رأی دیوان عدالت اداری: ابطال اطلاعیه سازمان امور مالیاتی در خصوص اشتباهات اظهارنامه مالیاتی

خلاصه رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری – شماره: 140231390003001412 – تاریخ: 1402/11/17

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در پی شکایت آقای امید یاهو از عبارت «ادعای خطا یا اشتباه در تکمیل و ارسال فرم اظهارنامه مالیاتی در مراجع مالیاتی مسموع نخواهد بود» که در اطلاعیه مورخ 1402/02/20 دفتر روابط عمومی و فرهنگ‌سازی مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور آمده بود، به بررسی این موضوع پرداخت. شاکی ادعا کرده بود که این عبارت، که در انتهای اطلاعیه آمده، موجب سلب حق اعتراض مؤدیان در خصوص اشتباهات احتمالی در تکمیل اظهارنامه مالیاتی خود می‌شود و در صورت بروز خطا، سازمان امور مالیاتی به طور خودکار حق اعتراض مؤدی را رد می‌کند.

استدلال شاکی:

شاکی به مغایرت این عبارت با برخی مواد قانونی اشاره کرد:

1. مغایرت با ماده 93 و 105 قانون مالیات‌های مستقیم: شاکی استدلال کرد که طبق این مواد، مبنای محاسبه مالیات باید سود ناشی از تفاضل هزینه و درآمد مؤدی باشد و نه فقط اطلاعات ابرازی در اظهارنامه. در صورتی که اشتباهی در اظهارنامه رخ دهد، هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی باید صحت اظهارات مؤدی را بررسی کنند و نمی‌توان بدون بررسی، ادعای اشتباه مؤدی را رد کرد.
2. مغایرت با اصل 34 قانون اساسی و مواد 244، 247، 251 قانون مالیات‌های مستقیم: شاکی بر این باور بود که طبق این مواد، مؤدیان حق اعتراض به اشتباهات موجود در اظهارنامه خود را دارند و نمی‌توان بدون صلاحیت قانونی، از رسیدگی به اعتراضات مؤدیان جلوگیری کرد.
3. مغایرت با تبصره 2 ماده 244 قانون مالیات‌های مستقیم: شاکی اظهار داشت که هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی از نظر قانونی دارای استقلال کامل هستند و تنها این مراجع صلاحیت دارند که در مورد اشتباهات مالیاتی رسیدگی کنند.

دفاعیه سازمان امور مالیاتی:

سازمان امور مالیاتی کشور در دفاعیه خود عنوان کرده است که هدف از درج این عبارت در اطلاعیه، تأکید بر دقت مؤدیان در تکمیل اظهارنامه مالیاتی بوده است و این مطلب فقط جهت آگاهی‌رسانی و تشویق به رعایت قوانین و مقررات مالیاتی ذکر شده است. همچنین، سازمان تصریح کرد که در صورت وجود اشتباهات محاسباتی، مؤدی می‌تواند از طریق فرجه‌های قانونی برای اصلاح اظهارنامه خود استفاده کند، به ویژه طبق تبصره ماده 226 قانون مالیات‌های مستقیم که اصلاحات پس از ارسال اظهارنامه را ممکن می‌سازد.

رأی هیأت عمومی دیوان عدالت اداری:

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با بررسی شکایت و دفاعیات سازمان امور مالیاتی به این نتیجه رسید که عبارت مورد شکایت در اطلاعیه، مغایر با برخی مواد قانونی است:

1. عدم صلاحیت سازمان امور مالیاتی برای سلب حق اعتراض: طبق قانون، فقط هیأت‌های حل اختلاف مالیاتی می‌توانند در مورد ادعای اشتباه در اظهارنامه رسیدگی کنند و نه سازمان امور مالیاتی.
2. امکان اصلاح اظهارنامه طبق تبصره 226 قانون مالیات‌های مستقیم: این تبصره به مؤدیان اجازه می‌دهد که اشتباهات خود را در اظهارنامه اصلاح کنند، لذا محدود کردن این حق مغایر با قانون است.
3. مغایرت با مواد دیگر قانون مالیات‌های مستقیم: در صورت اثبات اشتباه در اظهارنامه، مؤدی باید بتواند به دادرسی مالیاتی مراجعه کرده و اشتباهات خود را اصلاح کند.

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با توجه به موارد فوق، این عبارت را خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات سازمان امور مالیاتی دانست و بر اساس بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون دیوان عدالت اداری، حکم به ابطال این عبارت داد.

نتیجه:

عبارت «ادعای خطا یا اشتباه در تکمیل و ارسال فرم اظهارنامه مالیاتی در مراجع مالیاتی مسموع نخواهد بود» که در اطلاعیه مورخ 1402/02/20 دفتر روابط عمومی و فرهنگ‌سازی مالیاتی سازمان امور مالیاتی کشور آمده، به دلیل مغایرت با قانون ابطال شد. این رأی مطابق ماده 93 قانون دیوان عدالت اداری برای مراجع قضایی و اداری معتبر است و باید ملاک عمل قرار گیرد.

اطلاعیه ابطال شده 

«اطلاعیه‌های مالیاتی»

نرم افزار مالیاتی سام نرم افزار جامع مالیاتی لینک تهیه نرم افزار