایی فنی و عدم هماهنگی امکانات فنی سازمان با تغییرات سریع فناوری‌های جدید رسانه‌ای(پدیده همگرایی میان رسانه‌های مختلف، ظهور رسانه‌های تعاملی، موبایل تی وی، IPTV ، دسترسی لحظه ای مخاطبان به رسانه ها و...) و در نتیجه بروز شکاف وسیع در این زمینه میان رسانه ملی و رسانه‌های رقیب

1ـ تکیه بخش‌هایی از شبکه ارتباطی و تجهیزاتی بر تکنولوژی رو به انقراض آنالوگ و در نتیجه کاهش سرعت تولید، افت کیفیت و افزایش هزینه‌های تولید و پخش (ضرب الاجل برای سیستم‌های صوتی و تصویری برای دیجیتالی شدن در همه بخش ها تا سال 2015)

2ـ فراهم نبودن زیر ساخت‌های ارتباطی لازم برای گسترش و استفاده بهینه و با کیفیت مطلوب از فن آوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی مانند خطوط فیبر نوری،... و ضعف شدید زیرساخت‌های شبکه داده‌ای در کشور

3ـ وجود نقاط کور جمعیتی در چتر پوشش کشور و عدم آرایش کامل رسانه‌ای در سطح کشور(تقریبا 3000 نقطه کور) و ضرورت تحقق پوشش دیجیتالی

4ـ ضعف در پایداری لازم و مطمین سیستم‌های تولید و پخش در صورت شرایط بحران، تحریم‌های بین‌المللی و بروز حوادث غیرمترقبه

هـ ـ مسایل و چالش‌های مالی، حقوقی، پژوهشی

1ـ کاهش درآمد آگهی‌های رادیویی و تلویزیونی (به دلیل ظهور و فراگیر شدن دستگاه‌های واسطه‌ای (interface ) ضبط و پخش برنامه توسط مخاطبان و دیدن آن‌ها در زمان دلخواه) و ضرورت تغییر روش‌های تبلیغ

2ـ ضرورت بازنگری در قوانین رسانه‌ای با هدف اصلاح، وضع و حذف قوانین در سطوح ملی و بین‌المللی

3ـ ضرورت تفسیر مجدد از قانون اساسی برای حرکت به سمت ایجاد یک سازمان رگولاتور با زیرمجموعه‌های خصوصی (شبکه‌های خصوصی)

4ـ کمبود اعتبارات درنظر گرفته شده برای سازمان صدا و سیما از مجموع منابع عمومی دولت و استمرار وابستگی مالی به بنگاه‌های اقتصادی از طریق آگهی‌های بازرگانی در عین بالا بودن سطح انتظارات از رسانه ملی

5 ـ عدم تناسب میان منابع انسانی ومالی سازمان با اهداف و ماموریت‌های محوله و ضعف منابع انسانی در برخی سطوح و زمینه ها

6 ـ روزآمد نبودن و ناکارآمدی سیستم‌های جامع سازمان از قبیل حقوق و دستمزد، آموزش و تحقیقات، ... و نبود اعتبار کافی برای روزآوری آن

وـ مسایل و چالش‌های سیاسی

1ـ جنگ روانی ـ رسانه‌ای قوی غرب علیه نظام جمهوری اسلامی

2ـ برخورداری رسانه‌های امریکایی تحت سلطه صهیونیسم بین‌المللی از امکانات و تجهیزات نرم افزاری و سخت افزاری و تاثیرگذاری وسیع بر افکار عمومی جهانیان

3ـ تحریم‌های بین‌المللی اقتصادی بر علیه کشور

4ـ وابستگی پخش برنامه ها به ماهواره های خارجی و بروز تهدید جدی در امر سیگنال رسانی در صورت مواجهه با شرایط خاص و تحریم‌های احتمالی (افزایش دادن هزینه اجاره ماهواره یا قطع سرویس‌های ماهواره)

مسایل و مشکلات پس از انتخابات سال 1388

زـ مسایل و چالش‌های اجتماعی و فرهنگی

1ـ عدم هم‌افزایی دستگاه ها و نهادهای متولی فرهنگ

2ـ مقابله موثر با تهاجم و ناتوی فرهنگی و جنگ رسانه‌ای

3ـ عدم تعامل و همکاری مناسب بین صدا و سیما و برخی از دستگاه‌های سرویس دهنده مانند وزارت ارتباطات و فناوری ارتباطات

راهبردهای اصلی سازمان صدا و سیما:

الف ـ تنوع و تمایز (شبکه ها و برنامه ها)

ب ـ بهبود و توسعه فناوری رسانه

سیاست‌های اجرایی :

1. توسعه شبکه‌های تخصصی و اختصاصی رادیویی، تلویزیونی، اینترنتی و مجازی

2. افزایش برنامه‌های جدید و نوآورانه، متمایز و پژوهش محور ( به لحاظ ساختار و محتوا )

3. تنوع و افزایش برنامه‌های طنز و امیدبخش و سرگرم کننده همراه با پیام‌های مناسب

4. افزایش برخورداری از خرده فرهنگ های محلی و قومی در راستای تقویت انسجام ملی

5. افزایش برنامه‌های چالشی و نوآورانه با هدف ایجاد فضای مطلوب برای بیان آزاد ایده ها، دیدگاه ها و اندیشه ها

