مورخ: 1403/02/10
شماره: 169
قانون مالیات‌های مستقیم
قانون مالیات‌های مستقیم - ماده 169

ماده 169- اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع این قانون که حسب اعلام سازمان امور مالیاتی کشور موظف به ثبتنام در نظام مالیاتی می‌شوند، مکلفند برای انجام معاملات خود صورتحساب صادر و شماره اقتصادی خود و طرف معامله را در صورتحساب‌ها، قراردادها و سایر اسناد مشابه درج و فهرست معاملات خود را به سازمان مذکور ارایه کنند.

عدم صدور صورتحساب یا عدم درج شماره اقتصادی خود و طرف معامله یا استفاده از شماره اقتصادی خود برای دیگران و یا استفاده از شماره اقتصادی دیگران برای معاملات خود، حسب مورد مشمول جریم های معادل دودرصد(2%) مبلغ مورد معامله می‌شود. همچنین عدم ارایه فهرست معاملات انجام شده به سازمان امور مالیاتی کشور از طریق روش‌هایی که تعیین می‌شود مشمول جریم های معادل یکدرصد( 1%) معاملاتی که فهرست آن‌ها ارایه نشده است، می‌باشد.

تبصره1- در صورتی که طرف معاملات اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل موضوع این ماده، اشخاص حقیقی مصرفکننده نهایی کالا یا خدمات و نیز اشخاص حقیقی مشمول موضوع ماده(81) این قانون باشند درج شماره اقتصادی اشخاص مذکور الزامی نیست.

مصرفکننده نهایی موضوع این تبصره شخص حقیقی است که کالاها و خدمات را متناسب با نیاز خود برای مصارف شخصی خریداری کند و از آن برای عرضه کالاها و خدمات به دیگران استفاده ننماید.

تبصره2- مودیان مالیاتی موضوع این ماده موظفند از سامانه صندوق فروش «صندوق ماشینی (مکانیزه) فروش» و تجهیزات مشابه استفاده کنند. معادل هزینه‌های انجام شده بابت خرید، نصب و راهاندازی تجهیزات فوق اعم از نرم افزاری و سخت افزاری از مالیات قطعیشده مودیان مزبور در اولین سال استفاده و یا سال‌های بعد آن قابل کسر است.

سازمان امور مالیاتی موظف است به تدریج و براساس اولویت، اشخاص مشمول حکم این تبصره را تعیین کند و تا شهریور ماه هر سال از طریق درج در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار و روزنامه رسمی کشور اعلام و از ابتدای فروردین ماه سال بعد از آن اعمال نماید.

معادل ده درصد(10%) از مالیات ابرازی عملکرد مودیانی که توسط سازمان امور مالیاتی ملزم به استفاده از سامانه صندوق فروش و تجهیزات مشابه شده اند مشروط به رعایت آیین‌نامه اجرایی مربوط، برای مدت دو سال اول بخشوده می‌شود. عدم اجرای حکم این تبصره موجب تعلق جریم های بهمیزان دودرصد(2%) فروش می‌باشد.

نحوه استفاده از صندوق و چگونگی ارایه اطلاعات به موجب آیین‌نامه اجرایی است که حداکثر ظرف مدت ششماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون توسط سازمان امور مالیاتی کشور و با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت و اتاق اصناف ایران تهیه می‌شود و به تصویب هیات وزیران میرسد.

تبصره3- ترتیبات اجرایی احکام این ماده و تبصره(1) آن و تعیین مصادیق معاملات مشمول و حد آستانه (تعیین حداقل رقم گردش مالی مودی) به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که حداکثر ظرف مدت ششماه از تاریخ تصویب این قانون با پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی میرسد.

تبصره4- نحوه رسیدگی، مطالبه، حل اختلاف و وصول جرایم مذکور و ترتیبات پرداخت آن طبق مقررات در هر دوره مالیاتی طبق مقررات این قانون با رعایت مهلت مقرر در ماده(157) انجام می‌شود.

تبصره5 - وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است حداکثر تا مدت ششماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون سامانه انجام معاملات وزارتخانه ها و دستگاه‌های اجرایی را برای مدیریت انجام کلیه مراحل مناقصات و مزایده‌ها راهاندازی کند و امکان دسترسی برخط(آنلاین) سازمان امور مالیاتی را فراهم آورد.

کلیه دستگاه‌های اجرایی موضوع بند (ب) ماده(1) قانون برگزاری مناقصات مصوب 1383/11/03 موظفند حداکثر ظرف مدت سه ماه پس از راهاندازی سامانه مذکور کلیه معاملات خود به غیر از معاملات محرمانه را از طریق این سامانه به ثبت برسانند.

تعیین موارد مربوط به محرمانه بودن معاملات مطابق تبصره(1) بند(ب) ماده(3) قانون ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد مصوب1390/08/07 مجمع تشخیص مصلحت نظام است.

