آیین‌نامه اجرایی موضوع ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحیه مصوب...

شماره: 180718

تاریخ: 1398/09/13

آیین‌نامه اجرایی موضوع ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحیه مصوب 1394/04/31

فصل اول – کلیات

ماده 1- واژه ها و اصطلاحات بکار برده شده در این آیین‌نامه به شرح زیر تعریف می‌شود:

الف - سازمان: سازمان امور مالیاتی کشور

ب- قانون: قانون مالیات‌های مستقیم

ج- ق.م.ا: قانون دایمی مالیات بر ارزش افزوده

د- ق.پ: قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان

هـ- اداره امور مالیاتی: واحد سازمانی مشخصی است که شامل تقسیمات کوچکتری به نام حوزه‌های کاری می‌شود.

و- حوزه کاری: یک یا چند وظیفه یا فرآیند تخصصی مالیاتی هم سنخ و منسجم تشکیل یک حوزه ی کاری را می‌دهند.

ز- اظهارنامه برآوردی: اظهارنامه مالیاتی است که بر اساس فعالیت و یا اطلاعات اقتصادی کسب شده مودی از پایگاه اطلاعات مودیان و حداقل حاوی اطلاعات هویتی، فروش و درآمدها، هزینه ها، معافیت‌ها حسب مورد، درآمد مشمول مالیات و مالیات می‌باشد.

ح- ارزش منصفانه: ارزشی است که بر اساس استانداردهای حسابداری ایران تعریف می‌شود.

ط- واحدیابی میدانی: مراجعه و بازدید از محل فعالیت فعالان اقتصادی توسط ماموران مالیاتی یا در اجرای تبصره 2 ماده 219 قانون توسط بخش غیر دولتی به منظور شناسایی، راستی آزمایی و اعتبارسنجی اقامتگاه قانونی اشخاص و محل فعالیت آنان و ... که منجر به شناسایی مودیان جدید، اصلاح و تکمیل اطلاعات مودیان می‌گردد[1].

فصل دوم- ساختار تشکیلاتی و ماموران مالیاتی

ماده 2- کارکنان سازمان که عهده دار انجام وظایف موضوع «قانون»، «ق.م.ا»، فرآیندهای مصوب طرح جامع مالیاتی و وظایفی از قبیل راهبری، نظارت، اتوماسیون و پشتیبانی هستند در عداد ماموران مالیاتی بوده و مشمول ضوابط این آیین‌نامه می‌باشند.

ماده 3- عناوین شغلی «ماموران مالیاتی» عبارت است از مدیر حسابرسی مالیاتی، مستشاری مالیاتی، دادرسی مالیاتی، دادستانی انتظامی مالیاتی، راهبری حسابرسی مالیاتی و حسابرسی مالیاتی.

عناوین پستی در هر شغل به شرح ذیل می‌باشد:

تبصره 1- پست حسابرسی مالیاتی قابل تخصیص در شغل حسابرسی مالیاتی شامل 3 سطح افقی (3 و 2 و 1) می‌باشد و ارتقا به ترتیب از سطح 3 به 1 منوط به کسب حداقل میانگین 80 درصد امتیاز ارزیابی عملکرد با حداقل 1 سال سابقه در سطح قبلی و کسب امتیاز لازم در نتایج حاصل از ارزیابی‌های تخصصی (مصاحبه یا آزمون) می‌باشد.

تبصره 2- پست حسابرسی ارشد مالیاتی/ کارشناس ارشد هیاتهای حل اختلاف مالیاتی قابل تخصیص در شغل حسابرسی مالیاتی/ دادرسی مالیاتی شامل 3 سطح افقی (3 و 2 و 1) می‌باشد و ارتقا به ترتیب از سطح 3 به 1 منوط به کسب حداقل میانگین 85 درصد امتیاز ارزیابی عملکرد با حدالق 1 سال سابقه در سطح قبلی و کسب امتیاز لازم در نتایج حاصل از ارزیابی‌های تخصصی (مصاحبه یا آزمون) می‌باشد.

تبصره 3- پست رییس گروه حسابرسی مالیاتی/ رییس گروه هیاتهای حل اختلاف مالیاتی قابل تخصیص در شغل حسابرسی مالیاتی/ دادرسی مالیاتی شامل 3 سطح افقی(3 و 2و 1) می‌باشد و ارتقا به ترتیب از سطح 3 به 1 منوط به کسب حداقل میانگین 85 درصد امتیاز ارزیابی عملکرد با حداقل 1 سال سابقه در سطح قبلی و کسب امتیاز لازم در نتایج حاصل از ارزیابی‌های تخصصی (مصاحبه یا آزمون) می‌باشد.

تبصره 4- پست حسابرسی کل مالیاتی قابل تخصیص در شغل حسابرسی مالیاتی شامل 3 سطح افقی(3 و 2و 1) می‌باشد و ارتقا به ترتیب از سطح 3 به 1 منوط به کسب حداقل میانگین 85 درصد امتیاز ارزیابی عملکرد با حداقل 1 سال سابقه در سطح قبلی و کسب امتیاز لازم در نتایج حاصل از ارزیابی‌های تخصصی (مصاحب یا آزمون) می‌باشد.

تبصره 5- پست‌های رییس امور هماهنگی هیاتهای حل اختلاف مالیاتی، رییس گروه هیاتهای حل اختلاف مالیاتی و کارشناس ارشد هیاتهای حل اختلاف مالیاتی قابل تخصیص در شغل دادرسی مالیاتی شامل 3 سطح افقی(3 و 2و 1) می‌باشد و ارتقا به ترتیب از سطح 3 به 1 منوط به کسب حداقل میانگین 85 درصد امتیاز ارزیابی عملکرد با حداقل 1 سال سابقه در سطح قبلی و کسب امتیاز لازم در نتایج حاصل از ارزیابی‌های تخصصی (مصاحبه یا آزمون) می‌باشد.

تبصره 6- پست‌های رییس امور راهبری مالیاتی و کارشناس راهبری مالیاتی قابل تخصیص در شغل راهبری حسابرسی مالیاتی شامل 3 سطح افقی (3 و 2و 1) می‌باشد و ارتقا به ترتیب از سطح 3 به 1 منوط به کسب حداقل میانگین 85 درصد امتیاز ارزیابی عملکرد با حداقل 1 سال سابقه در سطح قبلی و کسب امتیاز لازم در نتایج حاصل از ارزیابی‌های تخصصی (مصاحبه یا آزمون) می‌باشد.

تبصره 7- ارتقای شاغلین در تبصره‌های 1 تا 6 به پست بالاتر الزاما از سطح یک با حداقل یک سال سابقه در همان سطح صورت خواهد پذیرفت.

تبصره 8- پست رییس امور هماهنگی هیاتهای حل اختلاف مالیاتی با پست حسابرس کل مالیاتی، پست رییس گروه هیاتهای حل اختلاف مالیاتی با پست رییس گروه حسابرسی مالیاتی و پست کارشناس ارشد هیاتهای حل اختلاف مالیاتی با پست حسابرس ارشد مالیاتی همتراز و متناظر بوده و کلیه تجارت و سوابق آن‌ها مرتبط و قابل احتساب می‌باشد.

تبصره 9- کلیه پست‌های سازمانی که عهده دار وظایفی نظیر راهبری، نظارت، اتوماسیون و پشتیبانی می‌باشند، مشمول مشاغل موضوع ماده 3 این آیین‌نامه قرار می‌گیرند.

تبصره 10- کلیه عناوین شغلی موضوع ماده 3 این آیین‌نامه در عداد حسابرسان مالیاتی به شمار می‌روند، کارشناس/ رییس امور حقوقی شاغل در سازمان از جمله دادستانی انتظامی مالیاتی تابع مقررات کارشناس/ رییس امور هماهنگی مالیاتی می‌باشند، همچنین ارتقا ماموران مالیاتی منوط به وجود پست سازمانی و احراز شرایط پست مزبور خواهد بود. انتقال ماموران مالیاتی با درخواست خود به سایر واحدهای سازمانی و انتصاب آنان در پست‌های پایین تر با رعایت ضوابط نقل و انتقال ماموران مالیاتی بلامانع می‌باشد.

تبصره 11- پست نماینده هیاتهای حل اختلاف مالیاتی به دو سطح افقی 1 و 2 تقسیم بندی می‌شود و ارتقا از سطح 2 به 1 منوط به کسب حداقل امتیاز 85 ارزیابی عملکرد با حداقل 3 سال سابقه در سطح قبلی می‌باشد.

ماده 4- حسابرس مالیاتی از بین کارمندان فعلی یا جدید الاستخدام «سازمان» که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر با رشته تحصیلی مرتبط بوده انتخاب می‌شود و تحت نظر مسیول ذی‌ربط در چارچوب فعالیت‌های مربوط به نظام مالیاتی کشور انجام وظیفه می‌نماید.

تبصره – ادامه خدمت کارکنانی که در حال حاضر در پست‌های سازمانی پایین تر از حسابرس مالیاتی و کارشناس راهبری مالیاتی از قبیل کاردان مالیاتی و کمک حسابرس مالیاتی اشتغال دارند یا همان پست سازمانی بلامانع بوده و ارتقای آن‌ها به پست‌های بالاتر سازمانی با رعایت سایر قواننی و مقررات منوط به ارایه مدرک تحصیلی کارشناسی در رشته تحصیلی مرتبط است.

ماده 5- حسابرس ارشد مالیاتی از بین حسابرسان مالیاتی سطح یک «سازمان» که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر یا رشته تحصیلی مرتبط بوده انتخاب می‌شود و تحت نظر مسیول ذی‌ربط در چارچوب فعالیت‌های مربوط به نظام مالیاتی کشور انجام وظیفه می‌نماید.

تبصره- در صورت نبود کارمند واجد شرایط مذکور در این ماده و با درخواست اداره کل امور مالیاتی ذیربط و تایید دادستان انتظامی مالیاتی، ارتقای حسابرس مالیاتی سطح 2 به حسابرس ارشد مالیاتی/کارشناس ارشد هیاتهای حل اختلاف مالیاتی، منوط به کسب حداقل 85 درصد از میانگین امتیاز ارزیابی عملکرد و کسب امتیاز لازم در ارزیابی‌های تخصصی (مصاحبه یا آزمون)، امکان پذیر خواهد بود.[2]

ماده 6- رییس گروه حسابرسی مالیاتی از بین حسابرسان ارشد مالیاتی سطح یک یا کارشناس راهبری با حداقل 3 سال سابقه در همان پست که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر با رشته تحصیلی مرتبط بوده انتخاب می‌شود و تحت نظر مسیول ذی‌ربط در چارچوب فعالیت‌های مربوط به نظام مالیاتی کشور انجام وظیفه می‌نماید.

ماده 7- حسابرس کل مالیاتی از بین ماموران مالیاتی با پست‌های رییس گروه حسابرسی مالیاتی سطح یک که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر با رشته تحصیلی مرتبط بوده انتخاب می‌شود و تحت نظر مسیول ذی‌ربط در چارچوب فعالیت‌های مربوط به نظام مالیاتی کشور انجام وظیفه می‌نماید.