6. ایجاد تنوع در برنامه‌های سیاسی، تحلیلی و تفسیری

7. افزایش اعتماد و اطمینان مخاطبان به اخبار و اطلاعات

8. متنوع سازی، نوآوری و خلاقیت در تولیدات موسیقی

9. تحقق پوشش سراسری (فراهم آوردن امکان دسترسی برنامه‌های رادیو و تلویزیون)

10. افزایش ضریب انتقال سیگنال پایدار

11. بهینه سازی فضای انتشار امواج

12. ایجاد امکان بهره‌برداری از ماهواره اختصاصی سازمان صدا و سیما

13. بهره گیری از سطوح مناسب فناوری دیجیتال در چرخه تولید و پخش

14. راه اندازی و توسعه آرشیو دیجیتال

15. توسعه پلت فرم‌های جدید(راه اندازی موبایل TV ، راه اندازیIPTV ، توسعه CDN )

16. تقویت و تکمیل آرایش رسانه ها در فضای مجازی (WEB CASTING ، پرتال‌های تخصصی، شبکه‌های اجتماعی، باشگاه‌های اینترنتی و ...)

17. توسعه ظرفیت‌های زیر ساختی برای پشتیبانی از ایجاد شبکه‌های جدید

ماموریت‌ها و وظایف دستگاه بر اساس قوانین موجود:

اداره سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران بر حسب قوانین اختصاصی خود شامل: اصل 175 قانون اساسی، اساسنامه سازمان صدا و سیما مصوب 1362/07/27، قانون اداره صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مصوب 1359/10/08 و قانون خط مشی کلی و اصولی برنامه‌های سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مصوب 1361/04/17 مجلس شورای اسلامی، نحوه اجرای اصل 175 قانون اساسی (مصوب مجمع تشخیص مصلحت) و اصلاحات بعدی آن می‌باشد.

تکالیف سازمان صداو سیما در قانون برنامه پنجم توسعه:

در برنامه پنجم توسعه، مصوب 1389/10/15 مجلس شورای اسلامی، تکالیف ذیل برای سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی تعیین شده است:

ـ حمایت مالی و حقوقی دولت از تاسیس شهرک‌های سینمایی، تلویزیونی و رسانه‌ای (بند «ب» تبصره ذیل ماده 9)

ـ تقویت و گسترش برنامه‌های آموزشی، علمی و تربیتی در شبکه‌های مرتبط به ویژه برای دانش آموزان و دانشجویان (بند «و» ماده 19)

ـ اجرای برنامه‌های آموزشی در خصوص ارتقای آگاهی‌های عمومی و دستیابی به توسعه پایدار در زمینه حفظ محیط زیست (بند «الف» ماده 189)

ـ آموزش همگانی حقوق شهروندی در خصوص امور مالیاتی، اداری، کار و تامین اجتماعی، محیط زیست، بانکی، بیمه‌ای و مشابه آن توسط دستگاه‌های ذیربط از طریق صدا و سیما (جز 1و 2 و تبصره بند «د» ماده 211 )

اهداف صدا و سیما که برگرفته از قانون اساسی، اهداف بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری بوده و مبتنی بر دیدگاه ها، مبانی، اصول و ارزش‌های اسلامی در سندی تحت عنوان «افق رسانه ملی» تنظیم شده، به شرح زیر ارایه می‌شود:

1ـ تحکـیم، گسترش و پاسداری از اسلام با توجه به چالش‌های دین باوری در عصر کنونی

2ـ ترویج اخلاق و فضایل انسانی در جامعه در سطح فردی و اجتماعی

3ـ ارتقای سطح توجه و درک مخاطب به اصل انقلاب و نظام اسلامی

4ـ ارتقای بصیرت و توان تحلیل مخاطبان با تاکید بر دو عامل بنیادین ایمان و عدالت

5 ـ تحکیم و تقویت هویت ایرانی، اسلامی و انقلابی مخاطبان در کنار صیانت از هویت قومی و محلی

6 ـ تقویت سرمایه اجتماعی با تاکید بر مولفه‌های «اعتماد»، «انسجام» و «مشارکت اجتماعی»

7ـ تبیین و تعمیق فرهنگ انتظار و مهدویت و گسترش شناخت و توجه عمومی نسبت به وجود مبارک و مقدس امام زمان (عج)

8 ـ تبیین و تعمیق فرهنگ عفاف و حجاب به منظور تحکیم و ارتقا جایگاه زن در جامعه

9ـ تقویت روحیه ی خودباوری و حس اعتماد عمومی نسبت به توانایی‌های ملی

با توجه به موارد فوق، بسته اجرایی صدا و سیما شامل؛ بسته‌های اجرایی فرعی به شرح ذیل توسط سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در طول سال‌های برنامه پنجم توسعه کشور به اجرا درمی آید:

ـ بسته اجرایی فرعی توسعه کمی و کیفی برنامه ها و شبکه ها

ـ بسته اجرایی فرعی فراهم کردن دسترسی عمومی و گسترش بهره گیری از فناوری‌های نوین رسانه‌ای