مورخ: 1400/03/02
شماره: 244
قانون مالیات‌های مستقیم
قانون مالیات‌های مستقیم - ماده 244

ماده 244 ـ مرجع رسیدگی به کلیه اختلاف‌های مالیاتی جز در مواردی که ضمن مقررات این قانون مرجع دیگری پیش بینی شده، هیات حل اختلافات مالیاتی است. هر هیات حل اختلاف مالیاتی از سه نفر بهشرح زیر تشکیل می‌شود:

 1 ـ یک نفر نماینده سازمان امور مالیاتی کشور

 2 ـ یک نفر از میان قضات بازنشسته یا حقوق دانان مطلع در امور مالیاتی با شرط وثاقت و امانت به درخواست سازمان امور مالیاتی و انتخاب رییس کل دادگستری هر استان

 3 ـ یک نفر نماینده از اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران، اتاق تعاون ایران، جامعه حسابداران رسمی ایران، جامعه مشاوران رسمی مالیاتی ایران، مجامع حرفه‌ای، اتاق اصناف ایران، شورای اسلامی شهر، کانون وکلا، مرکز وکلا، کارشناسان رسمی و مشاوران خانواده که برای مدت سه سال منصوب می‌شوند. مودی همزمان با اعتراض به برگ تشخیص یا مطالبه مالیات یکی از مراجع این بند را به عنوان نماینده خود جهت شرکت در جلسات هیات حل اختلاف مالیاتی معرفی می‌نماید. در صورتی که برگ تشخیص مالیات ابلاغ قانونی شده باشد و یا همزمان با تسلیم اعتراض به برگ تشخیص در مهلت قانونی مودی انتخاب خود را اعلام ننماید، با توجه به نوع فعالیت مودی یا موضوع مالیات مورد رسیدگی، از بین نمایندگان مزبور با رعایت تبصره (5) این ماده یک نفر انتخاب می‌شود.

تبصره 1 ـ جلسات هیاتهای حل اختلاف مالیاتی با حضور هر سه عضو رسمیت می‌یابد و رای هیات با اکثریت آرا قطعی و لازم‌الاجرا است، ولی نظر اقلیت باید در متن رای قید گردد.

تبصره 2 ـ هیاتهای حل اختلاف مالیاتی دارای استقلال کامل بوده و صرفا اداره امور دبیرخانه‌ای هیاتهای حل اختلاف مالیاتی و تشکیل جلسات هیاتها به عهده سازمان امور مالیاتی می‌باشد. انشای رای با رعایت اصل عدالت و بی طرفی کلیه اعضا و متکی به اسناد و مدارک مثبته و دلایل و شواهد متقن در همان جلسه و یا حداکثر ظرف سه روز کاری پس از برگزاری جلسه، توسط نماینده بند (2) این مادهبه عمل آمده و به امضای تمامی اعضا می‌رسد. مودی یا نماینده قانونی وی مجاز به حضور کامل در جلسه و ارایه دفاعیات به صورت کتبی یا شفاهی است. اظهارات شفاهی باید در صورتجلسه قید و به امضای وی برسد. سازمان امور مالیاتی به منظور اعمال نظارت موثر بر عملکرد هیاتهای حل اختلاف مالیاتی، مکلف است نسبت به مستندسازی فرآیند برگزاری جلسات هیات به نحو مقتضی اقدام کند.

تبصره 3 ـ تعیین حق‌الزحمه اعضای موضوع بندهای (2) و (3) این ماده متناسب با تعداد و مدت جلسات و نیز مراحل، منابع مالیاتی و پرونده‌های مورد رسیدگی از محل اعتباری که به همین منظور در بودجه سالانه سازمان امور مالیاتی کشور پیش بینی می‌شود، مطابق دستورالعملی است که توسط سازمان مذکور تهیه و ابلاغ می‌گردد. حق‌الزحمه اعضا به صورت متمرکز از طرف سازمان امور مالیاتی کشور به حساب اعضا پرداخت می‌شود.

تبصره 4 ـ سازمان امور مالیاتی مکلف است نمایندگان معرفی شده در اجرای بندهای (2) و (3) این ماده را به عنوان اعضای هیاتهای حل اختلاف مالیاتی بپذیرد و با رعایت تبصره (5) این ماده از آن‌ها جهت شرکت در هیاتهای مزبور دعوت نماید.

 تبصره 5ـ اسامی کلیه افراد معرفی شده توسط رییس کل دادگستری هر استان، مدیر کل مالیاتی استان و مراجع مذکور در بند (3) این ماده به تفکیک شهرستان ها در سامانه‌ای که به صورت متمرکز و حداکثر ظرف سه ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون توسط سازمان امور مالیاتی کشور ایجاد می‌شود، درج می‌گردد. انتخاب افراد موضوع بندهای (1)، (2) و (3) برای هر پرونده در مواردی که در شهرستان مورد نظر بیشتر از یک نفر وجود داشته باشد، به صورت تصادفی توسط سامانه مزبور انجام می‌شود. این سامانه مستقیما زیر نظر رییس کل سازمان امور مالیاتی، مدیریت می‌گردد.

