خلاصه نظر دفتر فنی  در خصوص شمول یا عدم شمول مالیات بر ارزش‌افزوده خدمات حمل و خدمات جانبی حمل‌ونقل

شماره بخشنامه: 210.58246
تاریخ صدور: 1403/08/08

مدیران محترم دادرسی مالیاتی،
با عنایت به ابهامات مطرح‌شده درباره شمول یا عدم شمول مالیات بر ارزش‌افزوده بر خدمات حمل و خدمات جانبی حمل‌ونقل، مراتب از معاونت محترم حقوقی و فنی مالیاتی استعلام شد. متن پاسخ ارسالی به شرح زیر است:

1- تبیین حکم دادنامه دیوان عدالت اداری

بر اساس دادنامه شماره 140231390001484820 مورخ 1402/06/11 هیأت تخصصی مالیاتی و بانکی دیوان عدالت اداری:

• صرفاً خدمات حمل‌ونقل اعم از بار و مسافر درون‌شهری و بین‌المللی (جاده‌ای، ریلی، دریایی و هوایی) مشمول معافیت مالیات بر ارزش‌افزوده است.
• خدمات جانبی مرتبط با حمل‌ونقل از شمول معافیت مذکور خارج است و مشمول مالیات بر ارزش‌افزوده می‌باشد.

به استناد ماده 93 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1402، آرای هیأت‌های تخصصی دیوان عدالت اداری در رسیدگی و تصمیم‌گیری مراجع قضائی و اداری ملاک عمل بوده و مجوزی برای تخطی از آن وجود ندارد.

2- مفاد بخشنامه‌های سازمان امور مالیاتی

طبق بخشنامه‌ها و نامه‌های زیر:

• شماره 210.99.90 مورخ 99/11/25
• شماره 210.1103 مورخ 1401/01/24
• شماره 200.7180 مورخ 1401/04/12

آمده است که:

• درآمد حاصل از حمل مسافر مشمول معافیت مالیاتی است.
• خدمات نرم‌افزاری مرتبط با حمل مسافر یا خدمات جانبی حمل‌ونقل مشمول معافیت نیست.

3- نحوه بررسی پرونده مالیاتی

در بررسی پرونده‌های مالیاتی شرکت‌ها، لازم است:

• گزارشات حسابرسی و قراردادهای منعقده برای تعیین ماهیت درآمد بررسی شوند.
• در صورتی که درآمد مربوط به حمل مسافر باشد، طبق جزء 13 بند (ب) ماده 9 قانون دائمی مالیات بر ارزش‌افزوده و بند 12 ماده 12 قانون مالیات بر ارزش‌افزوده مصوب 1387 معافیت اعمال می‌شود.
• در صورتی که درآمد حاصل از ارائه خدمات نرم‌افزاری مرتبط با حمل مسافر یا خدمات جانبی حمل‌ونقل باشد، مشمول معافیت نیست.

رأی هیأت تخصصی مالیاتی و بانکی دیوان عدالت اداری

شماره دادنامه: 140231390001484820
تاریخ: 1402/06/11
نوع رأی: رد شکایت شاکیان

ابطال نامه شماره 232/59704/د مورخ 1401/09/18 به دلیل مغایرت با ماده 9 قانون مالیات بر ارزش افزوده

شاکیان درخواست ابطال نامه شماره 232/59704/د مورخ 1401/09/18 مدیرکل دفتر فنی و مدیریت ریسک مالیاتی سازمان امور مالیاتی را به دلیل مغایرت با ماده 9 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400 تقدیم دیوان عدالت اداری کرده‌اند.

دلایل شاکیان برای درخواست ابطال مقرره مورد شکایت

• شاکیان معتقدند که نامه مورد اعتراض (232/59704/د مورخ 1401/09/18) برخی خدمات جانبی حمل‌ونقل را از شمول معافیت مالیات بر ارزش افزوده خارج کرده است، در حالی که جزء 13 بند ب ماده 9 قانون مالیات بر ارزش افزوده این معافیت را برای خدمات حمل‌ونقل به‌طور کلی در نظر گرفته است.
• آنها بیان می‌کنند که این تصمیم، برخلاف نص صریح قانون بوده و تسری معافیت مالیاتی به تمام خدمات حمل‌ونقل اعم از خدمات اصلی و جانبی ضروری است.

رأی دیوان عدالت اداری

• هیأت تخصصی مالیاتی و بانکی دیوان عدالت اداری پس از بررسی، تأکید کرد که معافیت مالیات بر ارزش افزوده به‌طور صریح در جزء 13 بند ب ماده 9 قانون مالیات بر ارزش افزوده تنها به خدمات حمل‌ونقل (اعم از بار و مسافر) درون‌شهری، برون‌شهری و بین‌المللی جاده‌ای، ریلی و دریایی تعلق دارد و خدمات جانبی مرتبط، از جمله صدور بارنامه، خدمات تخلیه، بارگیری، بسته‌بندی و غیره، صراحتاً از این معافیت خارج هستند.
• رأی به رد شکایت شاکیان صادر شد. این رأی به استناد بند ب ماده 84 قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1402 صادر شده و ظرف 20 روز از تاریخ صدور قابل اعتراض از سوی ریاست محترم دیوان عدالت اداری یا ده نفر از قضات دیوان می‌باشد.