انتصاب حسابرس کل مالیاتی به پست رییس امور راهبری مالیاتی و یا دادیار مسیول مالیاتی و بالعکس بلامانع می‌باشد.

ماده 8- کارشناس ارشد هیاتهای حل اختلاف مالیاتی، از بین حسابرسان ارشد مالیاتی «سازمان» با حداقل3 سال سابقه در همان پست که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر با رشته تحصیلی مرتبط بوده انتخاب می‌شود و تحت نظر مسیول ذی‌ربط در چارچوب فعالیت‌های مربوط به نظام مالیاتی کشور انجام وظیفه می‌نماید.

ماده 9- رییس گروه هیات حل اختلاف مالیاتی، از بین رییس گروه‌های حسابرسی مالیاتی با حداقل 3 سال سابقه در همان پست یا کارشناسی ارشد سطح یک هیاتهای حل اختلاف مالیاتی با دو سال سابقه در همان سطح «سازمان» که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر با رشته تحصیلی مرتبط بوده انتخاب می‌شود و تحت نظر مسیول ذی‌ربط در چارچوب فعالیت‌های مربوط به نظام مالیاتی کشور انجام وظیفه می‌نماید.

ماده 10-رییس امور هماهنگی هیاتهای حل اختلاف مالیاتی از بین ماموران مالیاتی با پست‌های رییس گروه هیاتهای حل اختلاف مالیاتی سطح یک یا رییس گروه حسابرسی مالیاتی سطح یک در همان پست ها که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و بالاتر با رشته تحصیلی مرتبط بوده انتخاب می‌شود و تحت نظر مسیول ذی‌ربط در چارچوب فعالیت‌های مربوط به نظام مالیاتی کشور انجام وظیفه می‌نماید.

ماده 11- نماینده سازمان در هیاتهای حل اختلاف از بین کارمندان سازمان دارای مدرک کارشناسی و بالاتر از رشته تحصیلی مرتبط و دارای حداقل 10 سال سابقه خدمت که حداقل 6 سال آن را در امور مالیاتی اشتغال داشته و در امر مالیاتی بصیر و مطلع باشند انتخاب می‌شوند و تحت نظر مسیول مربوط در چارچوب فعالیت‌های مربوط به نظام مالیاتی کشور انجام وظیفه می‌نماید.

تبصره – بصیر و مطلع بودن در این ماده عبارت است از دارا بودن پست سازمانی حسابرس کل با حداقل یک سال سابقه، رییس گروه حسابرسی مالیاتی سطح یک با حداقل چهار سال سابقه در همان سطح، دادیار مسیول انتظامی مالیاتی با حداقل یک سال سابقه و رییس گروه راهبری مالیاتی سطح یک با حداقل یک سال سابقه در همان سطح و یا پست‌های بالاتر.

ماده 12- عضو شورای عالی مالیاتی از بین اشخاص صاحب نظر، مطلع و مجرب در امور حقوقی، اقتصادی، مالی، حسابداری و حسابرسی که دارای حداقل مدرک کارشناسی یا معادل در رشته‌های مذکور به پیشنهاد رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور و حکم وزیر امور اقتصادی و دارایی منصوب می‌شوند.

ماده 13- روسای شعب از بین اعضای شورای عالی مالیاتی شاغل در سازمان امور مالیاتی کشور، توسط رییس شورای عالی مالیاتی انتخاب می‌شوند.

تبصره: معاون شورای عالی مالیاتی از بین کارکنان سازمان منصوب می‌شود.

ماده 14- رشته‌های تحصیلی مطلوب عبارت است از حسابداری، حسابرسی، بازرگانی، مدیریت، اقتصاد، حقوق، مهندسی صنایع و رشته‌های مصرح در طرح طبقه بندی مشاغل، همچنین به منظور تحقق اهداف طرح جامع مالیاتی استفاده از رشته‌های تحصیلی امور فناوری اطلاعات از قبیل سخت افزار، نرم افزار، مهندسی فناوری اطلاعات، مدیریت فناوری اطلاعات و سایر رشته ها حسب تشخیص سازمان امکان پذیر می‌باشد.

تبصره- ماموران مالیاتی که پیش از تاریخ تصویب این آیین‌نامه به استخدام سازمان امور مالیاتی کشور (وزارت امور اقتصادی و دارایی) درآمده اند از شمول حکم این ماده مستثنی می‌باشند.[3]

ماده 15- مدیران کل امور مالیاتی در واحدهای سازمانی موظفند نقش های مربوط به فرآیندهای مرتبط با اجرای نظام جامع مالیاتی را به استثنای نقش هایی که طبق این آیین‌نامه به پست‌های خاصی تخصیص داده شده به هر یک از ماموران مالیاتی تخصیص دهند.

ماده 16- تطبیق و انتخاب ماموران مالیاتی شاغل به عناوین پستی موضوع این آیین‌نامه به ترتیب زیر می‌باشد:

تبصره 1- تطبیق پست‌های فعلی ماموران مالیاتی دارای مدارک تحصیلی پایین تر از کارشناسی بلامانع بوده لیکن ارتقا آنان به پست سازمانی بالاتر منوط به ارایه مدرک تحصیلی کارشناسی مرتبط می‌باشند.

تبصره 2- تعیین سطوح در تطبیق پست‌های سازمانی فعلی (در زمان تصویب این آیین‌نامه) به پست‌های سازمانی جدید صرفا بر اساس سنوات خدمت در همان پست انجام خواهد شد.

ماده 17- نظر به ضرورت حفظ و تداوم صلاحیت حرفه‌ای ماموران مالیاتی و در راستای مقتضیات و مصالح اداری در تمامی مشاغل موضوع این آیین‌نامه امکان تغییر محل خدمت یا تنزل در سطوح یا پست‌های سازمانی به سطوح یا پست‌های دیگر با درخواست مدیر کل مربوط و یا تایید دادستان انتظامی مالیاتی و موافقت رییس کل سازمان یا رای هیات رسیدگی به تخلفات اداری مالیاتی حسب مورد با رعایت مقررات مربوط، امکان پذیر می‌باشد.

فصل سوم- شناسایی، ثبت نام و تشکیل پرونده اشخاص مشمول در نظام مالیاتی[4]

ماده 18- شناخت هویت اشخاص مشمول در نظام مالیاتی، محل فعالیت و یا اقامتگاه قانونی، نوع فعالیت یا فعالیت‌های اقتصادی، شروع و خاتمه فعالیت‌ها، همچنین شناسایی سایر منابع مالیاتی آن‌ها در اجرای آیین‌نامه اجرایی تبصره (3) ماده (169) قانون در حوزه کاری شناسایی، ثبت نام و تشکیل پرونده انجام می‌گیرد.

ماده 19- حوزه کاری شناسایی، ثبت نام و تشکیل پرونده موظف است:

الف- با استفاده از اطلاعات پایگاه اطلاعات هویتی، عملکردی و دارایی مودیان مالیاتی، انجام واحدیابی میدانی و سایر منابع اطلاعاتی از قبیل سامانه مودیان، گزارش‌های مردمی و همچنین اقدامات واحدهای اجرایی بازرسی و مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی، نسبت به شناسایی، ثبت نام، تشکیل پرونده و یا اصلاح و تکمیل اطلاعات ثبت نام مودیان اقدام نمایند.

ب- نظارت، به‌روزرسانی و انجام فرآیندهای مرتبط با تعلیق، فعال‌سازی مجدد، تعطیلی کسب و کار ناشی از انحلال یا فوت و یا سایر عوامل، تغییر شغل، تغییر محل فعالیت، تغییر مالکیت، اجاره واحد کسب و کار، انتقال پرونده‌های مالیاتی مودیان بین ادارات امور مالیاتی و تعریف و برقراری الزامات ارایه اظهارنامه در منابع مختلف.

ج- نظارت، به‌روزرسانی و انجام موارد زیر:

1. غیر فعال‌سازی دایم/ موقت ثبت نام (حسب درخواست سیستمی/ کتبی مودی و یا اطلاعات واصله);

2. فعال/ غیر فعال‌سازی شناسه یکتای حافظه مالیاتی (حسب اعلام مودی یا مقررات موضوعه یا احراز تخلف مودی توسط سازمان);

3. فعال/ غیر فعال‌سازی کارپوشه مودیان (حسب درخواست مودی یا مقررات موضوعه یا احراز تخلف مودی توسط سازمان);

4. راهنمایی و آموزش مودیان مالیاتی در خصوص رفع ابهامات مربوط به ثبت نام و عضویت در سامانه مودیان;

5. اعلام نظر درخصوص اتصال دستگاه کارت خوان بانکی (pos) و یا درگاه پرداخت الکترونیکی به پرونده مودی;

تبصره- شناسایی میدانی توسط حوزه کاری شناسایی و ثبتنام در اجرای مفاد تبصره (1) ماده (25) ق.م.ا.ا برای مودیان مورد اعتماد ق.پ. موضوعیت ندارد.

د- نظارت از حیث ثبت نام و عضویت در سامانه مودیان، صدور صورتحساب الکترونیکی، ایجاد سیستمی کارپوشه اختصاصی و پیگیری در صورت عدم انجام هریک از موارد ذکرشده برای مودیان دارای ثبت نام در نظام مالیاتی در اجرای مقررات مربوطه.

فصل چهارم- دریافت و پردازش اظهارنامه

ماده 20- اظهارنامه‌های مالیاتی دریافتی از مودیان توسط «حوزه کاری دریافت و پردازش اظهارنامه» مورد پردازش قرار می‌گیرد.

تبصره- کلیه فرآیندهای مربوط به ثبت جزییات و پردازش اظهارنامه ها توسط حوزه کاری دریافت و پردازش اظهارنامه انجام می‌گیرد.

ماده 21- حوزه کاری دریافت و پردازش اظهارنامه در مورد آن دسته از مودیانی که در موعد مقرر و مطابق مقررات از تسلیم اظهارنامه مالیاتی خودداری می‌نمایند، در صورتی که سازمان به صورت سیستمی برای آن‌ها اظهارنامه برآوردی و برگ تشخیص سیستمی صادر نکرده باشد، مکلف است با رعایت مقررات ماده (97) و تبصره ماده (100) قانون اظهارنامه‌های مالیاتی برآوردی را بر اساس فعالیت و اطلاعات اقتصادی کسب شده مودی مطابق روش ها و معیارهایی که توسط سازمان تعیین شده یا می‌شود، ایجاد (تولید) و نسبت به صدور برگ تشخیص مالیات بر اساس آن اقدام و برگ تشخیص مالیات مذکور را جهت ابلاغ به واحد ذی‌ربط ارسال نماید.

تبصره 1- در صورت عدم امکان تولید اظهارنامه برآوردی توسط حوزه کاری دریافت و پردازش اظهارنامه، پرونده به منظور تولید اظهارنامه برآوردی و صدور و ابلاغ برگ تشخیص یا مطالبه مالیات حداکثر ظرف مدت یک سال از انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی به حوزه کاری حسابرسی ارجاع خواهد شد. حکم این تبصره مانع از مطالبه و وصول مالیات اینگونه مودیان در اجرای مفاد ماده (157) قانون نخواهد بود.