تبصره6 - جرایمی که مودیان بهواسطه عدم اجرای احکام ماده(169 مکرر) قانون مالیات‌های مستقیم مصوب سال 1380 مرتکب شدهاند، مطابق مقررات این ماده محاسبه، مطالبه و وصول می‌شود.(1)


1. به موجب بند 41 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 1394/04/31، این متن و تبصره‌های آن جایگزین ماده (169) قانون و تبصره آن شد. 
"ماده 169 - سازمان امور مالیاتی کشور میتواند در صورتی که به منظور تسهیل در تشخیص درآمد مودیان مالیاتی کاربرد وسایل و روش ها وصورت حساب ها و فرم‌هایی را جهت نگاهداری حساب برای هر گروه از آنان ضروری تشخیص دهد مراتب را تا آخر دی ماه هر سال در یکی ازروزنامه های کثیرالانتشار آگهی کند و مودیان از اول فروردین سال بعد مکلف به رعایت آن‌ها میباشند، عدم رعایت موارد مذکور در مورد مودیانی که مکلف به نگاهداری دفاتر قانونی هستند موجب بیاعتباری دفاتر مربوط خواهد بود و در مورد سایر مودیان موجب تعلق جریم های معادل بیست درصد(20%) منبع مربوط می‌باشد. 
تبصره - در صورتی که رعایت موارد مذکور در ماده فوق بنا به تشخیص هیات حل اختلاف مالیاتی از عهده مودی خارج بوده باشد مشمول بیاعتباری دفاتر و جرایم مربوط حسب مورد نخواهد بود."