ارزش افزوده حمل 

بر اساس بخشنامه‌ها و اسناد صادره از سازمان امور مالیاتی کشور، مقررات مالیات بر ارزش افزوده در حوزه حمل‌ونقل به شرح زیر تفسیر می‌شود:

1. بخشنامه 200/54407/د

   • شماره: 200/54407/د
   • تاریخ: 1403/07/28
   • توضیح: با توجه به ابهامات مطرح‌شده درباره مشمولیت مالیات بر ارزش افزوده خدمات حمل‌ونقل هوایی بین‌المللی، اعلام می‌گردد که فروشندگان خدمات در ایران، در صورتی که خدمات ارائه‌شده در فهرست معافیت‌های ماده 9 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400/03/02 و سایر احکام قانونی ذکر نشده باشد، مشمول مالیات و عوارض ارزش افزوده خواهند بود. این حکم شامل فروشندگان خدمات حمل‌ونقل هوایی بین‌المللی نیز می‌شود.
     Hesabdanan

2. سایر اسناد و مقررات 49741/232/د

   • شماره: 49741/232/د
   • تاریخ: 1403/07/12
   • توضیح: مطابق دادنامه شماره 140231390001484820 مورخ 1402/06/11 هیأت تخصصی مالیاتی-بانکی دیوان عدالت اداری، معافیت جزء (13) بند (ب) ماده (9) قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400، قابل تسری به خدمات جانبی حمل‌ونقل از جمله درآمد صدور بارنامه، فورواردری، تخلیه، بارگیری، بسته‌بندی، توزیع، صدور قبض انبار و ... نخواهد بود.
     Thdorsan

3. سایر اسناد و مقررات 42767/210/د

   • شماره: 42767/210/د
   • تاریخ: 1403/06/19
   • توضیح: خدمات حمل‌ونقل جاده‌ای، ریلی و دریایی (اعم از بار و مسافر) از مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند. اما خدمات حمل‌ونقل هوایی، چه داخلی و چه بین‌المللی، مشمول این مالیات می‌باشند. در صورتی که درآمد حاصل از خدمات هوایی به‌عنوان صادرات تلقی شود (بر اساس ارز واردشده به کشور)، معافیت مالیاتی قابل اعمال است.

4. سایر اسناد و مقررات 37531/11

   • شماره: 37531/11
   • تاریخ: 1403/05/30
   • توضیح: خدمات حمل‌ونقل بین‌شهری تحت جزء (13) بند (ب) ماده 9 قانون مالیات بر ارزش افزوده از مالیات معاف هستند. اما خدماتی که شامل این معافیت نباشند (مانند خدمات جانبی)، مشمول پرداخت مالیات خواهند بود. ادارات مالیاتی موظف به اجرای این قانون هستند.

5. سایر اسناد و مقررات 140331390001018127

   • شماره: 140331390001018127
   • تاریخ: 1403/05/01
   • توضیح: خدمات ارائه‌شده توسط پلتفرم‌های هوشمند حمل‌ونقل (مانند اسنپ) مشمول معافیت مالیات بر ارزش افزوده نمی‌شوند، زیرا خود عمل حمل‌ونقل توسط آن‌ها انجام نمی‌شود. این پلتفرم‌ها خدمات نرم‌افزاری و مدیریت سفر ارائه می‌دهند و مالیات بر ارزش افزوده باید از درآمد آن‌ها دریافت شود.

6. بخشنامه 200/1401/60

   • شماره: 200/1401/60
   • تاریخ: 1401/12/28
   • توضیح: خدمات حمل‌ونقل هوایی (بار و مسافر) از مبدأ ایران، چه مستقیم و چه غیرمستقیم، تا اولین مقصد خارجی، مشمول مالیات بر ارزش افزوده است. مأخذ محاسبه، کل کرایه دریافتی یا کرایه تا اولین مقصد است.

7. بخشنامه 200/1401/55

   • شماره: 200/1401/55
   • تاریخ: 1401/11/24
   • توضیح: خدمات تأمین ناوگان ریلی (مانند لوکوموتیو) برای حمل بار و مسافر، به‌عنوان نهاده استفاده‌شده در خدمات حمل‌ونقل محسوب می‌شود و مشمول معافیت مالیات یا نرخ صفر نیست. این موضوع بر اساس قوانین برنامه پنج‌ساله ششم توسعه و قانون مالیات بر ارزش افزوده تعیین شده است.

با توجه به این مقررات، فعالان حوزه حمل‌ونقل باید دقت داشته باشند که معافیت‌های مالیاتی تنها شامل خدمات حمل‌ونقل اصلی می‌شود و خدمات جانبی و پلتفرم‌های ارائه‌دهنده خدمات نرم‌افزاری مشمول مالیات بر ارزش افزوده هستند.تمامی قوانین و مقررات را در نرم افزار مالیاتی سام دسترسی داشته باشید تهیه نرم افزار

برای حمل و نقل در سامانه مودیان باید الگوی شماره 8 الگوی بارنامه را در سامانه مودیان انتخاب نمایید در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر در خصوص نحوه ارسال صورتحساب بارنامه در سامانه مودیان روی لینک کنید