تبصره 2- در صورتی که مودی ظرف مهلت مقرر قانونی از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص یا مطالبه مالیات بر اساس اظهارنامه‌های برآوردی نسبت به تسلیم اعتراض و اظهارنامه مالیاتی مطابق مقررات اقدام ننماید بر اساس قسمت اخیر ماده (97) قانون، برگ تشخیص مالیات مذکور از نظر درآمد مشمول مالیات و مالیات متعلقه قطعی است.

حکم این تبصره در خصوص تسلیم اظهارنامه بعد از صدور و ابلاغ برگ تشخیص مالیات بر اساس اظهارنامه برآوردی در مواردی که برگ تشخیص مالیات در اجرای تبصره (1) ماده (203) و قسمت اخیر تبصره (2) آن و ماده (208) قانون ابلاغ شده است جاری نمی باشد.

تبصره 3- در صورتی که اعتراض مودی به برگ تشخیص مالیات بر مبنای اظهارنامه برآوردی، به دلیل عدم فعالیت باشد، الزامی به تسلیم اظهارنامه برای پذیرش و بررسی اعتراض مودی در اجرای قسمت اخیر ماده (97) قانون وجود ندارد.

تبصره 4- اظهارنامه مطابق مقررات، اظهارنامه‌ای می‌باشد که درخصوص اشخاص حقوقی حداقل شامل ترازنامه و حساب سود و زیان و برای صاحبان مشاغل مطابق مقررات فصل سوم آیین‌نامه موضوع ماده (95) قانون تنظیم و تکمیل شده باشد.

عدم ارایه ترازنامه یا حساب سود و زیان یا صورت درآمد و هزینه یا خلاصه درآمد و هزینه همراه اظهارنامه مالیاتی و یا ابراز مبلغ صفر برای کل مبالغ هر یک از صورت‌های مالی مذکور یا صورت‌های فوق حسب مورد به منزله تسلیم «اظهارنامه مالیاتی مطابق مقررات قانونی» مربوط تلقی نمی گردد.

ماده 22- حوزه کاری دریافت و پردازش اظهارنامه در اجرای ق.پ. موظف به انجام تکالیف زیر است:

الف- رسیدگی به تخلفات تکالیف مربوط به ق.پ:

1. ثبت تخلفات دریافتی اعم از سیستمی و فیزیکی (ازجمله گزارش‌های فرار مالیاتی واصله در سامانه گزارش‌های مردمی فرار مالیاتی (سوت زنی) درخصوص عدم استفاده از دستگاه کارتخوان بانکی);

2. بررسی تخلفات دریافتی توسط سرپرست از حیث تکراری نبودن، مربوط بودن و ثبت در سامانه یکپارچه مالیاتی و ارجاع تخلف به کارمند;

3. بررسی تخلفات توسط کارمند، ارسال نتیجه به سرپرست و تایید/ رد توسط سرپرست;

4. در صورت تایید تخلف توسط سرپرست حسب موضوع تخلف، ادامه فرآیند در حوزه کاری ذی‌ربط صورت می‌پذیرد;

ب- رسیدگی به تخلفات موضوع ماده (9) ق.پ:

1. اعلام مراتب تخلف به صورت موردی یا تجمیعی به مودی از طریق کارپوشه;

2. مودی مکلف است حداکثر ظرف 10 روز از تاریخ درج تخلف در کارپوشه اختصاصی وی، واکنش خود را نسبت به موضوع در سامانه مودیان ثبت نماید;

3. بررسی عکس العمل مودی توسط کارمند نسبت به تخلف مندرج در کارپوشه وی حسب مورد با رعایت مواعد قانونی:

.3-1 در صورت پذیرش دلایل مودی مبنی بر عدم بروز تخلف یا احراز عدم تخلف قبل از تشکیل جلسه هیات حل اختلاف موضوع ماده (9) ق.پ. توسط سرپرست، موضوع از این حیث مختومه است و در کارپوشه مودی ثبت می‌شود;

.3-2 در صورتی که تخلف اعلامی توسط مودی پذیرفته و اصلاح شود و پرونده حسب مقررات ماده (14) ق.م.ا.ا. و تبصره (1) ماده (19) ق.پ. به حسابرسی ارجاع نشده باشد، جریمه موضوع ماده (22) ق.پ. با رعایت مهلت ماده (157) قانون توسط این حوزه کاری مطالبه می‌شود.

.3-3 در صورت عدم پذیرش تخلف توسط مودی و امتناع از ثبت یا اصلاح موارد تخلف و همچنین عدم تایید ثبت و اصلاح تخلف توسط سرپرست، پرونده به حوزه کاری اعتراضات و شکایات ارسال می‌شود.

.3-4 در صورت عدم تایید تخلف توسط هیات حل اختلاف مالیاتی، مراتب به صورت سیستمی در کارپوشه مودی درج و توسط همین حوزه کاری مختومه می‌شود.

.3-5 در صورت تایید تخلف و عدم قبول اصلاحات مودی توسط هیات حل اختلاف مالیاتی، رای هیات به کارپوشه مودی ارسال می‌گردد و پرونده برای رسیدگی به طور سیستمی به حوزه حسابرسی ارسال می‌شود.

ج- دریافت و ثبت درخواست‌های خارج از سامانه مودیان در رابطه با استرداد، افزایش حد مجاز و یا ثبت بروز حادثه یا نقص فنی، ثبت تعطیلی یا انحلال

1. ثبت درخواست ها که از سایر طرق اعلامی توسط سازمان به سازمان واصل شده است;

2. مشاهده درخواست‌های واصله به کارتابل اداره امور مالیاتی توسط سرپرست و در صورت تایید، ارسال درخواست به کارمند;

3. بررسی درخواست توسط کارمند، ارسال نتیجه به سرپرست و تایید/ رد توسط سرپرست;

4. اعلام نتیجه به مودی از طرق مربوطه و درج در کارپوشه مودی و اداره امور مالیاتی;

د- رسیدگی به اختلافات بین اطلاعات مندرج در اظهارنامه ها و کارپوشه مودیان

1. دریافت و ثبت درخواست مودیان از طرق مختلف در خصوص عدم مطابقت اطلاعات درج شده در کارپوشه با اظهارنامه هر مودی;

2. مشاهده و بررسی درخواست‌های واصله به اداره امور مالیاتی توسط سرپرست و در صورت تایید، ارسال درخواست به کارمند;

3. بررسی درخواست توسط کارمند، ارسال نتیجه به سرپرست و تایید/ رد توسط سرپرست;

4. در صورت احراز اختلاف، اعلام مراتب به صورت سیستمی به مرکز تنظیم مقررات، نظام پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان;

5. اعلام نتیجه به مودی.

ه- اجرای تبصره (1) ماده (19) ق.پ.

1. دریافت فهرست مودیانی که توسط مرکز تنظیم مقررات، نظام پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان در اجرای تبصره (1) ماده (19) ق.پ. با رعایت تبصره ماده (14) ق.م.ا.ا به صورت سالیانه به عنوان نمونه انتخاب شده اند و اعلام مراتب به حوزه کاری حسابرسی;

2. اعلام مراتب به مودیان منتخب.

فصل پنجم– حسابرسی

ماده 23- وظیفه بررسی انطباق اطلاعات مودیان با سامانه مودیان در اجرای ماده 19 ق.پ و تبصره (1) آن، حسابرسی، تشخیص ماخذ یا درآمد مشمول مالیات و تعیین مالیات موضوع قانون و ق.م.ا.ا با سازمان است و حسب مورد به حوزه کاری دریافت و پردازش اظهارنامه یا حوزه کاری حسابرسی محول می‌شود. مسیول حوزه کاری حسابرسی از بین معاون مدیرکل یا مدیر یا حسابرسان کل مالیاتی یا روسای گروه حسابرسی مالیاتی انتخاب می‌شود.

ماده 24- بر اساس ماده (97) قانون، تبصره (1) ماده (19) ق.پ. و تبصره ماده (14) ق.م.ا.ا سازمان می‌تواند حسب مورد و مطابق با قوانین و مقررات، بر اساس شاخص ها و معیارهایی که تعیین می‌نماید، یا به طور نمونه و یا به صورت تصادفی (به قید قرعه)، نسبت به انتخاب مودیان مالیاتی برای حسابرسی منابع مختلف مالیاتی اقدام نماید. در صورت عدم انتخاب مودی یا اظهارنامه مالیاتی برای حسابرسی، اظهارنامه مالیاتی تسلیمی در موعد مقرر که برای حسابرسی انتخاب نشده است، قطعی خواهد بود.

تبصره 1- ادارات امور مالیاتی در مورد هر یک از مودیان غیرفعال به شرح ذیل، مادامی که به صورت سیستمی یا غیرسیستمی اطلاعات یا دلایلی مبنی برفعالیت آن‌ها به دست نیاورده باشند، الزامی به حسابرسی نخواهند داشت:

1. مودیانی که اساسا عدم فعالیت خود را از طریق کارپوشه و یا سایر طرق اعلام و یا به همین مقصود شناسه اقتصادی خود را غیرفعال نموده و از تسلیم اظهارنامه مالیاتی نیز خودداری کرده اند.

2. مودیانی که به دلیل عدم فعالیت از ارایه ترازنامه یا حساب سود و زیان یا صورت درآمد و هزینه یا خلاصه درآمد و هزینه همراه اظهارنامه مالیاتی خودداری نموده اند.

3. مودیانی که به دلیل عدم فعالیت برای کل مبالغ هر یک از صورت‌های مالی مذکور عدد صفر ابراز نموده اند.

در صورت به دست آمدن اطلاعات و مستندات احراز فعالیت مالیات و جرایم متعلقه با رعایت مقررات قانون قابل مطالبه خواهد بود.

تبصره 2: در موضوع اشخاص انتخاب شده جهت امر حسابرسی ( موضوع تبصره ماده (14) ق.م.ا.ا و تبصره (1) ماده (19) ق.پ ) مجموع اشخاص حقوقی انتخاب شده نباید از 1% یا 2.5% مجموع اشخاص حقوقی ثبت شده فزونی یابد. حکم مذکور نافی امکان رسیدگی سازمان به میزان درصدهای ذکر شده در تبصره‌های فوق‌الذکر نخواهد بود.

ماده 25- مسیول حوزه کاری حسابرسی موظف است نسبت به تخصیص مودیان انتخاب شده آن حوزه کاری برای حسابرسی به حسابرس اقدام نماید و مسیولیت تایید برنامه حسابرسی، نظارت بر اجرای حسابرسی، تایید گزارش حسابرسی و صدور برگ تشخیص مالیات یا برگ مطالبه را بر عهده خواهد داشت.

تبصره 1- حسابرسی که پرونده مودی انتخاب شده برای حسابرسی از طرف مسیول حوزه کاری مربوط به او محول می‌شود، مسیول حسابرسی می‌باشد.

تبصره 2- مسیولیت هریک از حسابرسان انتخاب شده جهت حسابرسی پرونده‌های مالیاتی بر اساس فعالیت‌ها و وظایف تعیین شده برای آن‌ها در برنامه حسابرسی و دستورالعمل‌های سازمان و کاربرگ‌های حسابرسی بوده و اشخاص مزبور مسیول مندرجات گزارش و نظر خود از هر جهت می‌باشند.

