نحوه رسیدگی به اعتراضات مرتبط با اطلاعات و اطلاعیه‌های درج شده در سامانه‌های مالیاتی، از جمله معاملات خرید و فروش و بارنامه‌ها، در فرآیند حسابرسی و دادرسی مالیاتی.

موضوع بخشنامه:

نحوه رسیدگی به اعتراضات مرتبط با اطلاعات و اطلاعیه‌های درج شده در سامانه‌های مالیاتی، از جمله معاملات خرید و فروش و بارنامه‌ها، در فرآیند حسابرسی و دادرسی مالیاتی.

بندها و مقررات بخشنامه:

۱- تعاریف:

۱-۱. سامانه‌های مالیاتی:
شامل بخش‌های مختلف سامانه‌های مالیاتی مرتبط با ثبت اطلاعات معاملات فصلی و بارنامه‌ها:
الف) اطلاعات درج‌شده توسط فعالین اقتصادی بخش خصوصی.
ب) اطلاعات ثبت‌شده توسط اشخاص غیردولتی یا غیرعمومی.
ج) سامانه‌های مرتبط با بارنامه و اطلاعات حمل و نقل.

۱-۲. طرف اول:
ثبت‌کننده اطلاعات در سامانه‌های مالیاتی (مانند فروشنده، ارسال‌کننده کالا، یا ثبت‌کننده معاملات).

۱-۳. طرف دوم:
شخصی که اطلاعات مرتبط با وی توسط طرف اول در سامانه‌های مالیاتی ثبت شده است.

۱-۴. اسناد مثبته:
شامل صورت‌حساب‌های الکترونیکی، رسیدهای پرداخت مالی، قراردادها، یا رسیدهای بار تاییدشده توسط طرف دوم. اطلاعات تاییدنشده توسط طرف دوم، قرینه‌ای غیرمعتبر محسوب می‌شود و باید بررسی شود.

۲- اطلاع‌رسانی به طرف دوم:

معاونت فناوری‌های مالیاتی مکلف است ظرف ۶ ماه شرایطی فراهم کند که اطلاعات ثبت‌شده توسط طرف اول (اعم از اصلی یا اصلاحی) حداکثر ظرف یک ماه به کارپوشه مالیاتی طرف دوم منعکس شود. این اطلاع‌رسانی باید از طریق پیامک نیز انجام شود.

تبصره:
در صورت عدم تایید طرف دوم، پیامکی برای هر دو طرف ارسال می‌شود که عواقب قانونی گزارش اطلاعات خلاف واقع (مطابق ماده ۲۴ قانون مقابله با فساد و ماده ۷۳۴ قانون مجازات اسلامی) را یادآوری می‌کند.

۳- رسیدگی در مرحله صدور برگ تشخیص:

۳-۱. اگر طرف دوم ادعای عدم انتساب اطلاعات را مطرح کند و اسناد مثبته‌ای در تایید آن وجود نداشته باشد، اداره مالیاتی حق استفاده از اطلاعات مذکور در فرآیند رسیدگی مالیاتی طرف دوم را نخواهد داشت.

۴- رسیدگی در مرحله ماده ۲۳۸ قانون مالیات‌های مستقیم:

در صورت اعتراض مودی به اشتباه بودن اطلاعات ثبت‌شده:

• اگر اسناد مثبته‌ای مبنی بر رد اعتراض یافت نشود، برگ تشخیص مالیاتی باید اصلاح شود.
• اگر اسناد مثبته‌ای فقط بخشی از اطلاعات را تایید کند، برگ تشخیص تنها برای همان بخش صادر می‌شود.

۵- رسیدگی در مرحله دادرسی مالیاتی:

اگر اعتراض طرف دوم به انتساب اطلاعات ثبت‌شده به او پذیرفته شود:

• در صورت نبود اسناد مثبته، هیأت حل اختلاف مالیاتی رأی به رفع تعرض از طرف دوم صادر می‌کند.
• اگر مودی واقعی شناسایی شود، رأی به مطالبه مالیات از مودی واقعی صادر می‌شود.

تبصره:
ادارات مالیاتی موظف به ارائه پاسخ جامع و مستند به استعلام‌ها هستند. پاسخ مبهم یا ناقص به منزله عدم وجود اسناد مثبته است.

۶- پیگیری شکایات و تخلفات:

در صورت عدم رعایت مقررات این بخشنامه و قطعی شدن برگ تشخیص یا رأی، طرف دوم می‌تواند شکایت خود را به دادستانی انتظامی مالیاتی اعلام کند. دادستانی مکلف به بررسی موضوع و پیگیری متخلفین است.

تبصره:
در صورت عدم اجرای صحیح، طرف دوم می‌تواند به دبیر ویژه حقوق شهروندی سازمان گزارش دهد.

۷- جریمه‌ها و برخورد با تخلفات:

• ماموران مالیاتی موظفند در صورت احراز ثبت اطلاعات غیرواقعی توسط طرف اول، جرایم موضوع ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم را اعمال کنند.
• جریمه‌های مذکور به دلیل عدم احراز شرایط ماده ۱۹۱ قانون مالیات‌های مستقیم قابل بخشودگی نیستند.

تبصره:
اداره امور مالیاتی طرف دوم در صورت عدم ثبت اعتراض طرف دوم، باید موارد را به اداره امور مالیاتی طرف اول اطلاع دهد تا جرایم اعمال شود.

۸- شمول مقررات:

این بخشنامه شامل اطلاعات ثبت‌شده پیش از تاریخ ابلاغ که مالیات متعلقه آنها پرداخت نشده است نیز می‌شود.

۹- لغو بخشنامه‌های قبلی:

تمامی بخشنامه‌های مغایر، از جمله دستورالعمل‌های شماره ۲۰۰/۹۶/۵۱۷ مورخ ۱۳۹۶/۰۷/۲۲ و شماره ۲۰۰/۹۵/۵۰۱ مورخ ۱۳۹۵/۰۱/۲۲ لغو می‌شود.

نتیجه‌گیری:

این بخشنامه چارچوب جامعی برای رسیدگی به اعتراضات مرتبط با اطلاعات سامانه‌های مالیاتی و بارنامه‌ها تعیین کرده و به شفافیت در فرآیند حسابرسی و دادرسی مالیاتی کمک می‌کند.

لینک کامل بخشنامه