آیین‌نامه‌ها

 [1395/03/18][200/3949/46378] آیین‌نامه اجرایی موضوع تبصره(3) ماده 169 اصلاحی مصوب 1394/04/31 قانون مالیات‌های مستقیم
 [1395/10/29][203829] آیین‌نامه اجرایی موضوع تبصره(5) ماده (169) مکرر قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1394/04/31
 [1396/04/24][46906/ت53401هـ] آیین‌نامه اجرایی تبصره (2) ماده (169) اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم
 [1399/02/20][19487] اصلاحیه مواد فصل دوم آیین‌نامه اجرایی موضوع تبصره 3 ماده 169 قانون مالیات‌های مستقیم (اصلاحی 1394/04/31)
 [1400/07/14][73974/ت 58792هـ] آیین‌نامه اجرایی بند (خ) تبصره (6) ماده واحده قانون بودجه سال 1400 کل کشور
 [1400/09/28][115266/ت 58791هـ] آیین‌نامه اجرایی بند (ش) تبصره (6) ماده واحده قانون بودجه سال 1400 کل کشور
 [1400/12/17][164495/ت58717هـ] آیین‌نامه اجرایی نحوه تعیین و شناسایی خانوارهای ایرانی و اتباع خارجی موضوع بند (2) تبصره (8) الحاقی به ماده (169) مکرر قانون مالیات‌های مستقیم
 [1401/04/15][70822] اصلاحیه آیین‌نامه اجرایی موضوع تبصره 5 ماده 169 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم
 [1401/05/01][71553/ت60069هـ] آیین‌نامه ساماندهی بازار مسکن و اجاره بها
 [1401/05/10][78852/ت59834هـ] واحدهای مسکونی و باغ ویلاهای دارای پروانه ساختمانی
 [1401/07/16][124518/ت 60009هـ] احکام مالیاتی آیین‌نامه اجرایی تبصره (14) ماده واحده قانون بودجه سال 1401 کل کشور
 [1401/08/24][153843/ت60032هـ] احکام مالیاتی آیین‌نامه اجرایی بند (هـ) تبصره (12) ماده واحده قانون بودجه سال 1401 کل کشور مصوب 1401/08/08
→ قانون قبلی قانون بعدی ←
مورخ: 1398/07/21
شماره: 7
قانون پایانه‌های فروشگاهی
مورخ: 1398/07/21
شماره: 12
قانون پایانه‌های فروشگاهی
مورخ: 1400/03/02
شماره: 15
قانون ارزش افزوده جدید
مورخ: 1398/07/21
شماره: 22
قانون پایانه‌های فروشگاهی
مورخ: 1398/07/21
شماره: 29
قانون پایانه‌های فروشگاهی
مورخ: 1380/11/27
شماره: 81
قانون مالیات‌های مستقیم
مورخ: 1403/02/10
شماره: 169 مکرر
قانون مالیات‌های مستقیم
مورخ: 1398/08/11
شماره: 62897/113
سایر قوانین
مورخ: 1403/11/14
شماره: 200/1403/50
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1403/03/29
شماره: 200/20305
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1402/07/08
شماره: 140231390001736156
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
معتبر
مورخ: 1401/08/15
شماره: 200/1401/44
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1401/05/10
شماره: 78852/ت59834هـ
آیین‌نامه
معتبر
مورخ: 1401/05/01
شماره: 71553/ت60069هـ
تصویب‌نامه و تصمیم‌نامه
مورخ: 1401/05/01
شماره: 71553/ت60069هـ
آیین‌نامه
معتبر
مورخ: 1401/04/14
شماره: 200/22868/د
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1401/03/03
شماره: 140109970905810393 - 14010997905810394
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
معتبر
مورخ: 1401/02/10
شماره: 200/1401/9
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1400/12/29
شماره: 114504/715
سایر قوانین
مورخ: 1400/12/04
شماره: 140009970905812936
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
معتبر
مورخ: 1400/12/03
شماره: 140009970905813157
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
معتبر
مورخ: 1400/11/05
شماره: 1400099970905812913
دیوان عدالت اداری
معتبر
مورخ: 1400/11/05
شماره: 1400099970905812913
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
معتبر
مورخ: 1400/06/06
شماره: 140009970905811423 - 140009970905811424
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
معتبر
مورخ: 1400/04/06
شماره: 200/1400/513
دستورالعمل
معتبر-منسوخ صریح جزیی
مورخ: 1400/03/23
شماره: 200/1400/21
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1400/03/02
شماره:
سایر قوانین
مورخ: 1400/02/04
شماره: 39
آرا هیات تخصصی دیوان عدالت
مورخ: 1400/01/23
شماره: 200/2694/د
دستورالعمل
معتبر-منسوخ صریح جزیی
مورخ: 1400/01/18
شماره: 200/1400/1
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1399/09/17
شماره: 1212تا 1214
آرا هیات تخصصی دیوان عدالت
مورخ: 1399/08/07
شماره: 1089
آرا هیات تخصصی دیوان عدالت
مورخ: 1399/07/07
شماره: 856
آرا هیات تخصصی دیوان عدالت
مورخ: 1399/06/15
شماره: 200/99/53
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1399/05/22
شماره: 72578
تصویب‌نامه و تصمیم‌نامه
معتبر
مورخ: 1399/03/31
شماره: 151
آرا هیات تخصصی دیوان عدالت
مورخ: 1399/02/28
شماره: 200/99/23
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1399/02/28
شماره: 200/99/23
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1399/02/13
شماره: 230/99/504
دستورالعمل
معتبر
مورخ: 1399/01/19
شماره: 200/99/7
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1399/01/19
شماره: 200/99/7
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1398/12/28
شماره: 95604/687
سایر قوانین
مورخ: 1398/11/30
شماره: 1041
آرا هیات تخصصی دیوان عدالت
مورخ: 1398/11/08
شماره: 9809970905813105
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
معتبر
مورخ: 1398/08/28
شماره: 2461-2462-2463
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
معتبر
مورخ: 1398/08/13
شماره: 230/39437/د
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1398/05/01
شماره: 200/98/37/ص
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1398/04/03
شماره: 200/98/29
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1398/01/26
شماره: 200/98/6
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1397/08/19
شماره: 200/97/118/ص
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1397/08/19
شماره: 200/97/118/ص
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1397/06/17
شماره: 200/97/100/ص
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1397/03/06
شماره: 200/97/32/ص
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1397/02/22
شماره: 244/6268/د
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1396/09/12
شماره: 260/5656/د
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1396/06/21
شماره: 75757/ت 54655 هـ
تصویب‌نامه و تصمیم‌نامه
معتبر
مورخ: 1396/05/31
شماره: 200/96/83
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1396/04/24
شماره: 46906/ت53401هـ
تصویب‌نامه و تصمیم‌نامه
معتبر
مورخ: 1396/04/24
شماره: 46906/ت53401هـ
آیین‌نامه
معتبر
مورخ: 1394/06/07
شماره: 200/94/57
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1393/02/27
شماره: 200/93/503
دستورالعمل
-
مورخ: 1392/12/28
شماره: 200/24249/ص
بخشنامه
-
مورخ: 1392/06/16
شماره: 200/10704
بخشنامه
-
مورخ: 1392/01/31
شماره: 200/1042
بخشنامه
-
مورخ: 1391/12/07
شماره: 200/24290
بخشنامه
-
مورخ: 1391/06/28
شماره: 200/13007
بخشنامه
-
مورخ: 1390/11/29
شماره: 26859
دستورالعمل
-
مورخ: 1387/06/23
شماره: 1726
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1385/04/11
شماره: 211/1261/12571
بخشنامه
-
مورخ: 1384/04/11
شماره: 13593
آیین‌نامه
-
مورخ: 1382/01/18
شماره: 211/148/118
بخشنامه
-
مورخ: 1377/02/26
شماره: 30/4/1671/7032
بخشنامه
-
مورخ: 1368/01/21
شماره: 30/4/33/1565
آیین‌نامه
-