ماده 26- دریافت پرونده مودی از بایگانی، تدوین برنامه حسابرسی (شامل انتخاب یا ایجاد یک یا چند اظهارنامه مالیاتی در یک یا چند منبع مالیاتی حسب مورد برای حسابرسی، تعیین حوزه‌های شک هر اظهارنامه مالیاتی مبتنی بر منبع آن، انتخاب حسابرس یا حسابرسان مورد نیاز برای هر اظهارنامه به تفکیک حوزه‌های شک)، تهیه گزارش حسابرسی و کاربرگ‌های پیوست آن بر عهده مسیول حسابرسی، حسابرس یا حسابرسان تعیین شده در برنامه حسابرسی حسب مورد می‌باشد و مسیول حوزه کاری حسابرسی می‌بایست نسبت به موافقت یا عدم موافقت با موارد مذکور اقدام نماید. مسیول حسابرسی که اقدام کننده فرآیندهای مذکور می‌باشد در صورت عدم موافقت مسیول حوزه کاری حسابرسی موظف است نسبت به اصلاح آن بر اساس نظر مسیول حوزه کاری حسابرسی اقدام نماید.

ماده 27- هرگاه پس از قطعی شدن اظهارنامه مالیاتی یا بعد از رسیدگی و صدور و ابلاغ برگ مطالبه یا تشخیص مالیات، معلوم شود مودی درآمد یا فعالیت انتفاعی کتمان شده‌ای داشته و مالیات متعلق به آن نیز مطالبه نشده باشد فقط مالیات آن درآمدها یا فعالیت، با رعایت قانون و ق.م.ا.ا و مقررات این آیین‌نامه مطالبه خواهد شد.

ماده 28- چنانچه در اجرای تبصره (2) ماده (272) قانون و سایر مقررات قانونی مربوط حسابرسی مالیاتی پرونده مودیان مالیاتی به سازمان حسابرسی و یا موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی محول گردد، مسیول حسابرسی موظف است پس از دریافت گزارش تنظیم شده مذکور، گزارش حسابرسی مالیاتی را از حیث تطبیق با قوانین و مقررات مربوطه بررسی نماید و در صورت عدم رعایت قوانین و مقررات مربوطه نسبت به ارجاع مورد حسابرسی به تنظیم کنندگان گزارش اقدام نمایند و تنظیم کنندگان گزارش مکلفند نسبت به اصلاح گزارش مالیاتی حسب نظر مسیول حسابرسی سازمان اقدام نمایند. مسیول حسابرسی با دریافت گزارش نهایی از تنظیم کننده گزارش نسبت به ثبت آن در سامانه یکپارچه مالیاتی اقدام و سپس جهت تایید برای مسیول حوزه کاری حسابرسی ارسال می‌نماید.

تبصره 1- در اجرای این ماده سازمان حسابرسی و یا موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی می‌توانند برای دریافت دفاتر و یا اسناد و مدارک حسب مورد به مودی مراجعه نموده و ضمن اخذ اسناد و مدارک بر اساس مقررات حسابرسی میدانی اقدام نمایند.

تبصره 2- در راستای این ماده مسیول حوزه کاری حسابرسی می‌بایست کلیه اطلاعات واصله به سازمان را در زمان ارجاع مورد حسابرسی و اطلاعات تکمیلی را تا پیش از تاریخ تنظیم گزارش حسابرسی مالیاتی حسب مورد به سازمان حسابرسی و یا موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی انتخاب شده برای تنظیم گزارش حسابرسی مالیاتی در اجرای قوانین مربوط تسلیم نماید.

ماده 29- انواع حسابرسی مالیاتی:

الف- سیستمی: در این نوع حسابرسی سازمان با انتخاب اظهارنامه مالیاتی بر اساس معیارها و شاخص‌های تعیین شده، چنانچه حسب اطلاعات اقتصادی کسب شده در رابطه با مودیان امکان تعیین درآمد مشمول مالیات و مالیات مودی امکان پذیر باشد، می‌بایست نسبت به حسابرسی سیستمی اظهارنامه اقدام و گزارش و برگ تشخیص مربوطه را به صورت سیستمی صادر نماید. در غیر این صورت می‌بایست حسب مقررات سایر انواع حسابرسی به شرح زیر اقدام نمود.

تبصره 1- در حسابرسی سیستمی اوراق تشخیص مالیات ظرف مواعد قانونی توسط سازمان صادر شده و حسب مقررات به مودی در زمان مقرر ابلاغ می‌شود.

تبصره 2- سازمان می‌تواند از فرآیند این نوع حسابرسی در مواردی که مودی اظهارنامه مالیاتی تسلیم ننموده یا اساسا مکلف به تسلیم اظهارنامه مالیاتی نمی باشد نیز استفاده نماید.

ب- اداری: در حسابرسی اداری با ابلاغ برگ دعوت ارایه دفاتر، اسناد و مدارک حسب مورد از مودی دعوت می‌شود در زمان تعیین شده، با همراه داشتن دفاتر، اسناد و مدارک درخواستی به اداره امور مالیاتی مربوط برای حسابرسی مراجعه نماید. مودی ملکف است در زمان تعیین شده به اداره امور مالیاتی مراجعه نماید. در صورت ارایه دفاتر، اسناد و مدارک توسط مودی، حسابرس می‌بایست با توجه به دعوتنامه مذکور ضمن تنظیم صورت مجلس نسبت به حسابرسی به دفاتر و اسناد و مدارک ارایه شده در چارچوب قوانین و مقررات و تنظیم گزارش حسابرسی مالیاتی، در سامانه یکپارچه مالیاتی و تکمیل کاربرگ‌های مربوط اقدام و مراتب را برای تایید به مسیول حوزه کاری حسابرسی ارسال نماید. دفاتر، اسناد و مدارک درخواستی اداره امور مالیاتی پس از حسابرسی حداکثر ظرف شش روز کاری از تاریخ صورتمجلس به مودی مسترد می‌شود و در صورت عدم کفایت یا عدم ارایه تمام یا بخشی از اسناد و مدارک ارایه شده یا عدم مراجعه مودی به اداره امور مالیاتی مربوط در زمان تعیین شده، در صورتی که امکان تعیین ماخذ یا درآمد مشمول مالیات فراهم نباشد، مسیول حسابرسی باید درخواست خود را مبنی بر تغییر نوع حسابرسی از اداری به میدانی با ذکر دلیل به مسیول حوزه کاری حسابرسی پیشنهاد نماید. در صورت عدم موافقت تغییر نوع حسابرسی توسط مسیول حوزه کاری حسابرسی از اداری به میدانی، مسیول حسابرسی مکلف است با رعایت مقررات نسبت به تهیه گزارش حسابرسی مالیاتی اقدام نماید.

ج- میدانی: در حسابرسی میدانی با ابلاغ برگ دعوت ارایه دفاتر، اسناد و مدارک حسب مورد به مودی اعلام می‌شود تا در زمان مراجعه حسابرس یا حسابرسان به اقامتگاه قانونی مودی و یا محلی که قبلا به صورت مکتوب به اداره امور مالیاتی اعلام شده است، نسبت به ارایه دفاتر، اسناد و مدارک درخواستی حسب مورد اقدام نماید. حسابرس یا حسابرسان می‌بایست با توجه به دعوتنامه فوق در تاریخ مراجعه، نسبت به تنظیم صورت مجلس، اقدام و ضمن حسابرسی به دفاتر، اسناد و مدارک ارایه شده در چارچوب قوانین و مقررات با تنظیم گزارش حسابرسی مالیاتی، در سامانه یکپارچه مالیاتی (با توجه به نتایج رسیدگی) اقدام و ضمن تکمیل و الصاق مدارک و کاربرگ‌های مربوط، مراتب را برای تایید به مسیول حوزه کاری حسابرسی ارسال نماید.

تبصره 1- در حسابرسی‌های اداری و میدانی، مسیول حسابرسی مکلف است تاریخ یا تاریخ‌های مراجعه به اداره یا محل تعیین شده در اجرای مقررات بند (ب) این ماده حسب مورد برای حسابرسی دفاتر، اسناد و مدارک را به همراه اسامی گروه حسابرسی کتبا به مودی ابلاغ نماید. فاصله تاریخ ابلاغ تا اولین روز مراجعه نباید کمتر از 7 روز و بیشتر از 15 روز باشد. در صورت درخواست مودی و موافقت مسیول حسابرسی مهلت مزبور تا 10 روز از تاریخ تعیین شده قابل افزایش خواهد بود.

تبصره 2- در حسابرسی میدانی، مودی در طول دوره حسابرسی که زمان آن قبلا تعیین و به وی اعلام شده است، ملزم به ارایه دفاتر، اسناد و مدارک درخواستی حسب مورد جهت انجام حسابرسی می‌باشد.

تبصره 3- صورت مجلس ارایه دفاتر، اسناد و مدارک حسب مورد در اجرای این ماده در دو نسخه تنظیم و پس از امضای حسابرس و مودی و یا عدم امضای مودی، یک نسخه به مودی حسب مقررات تسلیم می‌شود.

تبصره 4- در صورت ارایه دفاتر، اسناد و مدارک توسط مودی، مسیول حسابرسی می‌بایست با رعایت قانون و ق.م.ا.ا و سایر قوانین و مقررات مرتبط، نسبت به حسابرسی دفاتر و اسناد و مدارک مودی با توجه به حدود و مسیولیت‌های تعیین شده در برنامه حسابرسی اقدام و گزارش حسابرسی و کاربرگ‌های مربوط را جهت تایید نزد مسیول حوزه کاری حسابرسی ارسال نماید.

تبصره 5- در صورت عدم ارایه دفاتر، اسناد و مدارک حسب مورد توسط مودی، مسیول حسابرسی می‌بایست با عنایت به اسناد و مدارک و سوابق مالیاتی موجود و با توجه به اطلاعات مکتسبه و حجم فعالیت مودی و قراین و شواهد، ضمن تنظیم گزارش حسابرسی و کاربرگ‌های مربوط در سامانه (با توجه به نتایج حسابرسی) اقدام و مراتب را برای تایید به مسیول حوزه حسابرسی ارسال نماید.

تبصره 6- مسیول حوزه کاری حسابرسی پس از بررسی و کنترل، گزارش حسابرسی را تایید یا رد می‌نماید. در صورت تایید گزارش حسابرسی، برگ تشخیص یا مطالبه مالیات با امضای مسیول حوزه کاری حسابرسی صادر می‌شود. در غیر این صورت، مسیول حوزه کاری حسابرسی مورد حسابرسی را با ذکر دلایل به مسیول حسابرسی عودت داده تا اصلاحات مورد نیاز انجام پذیرد.

تبصره 7- در صورتی که گزارش تهیه شده توسط مسیول حسابرسی پس از تایید مسیول حوزه کاری حسابرسی منجر به تایید اظهارنامه مالیاتی تسلیمی مودی گردد، اظهارنامه مالیاتی قطعی بوده و برابر مقررات برگ قطعی مالیات صادر می‌شود.

تبصره 8- در مواردی که در حین رسیدگی و حسابرسی مورد حسابرسی با موارد مشکوک به فرار مالیاتی مواجه شوند، مسیول حوزه کاری حسابرسی می‌بایست ضمن توقف اجرای فرآیند حسابرسی و حداکثر تا سه ماه قبل از انقضای مهلت رسیدگی در اجرای مفاد مواد (156) و (157) قانون، مراتب را به حوزه کاری بازرسی ارجاع نماید. حوزه کاری بازرسی ضمن بررسی و انجام اقدامات لازم در چارچوب مقررات قانونی مربوط از جمله بازرسی مالیاتی موضوع ماده (181) قانون، نتیجه را به مسیول حوزه کاری حسابرسی برای ادامه فرآیند حسابرسی عودت می‌نماید.

تبصره 9- در مواجهه با موارد مشکوک به معاملات غیر واقعی در حین حسابرسی مالیاتی، مسیول حوزه کاری حسابرسی می‌بایست ضمن بررسی احراز اصالت معاملات از طریق کنترل صورتحساب، اسناد پرداخت، بهای کالاها و خدمات و مالیات و عوارض ارزش افزوده، اخذ تاییدیه، شناسایی فروشنده، کنترل اسناد حمل، رسید انبار و ...، ضمن تعامل و مکاتبه با حوزه کاری حسابرسی طرف معامله، صحت سنجی معامله را بررسی و تکمیل نماید.

د- بازرسی: این نوع حسابرسی به منظور بررسی گزارش‌های فرار مالیاتی و همچنین بررسی موارد مربوط به فعالیت اقتصادی مودی از جمله حجم، وضعیت، نوع، موقعیت و شناسایی اموال وی در موارد خاص از جمله ارجاع بازرسی به واحد اجرایی مبارزه با فرار مالیاتی، تکمیل اطلاعات مورد نیاز حسابرسان و سایر حوزه‌های کاری انجام می‌شود. در این نوع حسابرسی هیچ اظهارنامه مالیاتی برای حسابرسی انتخاب نمی شود بلکه با ایجاد این مورد توسط مسیول حوزه کاری حسابرسی و ارجاع آن به حسابرس، نسبت به تهیه گزارش بازرسی مطابق فرم‌های ابلاغی سازمان اقدام خواهد شد. بر اساس نتایج حاصل از حسابرسی فوق امکان تغییر رتبه ریسک مودی وجود خواهد داشت. همچنین حسابرس می‌تواند درخواست انجام حسابرسی اداری یا میدانی را به مسیول حوزه کاری حسابرسی اعلام نماید که در صورت موافقت مسیول حوزه کاری حسابرسی مورد حسابرسی ایجاد و به مسیول حسابرسی تخصیص داده خواهد شد.

ه- بازبینی: بعد از خاتمه حسابرسی، اداره امور مالیاتی می‌تواند نسبت به انتخاب برخی از گزارش‌های حسابرسی به منظور بررسی و ارزیابی کیفیت آن‌ها اقدام نماید. اداره امور مالیاتی در صورت ضرورت با مراجعه به مودی و بررسی دفاتر، اسناد و مدارک حسب مورد، گزارش لازم را تهیه خواهد نمود. گزارش نهایی مربوط به این نوع حسابرسی منجر به مواردی همچون تهیه گزارش حسابرسی متمم یا اصلاحی، تهیه گزارش‌های تخلفات ماموران مالیاتی و گزارش‌هایی در جهت تشویق و ارتقای ماموران مالیاتی با رعایت مقررات قانونی مربوط می‌گردد. بازبینی می‌تواند با درخواست دادستانی انتظامی مالیاتی و حسب مورد سایر مراجع ذی صلاح مالیاتی ذی‌ربط از جمله اداره کل امور مالیاتی مربوط، واحدهای ستادی ذی‌ربط در سازمان توسط حوزه کاری حسابرسی انجام شود.

ماده 30- هرگاه ماموران مالیاتی در محاسبه ماخذ درآمد مشمول مالیات یا مالیات متعلق یا اعتبارات ارزش افزوده (مالیات و عوارض پرداختی) اشتباه کرده باشند، به شرح زیر اقدام خواهد شد:

1. در صورتی که قبل از قطعیت ماخذ یا درآمد مشمول مالیات یا اعتبارات ارزش افزوده (مالیات و عوارض پرداختی)، اصلاح اشتباه محاسبه منجر به افزایش ماخذ، درآمد مشمول مالیات، مالیات یا مانده بدهی مالیات و عوارض گردد، در خصوص قانون مالیات‌های مستقیم، با رعایت مهلت مرور زمان ماده (157) قانون  مذکور و در خصوص قانون مالیات بر ارزش افزوده بدون رعایت مهلت فوق‌الذکر گزارش لازم عنوان مسیول حوزه کاری حسابرسی ارایه می‌شود و همچنین چنانچه قبل یا بعد از قطعیت ماخذ یا درآمد مشمول مالیات یا اعتبارات ارزش افزوده (مالیات و عوارض پرداختی)، اصلاح اشتباه محاسبه منجر به کاهش ماخذ، درآمد مشمول مالیات، مالیات یا مانده بدهی مالیات و عوارض گردد، بدون رعایت مهلت مرور زمان یادشده گزارش لازم عنوان مسیول حوزه کاری حسابرسی ارایه می‌شود.

در صورت تایید گزارش فوق توسط مسیول حوزه کاری حسابرسی و طبق دستور وی، در خصوص قانون مالیات‌های مستقیم در صورت افزایش با رعایت مهلت مرور زمان مالیاتی و در صورت کاهش بدون رعایت مهلت مرور زمان و در خصوص قانون مالیات بر ارزش افزوده در صورت کاهش بدون رعایت مهلت زمانی مذکور و در صورت افزایش مالیات تا قبل از قطعیت، حسب مورد نسبت به اصلاح اشتباه محاسبه و صدور برگ تشخیص یا برگ مطالبه یا برگ قطعی مالیات اصلاحی و ابلاغ آن به مودی اقدام می‌شود.

در اجرای این بند یک نسخه از برگ تشخیص یا برگ مطالبه یا برگ قطعی مالیات اصلاحی می‌بایست جهت رسیدگی به دادستانی انتظامی مالیاتی ارسال تا در صورت احراز تخلف نسبت به تعقیب متخلف یا متخلفین برابر مقررات اقدام شود.

2. در صورتی که اشتباه ایجاد شده در اوراق قطعی مالیاتی ناشی از اشتباه در محاسبه جرایم یا محاسبه قبوض پرداخت مالیات یا اعتبار مالیاتی باشد، گزارش لازم عنوان مسیول حوزه کاری حسابداری مودیان تنظیم می‌شود و چنانچه گزارش فوق به تایید وی برسد، طبق دستور مسیول حوزه کاری یادشده نسبت به اصلاح اشتباه محاسبه بدهی مالیاتی و صدور برگ قطعی اصلاحی و ابلاغ آن به مودی اقدام خواهد شد.

اشتباه محاسبه: مصادیق اشتباه محاسبه شامل وجود داده‌های ناصحیح، اشتباه در بهره‌برداری از اطلاعات و عدم انتقال صحیح داده ها یا به طور کلی عدم انتقال داده ها از کاربرگ تهیه شده به سیستم و یا اشتباه محاسباتی در کاربرگ‌های تهیه شده در زمان حسابرسی مالیاتی است، مشروط بر اینکه تغییر مبانی در تشخیص ماخذ یا درآمد مشمول مالیات یا اعتبار مالیاتی نباشد.

تبصره 1- با صدور برگ تشخیص یا مطالبه یا قطعی مالیات اصلاحی، اوراق مالیاتی صادره قبلی در این ارتباط حسب مورد باطل تلقی و حسب قوانین و مقررات مربوط اقدام می‌شود.

تبصره 2- در صورتی که در محاسبه ماخذ یا درآمد مشمول مالیات بیش برآوردی صورت گرفته باشد و مراتب با اعلام اداره کل امور مالیاتی یا دادیار مسیول دادستانی انتظامی مالیاتی اداره کل ذی‌ربط به تایید دادستان انتظامی مالیاتی برسد و این امر منجر به کاهش مالیات یا جرایم متعلقه شود، مطابق مقررات این ماده اقدام می‌شود.

تبصره 3- چنانچه مودی مالیاتی به استناد آرای هیات عمومی دیوان عدالت اداری یا تصویب قوانین موخر استحقاق استفاده از معافیت مالیاتی، مشوق مالیاتی یا نرخ صفر مالیاتی را داشته و این امر منجر به کاهش مالیات یا جرایم مالیاتی شود، مطابق مقررات این ماده اقدام خواهد شد.

ماده 31- در کلیه مواردی که مودی یا وکیل تامالاختیار ظرف مواعد قانونی از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص مالیات یا برگ اعلام نتیجه رسیدگی یا برگ مطالبه یا برگ استرداد حسب مورد اعتراض خود را کتبا یا به صورت سیستمی نسبت به آن تسلیم نماید، مسیول حوزه کاری اعتراضات و شکایات مکلف است با رعایت مقررات قانونی مربوط نسبت به تخصیص پرونده جهت انجام رسیدگی مجدد به مسیول یا مسیولان مربوطه اقدام نماید و مسیول یا مسیولان مربوطه موظفند با رعایت مقررات قانونی انجام رسیدگی مجدد که بر اساس دلایل و اسناد و مدارک مودی یا وکیل تام‌الاختیار وی انجام خواهد گرفت، مراتب را در ظهر برگ تشخیص مالیات برگ مطالبه یا برگ استرداد درج و برابر مقررات مربوط اقدام نمایند. در صورت عدم رفع اختلاف با مودی، پرونده به هیات حل اختلاف مالیاتی ارجاع خواهد شد.

همچنین در صورتی که برگ تشخیص مالیات یا برگ مطالبه یا برگ استرداد در اجرای مقررات تبصره (1)  ماده (203) و قسمت اخیر تبصره (2) آن و ماده (208) قانون ابلاغ شده باشد نیز حکم این ماده جاری است.

تبصره 1- در مورد پرونده‌هایی که مسیول یا مسیولان مربوط در تشخیص ماخذ یا درآمد مشمول مالیات و مالیات متعلقه سابقه اظهارنظر دارد، این امر مانع رسیدگی مجدد در اجرای مقررات مربوط توسط نامبردگان نخواهد شد.

تبصره 2- اجرای مقررات این ماده در مواردی که رسیدگی مجدد توسط مسیول یا مسیولان مربوط منجر به توافق نگردد، مانع از رسیدگی مسیول یا مسیولان بالاتر حداکثر تا سطح مدیرکل با رعایت مهلت مقرر در قانون نخواهد بود.

ماده 32- ادارات امور مالیاتی موظفند پرونده‌های مالیاتی مودیانی را که در موعد مقرر از تسلیم اظهارنامه مالیاتی خودداری نموده اند یا اصولا طبق قانون مکلف به تسلیم اظهارنامه در سررسید پرداخت مالیات نیستند، حداکثر ظرف مدت دو سال از مهلت مقرر رسیدگی و مالیات متعلق را مطالبه نمایند.

حکم این ماده مانع از مطالبه و وصول مالیات مودیان در اجرای ماده 157 قانون نخواهد بود.

فصل ششم- مطالبه و وصول مالیات

ماده 33- درخواست صدور گواهی و یا مفاصاحساب مالیاتی به صورت الکترونیکی و یا از طریق باجه‌های امور مودیان سراسر کشور، دریافت و پس از بررسی سیستمی یا حسب مورد توسط مسیول حوزه کاری حسابداری مربوط به پرونده ذی‌ربط، گواهی و یا مفاصاحساب مالیاتی مذکور با امضای سیستمی مسیول حوزه کاری حسابداری مودیان مربوط صادر و در محل ارایه درخواست و یا محل مراجعه مودی برای دریافت گواهی یا مفاصاحساب ضمن ممهور نمودن گواهی توسط امور مودیان مربوط به مودی ارسال/ تسلیم می‌شود.

تبصره 1- در مواردی که گواهی‌های مربوطه به طور الکترونیکی و سیستمی ارسال می‌گردد نیازی به امضای دستی و فیزیکی نبوده و مسیول حوزه کاری حسابداری مودیان می‌بایست نسبت به تایید و ارسال الکترونیکی گواهی مربوط اقدام نماید.

تبصره 2- در مواردی که گواهی‌های مالیاتی به صورت برخط و توسط سامانه‌های مالیاتی صادر می‌شود، نیازی به تایید مسیولان مربوط در حوزه کاری حسابداری نبوده و صرفا اطلاعات گواهی صادره در سامانه‌های مالیاتی مربوط به مسیولان ذی‌ربط نمایش داده می‌شود.

ماده 34- در هر مورد که مطابق قانون و ق.م.ا.ا. میزان درآمد یا ماخذ مشمول مالیات قطعی شود، برگ قطعی مالیات به صورت سیستمی صادر می‌شود.

تبصره- حکم این ماده مانع از آن نخواهد بود که با درخواست مودی برگ قطعی مربوطه توسط مسیول حوزه کاری به صورت دستی مهر و امضا شود.

ماده 35- چنانچه مودی ظرف مهلت مقرر در ماده 210 قانون مالیات‌های مستقیم برای پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی اقدام ننماید، برگ اجرایی به صورت سیستمی صادر می‌شود.

تبصره- در مواردی که امکان صدور سیستمی برگ اجرایی در پایان مهلت قانونی فراهم نشده باشد، برگ اجرایی توسط حوزه کاری خدمات مودیان صادر و طبق مقررات مربوطه ابلاغ می‌شود.

ماده 36- حوزه کاری اجراییات، اقدامات اجرایی موضوع مواد 211 الی 218 قانون مالیات‌های مستقیم، مقررات آیین‌نامه موضوع ماده 218 قانون یاد شده و سایر قوانین و مقررات مربوط را انجام می‌دهد.

ماده 37- چنانچه بر اساس اطلاعات دریافتی در سامانه گزارش‌های مردمی فرار مالیاتی (سوت زنی)، مودیان مالیاتی جدید یا درآمدهای کتمان شده و منجر به صدور اوراق تشخیص، مطالبه یا وصول مالیات شود، سازمان می‌تواند با رعایت مقررات قانونی مربوط نسبت به پرداخت پاداش در چارچوب دستورالعملی که به تصویب رییسکل سازمان می‌رسد اقدام نماید.

تبصره 1- پرداخت پاداش موضوع این ماده درخصوص اشخاصی که به موجب قوانین و مقررات ملزم به ارسال اطلاعات مربوط میباشند، برای ارایه اطلاعات مزبور جاری نخواهد بود.

تبصره 2- چنانچه اطلاعات یا الگوهای فناورانه و نوآورانه توسط شرکت‌های فناور و دانش بنیان به سازمان ارایه و منتج به شناسایی فرار مالیاتی با اهمیت و وصول شود، حسب مورد با رعایت دستورالعمل، مشمول مفاد این ماده می‌باشد.

ماده 38- در مواردی که به موجب قانون و ق.م.ا.ا. مالیات و سایر وجوه، قابل استرداد به مودی باشد حسب مقررات قانونی مبالغ مذکور به صورت سیستمی حسب ق.پ. یا با تایید مسیول حوزه کاری حسابداری مودیان حسب درخواست مودی با رعایت مهلت‌های قانونی در وجه وی پرداخت یا به حساب بدهی‌های ایشان منظور خواهد شد.

نحوه استرداد وجوه مربوط با رعایت مقررات قانونی به موجب دستورالعملی است که به تصویب رییسکل سازمان می‌رسد.

فصل هفتم- اعتراضات و شکایات

ماده 39- امور خدمات مودیان سراسر کشور موظفند کلیه اوراق و فرم‌های مقرر در قانون و ق.م.ا.ا و همچنین هر نوع اعتراض یا درخواست مودی را که از طرف مودی به صورت دستی یا پستی به سازمان تسلیم یا واصل می‌گردد دریافت و ضمن ارایه رسید به مودی در سیستم ثبت و به حوزه کاری مربوطه ارسال نمایند.

ماده 40- حوزه کاری اعتراضات و شکایات موظف است پس از دریافت اعتراض یا شکایت مودی یا اداره امور مالیاتی (ماموران مالیاتی مربوط) حسب مورد ضمن بررسی اعتراض یا شکایت طبق قوانین و مقررات از جمله قانون و ق.م.ا.ا. و آیین‌نامه ها و دستورالعمل‌های اجرایی آن اقدام لازم را معمول دارند.

تبصره: حوزه کاری مزبور بر اساس جز (3-3) بند (ب) ماده 22 مراتب را طبق مقررات جهت رسیدگی به هیات حل اختلاف مالیاتی ارسال نماید.

ماده 41- در مواردی که مودی یا اداره امور مالیاتی در مراحل دادرسی مالیاتی از اعتراض یا شکایت خود انصراف دهند، پرونده در هر مرحله‌ای که باشد حسب مقررات قانونی و مطابق با آخرین اقدام قبل از تاریخ انصراف قطعی محسوب می‌شود.

ماده 42- رای هیات حل اختلاف مالیاتی باید:

1. متضمن اظهار نظر موجه و مستدل کلیه اعضای هیات مطابق مقررات ماده (248) قانون باشد.

2. در صورت تعدیل یا رفع تعرض، مسیول مربوطه در مرکز دادرسی مالیاتی نسبت به اصلاح اظهارنامه مربوطه اعم از ابرازی یا حسابرسی شده و یا تعدیل شده هیاتهای قبلی در سامانه یکپارچه مالیاتی اقدام نماید.

3. در موارد رسیدگی در اجرای ماده (9) ق.پ. مراتب تخلف یا عدم تخلف مودی را صریح اعلام کند.

تبصره- آرای هیات حل اختلاف مالیاتی می‌تواند بهصورت الکترونیکی و با رعایت کلیه مقررات قانونی مربوط توسط اعضای هیات صادر شود.

فصل هشتم- ابلاغ اوراق مالیاتی

ماده 43- ابلاغ اوراق مالیاتی به حوزه کاری خدمات مودیان واگذار می‌شود. ماموران مالیاتی در قسمت پشتیبان حوزه کاری خدمات مودیان مکلفند اوراق مالیاتی موضوع قانون را بر اساس مواد قانونی ازجمله مواد (203) الی (209) قانون ابلاغ نمایند.

تبصره- سازمان می‌تواند بر اساس اختیار حاصله از تبصره (2) ماده (219) قانون و آیین‌نامه اجرایی مربوط ابلاغ اوراق مالیاتی را به بخش غیردولتی واگذار نماید.

فصل نهم- ترتیبات حسابرسی مالیاتی

ماده 44- در مواردی که اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل برای حسابرسی مالیاتی انتخاب شده اند فرآیند انجام حسابرسی مالیاتی و تعیین درآمد یا ماخذ مشمول مالیات آن‌ها در هریک از موارد ممکن، به شرح زیر خواهد بود:

1. مودی نسبت به تسلیم دفاتر و اسناد و مدارک اقدام نماید:

.1-1 دفاتر و اسناد و مدارک ارایه شده امکان حسابرسی مالیاتی را داشته باشد، در این صورت درآمد یا ماخذ مشمول مالیات بر اساس قوانین، مقررات و احکام مالیاتی مربوط از طریق حسابرسی به دفاتر و اسناد و مدارک ارایه شده حسب مورد تشخیص و تعیین خواهد شد.

.1-2 در مواردی که معاملات ابرازی (خرید یا فروش کالا و خدمات) صورت گرفته با اشخاصی است که صحت اجزای معامله با این اشخاص به دلیل وضعیت طرف معامله (شرکت‌های کاغذی، مجهول المکان و امثالهم) قابل اثبات و تعیین دقیق نباشد، ضمن اعلام موضوع به واحد اجرایی بازرسی برای مدیریت فرآیند راستی آزمایی مودی به شرح زیر اقدام شود:

.1-2-1 در موارد هزینه و خرید، چنانچه کالا یا خدمت توسط خریدار دریافت شده لکن صورتحساب ارایه شده مربوط به اشخاص یاد شده است، بهای هزینه یا خرید به ارزش منصفانه کالا یا خدمت در زمان انجام معامله در حسابرسی مالیاتی با رعایت مقررات مبنای قبول هزینه یا خرید می‌باشد و مابه‌التفاوت به عنوان هزینه غیرقابل قبول تلقی می‌گردد.

1-2-2.در موارد فروش، می‌بایست بهای فروش به ارزش منصفانه کالا یا خدمت در زمان انجام معامله در حسابرسی مالیاتی با رعایت مقررات، مبنای فروش قرار گرفته و مابه‌التفاوت (ارزش منصفانه و بهای ابرازی) عینا به میزان فروش و درآمدها اضافه گردد.

.1-3چنانچه در حسابرسی مالیاتی احراز شود، مبلغ درآمد یا فروش ابراز شده طبق اسناد و مدارک ارایه شده در معامله فیمابین شرکت‌های گروه یا وابسته از ارزش منصفانه معامله مذکور:

.1-3-1کمتر بوده و این امر منجر به انتقال سود شده است، در این صورت مابه‌التفاوت آن، به درآمد یا فروش ابرازی فروشنده اضافه می‌شود.

.1-3-2بیشتر بوده و این امر منجر به انتقال سود شده است، در این صورت مابه‌التفاوت آن، از هزینه ها و بهای تمام شده خریدار کسر می‌شود.

تبصره- رعایت بند (3-1) صرفا در مواردی است که این امر منجر به استفاده از معافیت مالیاتی، مشوق مالیاتی، نرخ صفر مالیاتی، مزایای مالیاتی و نظایر آن شود.

2. عدم تسلیم بخشی از اسناد و مدارک از جمله:

.2-1 در خصوص واحدهای تولیدی، خدماتی یا بازرگانی، در صورتی که قیمت تمام شده کالا و خدمات ساخته شده یا فروش رفته، آنالیز محصول (کالا و خدمت)، صورت گردش مواد و کالا و مستندات هزینه‌ای آن از جمله صورتحساب خرید مواد اولیه و کالا، حقوق و دستمزد و سایر هزینه‌های مربوط حسب مورد ارایه نشود و بر اساس سایر روش‌های حسابرسی توسط حسابرسان مالیاتی امکان تعیین و یا برآورد قیمت تمام شده کالا و خدمات ساخته شده و فروش رفته بر اساس اسناد و مدارک ارایه شده فراهم نباشد، می‌بایست با در نظر گرفتن نسبت سود ناویژه به فروش هر کالا یا خدمت (بر اساس ابراز مودی، نسبت فعالیت مشاغل مشابه در سامانه‌های عملیاتی سازمان و یا نسبتی که هرساله توسط سازمان با تایید رییس کل سازمان با توجه به اطلاعات موجود در پایگاه‌های اطلاعاتی سازمان و اطلاعات سایر مراجع مربوط حداکثر تا پانزدهم مرداد ماه هر سال برای سال قبل تعیین می‌شود)، بهای تمام شده کالا و خدمات مربوط به آن بخش که مدارک مذکور آن ارایه نشده است، محاسبه شود.

.2-2 عدم ارایه اسناد درآمدی مربوط به فروش یا درآمد ابرازی مودیانی که ملزم به صدور صورتحساب میباشند:

2-2-1. عدم ارایه تمام اسناد درآمدی: چنانچه دلایل و یا اسناد و مدارکی از جمله اطلاعات موجود در پایگاه اطلاعات مالیاتی سازمان مربوط به فروش کالا و خدمت، صادرات و یا صورتحساب‌های بانکی یا ابرازی یا به دست آمده (بر اساس ارزش منصفانه) موید درآمد یا فروش بیشتر از فروش ابرازی نباشد، فروش یا درآمد ابرازی مورد قبول خواهد بود و صرفا با رعایت مقررات قانونی مربوط جرایم موضوع عدم صدور صورتحساب از مودی مطالبه می‌شود، در صورت عدم مطابقت و احراز کتمان درآمد یا فروش، فروش و یا درآمد به دست آمده به عنوان فروش و درآمدهای مودی مد نظر قرار خواهد گرفت.

2-2-2. عدم ارایه بخشی از اسناد درآمدی: درخصوص آن بخش که اسناد و مدارک آن ارایه شده است بر اساس حسابرسی قسمت درآمدی بند (1) این ماده و درخصوص آن بخش که اسناد درآمدی آن ارایه نشده است مطابق بند (1-2-2) اقدام خواهد شد.

2-3. عدم ارایه مدارک هزینه‌ای:

2-3-1. عدم ارایه تمام مدارک هزینه‌ای: در این گونه موارد با در نظر گرفتن نسبت سود فعالیت، هزینه‌های آن بر اساس ابراز مودی، نسبت فعالیت مشاغل مشابه در سامانه‌های عملیاتی سازمان و یا نسبتی که هرساله توسط سازمان با تایید رییسکل سازمان با توجه به اطلاعات موجود در پایگاه‌های اطلاعاتی سازمان و اطلاعات سایر مراجع مربوط حداکثر تا پانزدهم مردادماه هر سال برای سال قبل تعیین می‌شود، با رعایت مقررات قانونی مربوط به عنوان هزینه قابل قبول مودی منظور می‌شود.

.2-3-2 عدم ارایه بخشی از مدارک هزینه‌ای (به استثنای قیمت تمام شده و امثالهم)، درخصوص هزینه‌هایی که اسناد و مدارک آن ارایه نشده در این صورت هزینه مذکور از نظر مالیاتی قابل قبول نخواهد بود.

.2-4 در موارد عدم ارایه دفاتر قانونی، جریمه موضوع ماده (193) قانون مطالبه خواهد شد.

3. عدم ارایه تمامی اسناد و مدارک درآمدی و هزینه‌ای: در این گونه موارد با در نظر گرفتن حجم فعالیت و نسبت سود فعالیت بر اساس ابزار مودی، نسبت فعالیت مشاغل مشابه در سامانه‌های عملیاتی سازمان و یا نسبتی که هر ساله توسط سازمان با توجه به اطلاعات موجود در پایگاه‌های اطلاعاتی سازمان و اطلاعات سایر مراجع مربوط حداکثر تا پانزدهم مردادماه هر سال قبل با تایید رییسکل سازمان تعیین می‌شود درآمد یا ماخذ مشمول مالیات با رعایت ماده (94) قانون تعیین می‌شود.

4. دریافت اطلاعاتی موید کتمان درآمد یا فعالیت:

.4-1 کتمان فعالیت: در این گونه موارد با در نظر گرفتن نسبت سود فعالیت مشاغل مشابه در سامانه‌های عملیاتی سازمان و یا نسبتی که هر ساله توسط سازمان با توجه به اطلاعات موجود در پایگاه‌های اطلاعاتی سازمان و اطلاعات سایر مراجع مربوط حداکثر تا پانزدهم مردادماه هر سال برای سال قبل با تایید رییس کل سازمان تعیین می‌شود، با رعایت مقررات درآمد یا ماخذ مشمول مالیات آن تعیین می‌شود.

4-2. کتمان درآمد:

4-2-1. هزینه‌های عمومی- اداری و فروش در حسابرسی مورد پذیرش واقع شده باشد: در این صورت کل مبلغ درآمد پس از کسر بهای تمام شده آن قسمت می‌بایست با رعایت مقررات مربوط به عنوان سود مبنای محاسبه مالیات قرار گیرد.

4-2-2. هزینه‌های عمومی، اداری و فروش در حسابرسی مورد پذیرش واقع نشده باشد: بر اساس بند (1-4) اقدام می‌شود.

4-2-3. کل هزینه‌های مربوط به درآمد قبلا مورد پذیرش واقع شده باشد: در این گونه موارد کل رقم درآمد کتمان شده با رعایت مقررات مربوط مبنای محاسبه مالیات واقع می‌شود.

فصل دهم- سایر مقررات حسابرسی و مطالبه و حل اختلاف مالیاتی

ماده 45-

1. مالیات بر ارث

.1-1 آن قسمت از اموال و دارایی‌هایی که انتقال یا دریافت یا تحویل آن‌ها مستلزم دریافت گواهی‌های موضوع ماده (34) قانون نبوده و بر اساس ماده (17) قانون مشمول مالیات می‌باشند از جمله سهام بی نام، وجه نقد، اموال و دارایی‌های متوفی در خارج از کشور، موجودی کالا، طلب متوفی از اشخاص حقیقی و املاکی که فاقد سند رسمی هستند، اداره امور مالیاتی (حوزه کاری حسابرسی) موظف است با رعایت مقررات قانونی مربوط نسبت به مطالبه مالیات متعلقه بر اساس سهم‌الارث هر ورثه به موجب برگ تشخیص مالیات اقدام نماید.

1-2. در مورد وصیت وصی مکلف است اظهارنامه موضوع ماده (39) را حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ فوت موصی تسلیم و مالیات متعلق به آن قسمت از اموال و دارایی‌های مورد وصیت که انتقال یا دریافت یا تحویل آن‌ها مستلزم دریافت گواهی‌های موضوع ماده (34) قانون نمی باشد را برابر مقررات قانونی مربوط پرداخت نماید. در این صورت و در موارد عدم تسلیم اظهارنامه و یا پرداخت مالیات، اداره امور مالیاتی (حوزه کاری حسابرسی) موظف است نسبت به بررسی و مطالبه مالیات متعلق از وصی اقدام نماید.

2. حق تمبر

2-1. در مواردی که حق تمبر و جرایم مربوطه موضوع ماده (48) و یا ماده (51) قانون حسب مورد پرداخت نشده است، حوزه کاری حسابرسی می‌بایست نسبت به مطالبه حق تمبر و جرایم متعلق بر اساس برگ مطالبه از اشخاص مربوطه اقدام نماید.

2-2. سایر اسناد مشمول حق تمبر موضوع مواد (45)، (46) و (47) قانون در صورت عدم پرداخت مالیات و جرایم حق تمبر با رعایت مقررات قانونی مربوط حسب مورد، در خصوص اسنادی که در ایران صادر شده باشد، صادرکننده و در خصوص اسنادی که در خارج از ایران صادر شده باشد، اولین شخصی که اسناد مذکور را متصرف می‌شود، مشمول بوده و مالیات و جرایم متعلقه حسب مورد از صادر کننده یا متصرف حسب مورد وفق بند (1-2) مطالبه خواهد شد.

2-3. مطالبه مالیات حق تمبر مشمول مقررات مواد (191)، (238) و فصل سوم باب پنجم قانون می‌باشد.

3. مالیات بر درآمد املاک و مالیات بر خانه‌های خالی

3-1. در صورت عدم پرداخت مالیات تکلیفی موضوع تبصره (9) ماده (53) قانون و جرایم متعلقه حسب مورد توسط اشخاص مشمول، مالیات و جرایم مربوطه حسب مورد برابر مقررات به موجب برگ مطالبه توسط حوزه کاری حسابرسی از اشخاص مذکور مطالبه و مطالبه مالیات تکلیفی مذکور مشمول مقررات مواد (191)، (238) و فصل سوم باب پنجم قانون خواهد بود.

3-2. اعتراضات مودیان مالیاتی در راستای تبصره‌های (2) و (3) ماده (54) قانون قابل بررسی مجدد در راستای مفاد ماده 238 قانون خواهد بود.

3-3. درخصوص مالیات موضوع ماده (54) مکرر قانون، حوزه کاری دریافت و پردازش اظهارنامه می‌بایست با رعایت مقررات قانونی مربوط به موجب برگ مطالبه و بر اساس اطلاعات سامانه ملی املاک و اسکان کشور، مالیات متعلق را مطالبه نماید.

4. مالیات بر درآمد حقوق

اداره امور مالیاتی ذی صلاح ماده (90) قانون، درخصوص مودیانی که فعالیت عملکردی دارند حوزه حسابرسی است که پرونده عملکرد مودی در آن اداره حسابرسی می‌گردد و درخصوص سایر مودیان از جمله اشخاص موضوع ماده (2) قانون یکی از ادارات مالیاتی به تشخیص سازمان می‌باشد. ادارات مزبور موظفند نسبت به رسیدگی با رعایت مهلت مقرر در ماده 157 قانون از تاریخ سررسید ماهانه پرداخت مالیات بر درآمد حقوق و مطالبه مالیات متعلقه اقدام نمایند.

5. مالیات اشخاص حقوقی منحله

تعیین ماخذ محاسبه مالیات آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی که منحل می‌شوند، در موارد تسلیم و عدم تسلیم اظهارنامه موضوع ماده (116) قانون و بر اساس ماده (115) قانون و سایر مقررات مربوط، در حوزه کاری حسابرسی انجام خواهد شد.

6. جرایم موضوع ماده (169) قانون، مشمول مقررات مواد (191) و (238) قانون می‌باشد.

7. در صورت عدم کسر و ایصال مالیات‌های تکلیفی موضوع قانون از جمله تبصره (2) ماده (103) و ماده (107) قانون اداره امور مالیاتی مربوط می‌بایست مالیات و جرایم متعلق را با رعایت مقررات قانونی مربوط به موجب بر گ مطالبه مالیات از اشخاص مشمول مطالبه نماید و مطالبه مذکور مشمول مقررات مواد (191)، (238) و فصل سوم از باب پنجم قانون می‌باشد.

فصل یازدهم- فرآیندهای مالیاتی صاحبان مشاغل مشارکت‌های مدنی

ماده 46-

1. با توجه به اینکه ثبت نام این گونه مودیان به صورت یک مودی در نظام مالیاتی انجام می‌پذیرد لذا مشارکت (شرکا) می‌بایست نسبت به تسلیم یک اظهارنامه مالیاتی به عنوان اظهارنامه مالیاتی مشارکت اقدام نمایند و از بین خود یک نفر را به عنوان نماینده واحد شغلی انتخاب و به شیوه‌ای که توسط سازمان تعیین می‌شود، معرفی کنند.

1-1. مفاد تبصره ماده (100) قانون نیز با رعایت مقررات مربوطه برای مشارکت قابل انجام است.

.1-2 کلیه تکالیف مالیاتی واحد شغلی، از جمله ثبت نام و ثبت معاملات در سامانه مودیان و پرداخت مالیات توسط نماینده به نمایندگی از شرکا انجام می‌شود.

2. حسابرسی و صدور برگ تشخیص یا مطالبه یا قطعی مالیات عملکرد برای مشارکت انجام لیکن سهم درآمد مشمول مالیات و مالیات هریک از شرکا به صورت جداگانه در برگ تشخیص مالیات تعیین می‌شود.

.2-1 حسابرسی هر نوع مالیات و جرایم دیگری که نوعا مربوط به فعالیت مشارکت می‌باشد از جمله مالیات‌های تکلیفی، حقوق، جرایم موضوع ماده (169) قانون و ق.م.ا.ا. برای مشارکت انجام و کل شرکا نسبت به آن‌ها مسیولیت دارند.

3. ابلاغ اوراق مالیاتی مربوط به مشارکت مدنی ازجمله برگ تشخیص یا مطالبه یا قطعی مالیاتی - به صورت الکترونیکی و یا فیزیکی - در اجرای بند پ ماده (20) ق.م.ا.ا. از طریق کارپوشه به عنوان ابلاغ به کلیه شرکا می‌باشد.

4. در صورت اعتراض هر یک از شرکا به برگ تشخیص مالیات یا مطالبه یا آرای هیاتهای حل اختلاف مالیاتی پرونده مشارکت با رعایت مقررات مربوط قابل رسیدگی در مراجع مربوط خواهد بود.

5. سازمان مکلف است برای مالیات عملکرد هر یک از شرکا حساب جداگانه‌ای برای منظور نمودن مالیات و جرایم متعلق و پرداخت یا ترتیب پرداخت متناظر با آن ایجاد نماید. هر یک از شرکا به صورت جداگانه نسبت به سهم از مشارکت که به حساب آن‌ها منظور می‌شود مسیولیت داشته و در صورت عدم پرداخت برابر مقررات قانونی مربوط با آن‌ها رفتار خواهد شد.

5-1. درخصوص هر نوع مالیات و جرایم دیگری که نوعا مربوط به فعالیت مشارکت می‌باشد از جمله مالیات‌های تکلیفی، حقوق، جرایم موضوع ماده (169) قانون و ق.م.ا.ا، حساب مشترکی برای مشارکت ایجاد و تمامی شرکا نسبت به پرداخت آن مسیول می‌باشند.

6. در صورت فوت هریک از شرکا سهم درآمد مشمول مالیات متوفی به نسبت سهم‌الارث و سهم معافیت متوفی در سال فوت بین وراث بر اساس قسمت اخیر تبصره ماده (101) قانون تقسیم می‌شود و از سال بعد مطابق صدر تبصره فوق عمل خواهد شد.

7. در مشاغل انفرادی در صورت فوت مودی طی سال، شماره اقتصادی باطل و وراث متوفی امکان ارسال اظهارنامه و انجام کلیه فرآیندهای مالیاتی تا زمان فوت متوفی را دارا می‌باشند و در صورت ادامه فعالیت شغلی پس از فوت می‌بایست به عنوان مودی جدید در نظام مالیاتی ثبت نام نمایند.

فصل دوازدهم– حسابرسی تجمیعی صاحبان مشاغل موضوع تبصره (2) ماده (101) قانون

ماده 47- درخصوص شخص حقیقی دارای بیش از یک فعالیت شغلی، در زمان قطعی شدن اظهارنامه یا انجام حسابرسی هریک از پرونده ها، می‌بایست پرونده‌های آن‌ها به صورت کاملا مجزا با اعمال نرخ‌های موضوع ماده (131) قانون برای هر پرونده و صرفا با اعمال حداکثر یک معافیت موضوع ماده (101) قانون برای کل پرونده ها حسب مورد قطعیت یا مورد حسابرسی قرار گرفته و برای اجرای حکم تبصره (2) ماده (101) قانون از حیث اعمال نرخ ماده (131) قانون برای مجموع درآمد مشمول مالیات به ترتیب زیر اقدام شود:

1. حوزه کاری حسابداری اداره امور مالیاتی ذی‌صلاح مکلف است نسبت به مطالبه مالیات مابه‌التفاوت موضوع تبصره پس از قطعیت حداقل دو پرونده شغلی مودی و همچنین پرونده‌های بعدی بعد از قطعیت درآمد مشمول مالیات، حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ قطعیت دو یا چند پرونده به صورت متوالی با اعمال صرفا یک معافیت موضوع ماده (101) و نرخ ماده (131) قانون بر اساس درآمد مشمول مالیات تجمیعی به موجب برگ مطالبه مالیات اقدام نماید. در صورت عدم تعلق مابه‌التفاوت مالیات صدور برگ مطالبه موضوعیت نخواهد داشت.

2. در صورت عدم پرداخت یا ترتیب پرداخت مالیات مطالبه شده توسط مودی ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ برگ مطالبه، مالیات مذکور در اجرای مقررات فصل نهم از باب چهارم قانون وصول خواهد شد.

3. در صورت اعتراض مودی به برگ مطالبه ابلاغ شده موضوع دراجرای مقررات ماده (216) قانون قابل طرح در هیات حل اختلاف مالیاتی موضوع ماده مذکور می‌باشد.

4. در راستای محاسبه مالیات موضوع این فصل بخشودگی نرخ موضوع تبصره ماده (131) قانون بر اساس محاسبات اولیه مالیات قطعی شده هر پرونده می‌بایست از مبلغ مالیات نهایی کسر شود. جریمه موضوع مواد (192) و (193) قانون و نظایر آن‌ها نیز بر اساس محاسبات اولیه در محاسبات لحاظ و مد نظر قرار می‌گیرد.

5. جریمه موضوع ماده (190) قانون برای هر پرونده تا قبل از ابلاغ برگ مطالبه موضوع این فصل بر اساس برگ های تشخیص اولیه و قطعی اولیه و مقررات مربوط و از زمان ابلاغ برگ مطالبه موضوع این فصل بر اساس مالیات پرداخت نشده مطالبه شده قابل محاسبه و مطالبه می‌باشد.

6. برگ مطالبه مالیات در راستای مقررات موضوع این فصل تاثیری در ارایه گواهی‌های موضوع مواد (186)، تبصره (1) ماده (186)، (187) قانون و نظایر آن‌ها نخواهد داشت.

7. درصورت عدم تسلیم اظهارنامه توسط مودی در هریک از پرونده ها در محاسبه مالیات مابه‌التفاوت تجمیعی، اعمال معافیت موضوع ماده (101) قانون تا سقف درآمد مشمول مالیات پرونده‌هایی که نسبت به تسلیم اظهارنامه مالیاتی اقدام شده، مجاز می‌باشد.

فصل سیزدهم- سایر مقررات

ماده 48- انجام کلیه فرآیندهای مالیاتی از جمله ثبت نام، حسابرسی، رسیدگی مجدد و وصول مالیات پرونده‌های مالیاتی با سازمان است و سازمان می‌تواند با رعایت مقررات قانونی مربوط امور مذکور را حسب مورد به اداره امور مالیاتی و یا ماموران مالیاتی ذی‌ربط محول نماید.

تبصره- در اجرای این ماده چنانچه حسب تشخیص سازمان امور مالیاتی کشور، انجام فرآیندهای مالیاتی از جمله رسیدگی به پرونده‌های مودیان مالیاتی در یک اداره کل تجمیع گردد، مالیات و عوارض متعلقه در چارچوب مقررات قانونی مربوط، به محل فعالیت اشخاص منظور می‌گردد.

ماده 49- حداقل سطح سازمانی مجاز برای انجام مکاتبه و استعلام جهت کسب اطلاعات مورد نیاز در اجرای مواد (230) و (231) قانون و سایر مقررات، در تمامی حوزه‌های کاری مدیر یا سرپرست حوزه کاری می‌باشد. در مورد بانک ها و موسسات اعتباری غیربانکی، درخواست اسناد و مدارک و اطلاعات مورد نیاز سازمان امور مالیاتی کشور مربوط به درآمد مودی، پس از طی مراحل مزبور از طریق وزیر امور اقتصادی و دارایی انجام می‌شود که در صورت تصویب در سایر قوانین و مقررات، این امر توسط رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور یا نماینده دارای تفویض وی صورت می‌گیرد.

ماده 50- حسب درخواست رییس شورای عالی مالیاتی و موافقت رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور، گروه‌های کارشناسی به شعب شورای عالی مالیاتی جهت انجام امور محوله اختصاص می‌یابد.

ماده 51- تخلفات ماموران مالیاتی از قانون، ق.م.ا.ا و ق.پ. و مقررات مربوط صرفا از طریق دادستانی انتظامی مالیاتی مورد پیگرد قانونی قرار می‌گیرد.

ماده 52- ماموران مالیاتی مکلفند در صورت مشاهده جرایم مالیاتی موضوع ماده (274) قانون، مراتب را جهت اقامه دعوا علیه مرتکبان نزد مراجع قضایی به دفتر حقوقی و قراردادهای مالیاتی اعلام نمایند. در صورت عدم اعلام مراتب مطابق مقررات مربوط با آنان رفتار خواهد شد.

ماده 53- در اجرای مقررات ماده (219) قانون کلیه بخشنامه‌ها، دستورالعمل ها و رویه‌های اجرایی که توسط سازمان جهت اجرای قانون مقرر می‌شود برای کلیه واحدهای تابعه سازمان، ماموران مالیاتی و مودیان لازمالاتباع است.

ماده 54- ترتیبات اجرایی و فرآیندهای کاری مربوط به آن بخش از فعالیت‌ها و خدمات مالیاتی که در اجرای تبصره (2) ماده (219) قانون و آیین‌نامه اجرایی آن به بخش غیردولتی برون سپاری می‌شوند، تابع شیوه نامه اجرایی و دستورالعمل‌های مربوط می‌باشد.

ماده 55- انجام کلیه فرآیندهای مندرج در این آیین‌نامه در صورت امکان و در چارچوب قوانین و مقررات، به صورت سیستمی صورت می‌گیرد.

فرهاد دژپسند

وزیر امور اقتصادی و دارایی