 تبصره 6ـ سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است حداقل یک هفته قبل از تشکیل جلسه هیات به نحو مقتضی زمینه دسترسی اعضای هیات حل اختلاف مالیاتی را برابر مقررات مربوط به مندرجات پرونده مورد اعتراض فراهم نماید.

 تبصره 7 ـ هر یک از افراد مذکور در بندهای (2) و (3) این ماده در صورتی که بیشتر از سه جلسه متوالی یا چهار جلسه متناوب در یک سال از حضور در جلسات هیات خودداری نمایند، حکم آنان لغو می‌شود و رییس کل دادگستری هر استان و مرجع مربوط، حسب مورد، موظف است ظرف ده روز کاری فرد جایگزین را معرفی نماید.

 تبصره 8 ـ به منظور اجرای عدالت و اصل استقلال و بی طرفی و رعایت حقوق شهروندی و نظارت موثر، سازمان امور مالیاتی مکلف است ساختار اداره هیاتهای حل اختلاف مالیاتی را به صورت مستقل، تحت عنوان مرکز دادرسی مالیاتی در ساختار خود ذیل رییس کل سازمان ایجاد نماید. واحدهای دادرسی مالیاتی در هر استان مستقل از اداره کل مالیاتی استان تشکیل می‌شود.

 تبصره 9 ـ پس از استقرار سامانه مودیان، ثبت اعتراض توسط مودی، انتخاب یکی از مراجع موضوع بند (3) این ماده، ارایه هرگونه لایحه به هیاتهای حل اختلاف، مشاهده اسناد، مدارک و اطلاعات مورد نیاز، ابلاغ تاریخ تشکیل جلسات هیات، اطلاع از نتایج دادرسی و هرگونه اطلاع دیگر در خصوص پرونده دادرسی مالیاتی از طریق سامانه مذکور انجام می‌شود.

تبصره 10 ـ سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است زمینه دسترسی کامل مودی و یا نماینده قانونی وی به مفاد پرونده مورد اعتراض را حداقل یک هفته قبل از تشکیل هیات فراهم نماید.

تبصره 11 ـ عضویت همزمان در فهرست نمایندگان بندهای (2) و (3) موضوع این ماده ممنوع است.[1]


[1] . به موجب ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400/03/02، متن فوق جایگزین ماده 244 قانون مالیات‌های مستقیم شد.

متن قبلی ماده 244:

«ماده 244- مرجع رسیدگی به کلیه اختلاف‌های مالیاتی جز درمواردی که ضمن مقررات این قانون مرجع دیگری پیشبینی شده ، هیات حل اختلافات مالیاتی است. هر هیات حل اختلاف مالیاتی از سه نفر به شرح زیر تشکیل خواهد شد:

1 ـ یک نفر نماینده سازمان امور مالیاتی کشور.

2 ـ یک نفر قاضی اعم از شاغل یا بازنشسته  با شرط وثاقت و امانت (به موجب بند ج قانون اصلاح موادی از قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1399/09/05، عبارت « با شرط وثاقت و امانت » بعد از « یک نفر قاضی اعم از شاغل یا بازنشسته  »الحاق شد).در صورتی که قاضی بازنشسته واجد شرایطی در شهرستان ها یا مراکز استان‌ها وجود نداشته باشد بنا به درخواست سازمان امور مالیاتی کشور، رییس قوه قضاییه یک نفر قاضی شاغل را برای عضویت هیات معرفی خواهد نمود.

3 ـ یک نفر نماینده از اتاق بازرگانی و صنایع و معادن جمهوری اسلامی ایران یا اتاق تعاون یا جامعه حسابداران رسمی ایران یا مجامع حرفهای یا تشکل‌های صنفی یا شورای اسلامی شهر به انتخاب مودی در صورتی که برگ تشخیص مالیات ابلاغ قانونی شده باشد و یا همزمان با تسلیم اعتراض به برگ تشخیص در مهلت قانونی مودی انتخاب خود را اعلام ننماید سازمان امور مالیاتی کشور با توجه به نوع فعالیت مودی یا موضوع مالیات مورد رسیدگی از بین نمایندگان مزبور یک نفر را انتخاب خواهد کرد.

تبصره 1 ـ جلسات هیاتهای حل اختلاف مالیاتی با حضور سه نفر رسمی است و رای هیاتهای مزبور با اکثریت آرا قطعی ولازم الاجرا است، ولی نظر اقلیت باید در متن رای قید گردد.

تبصره 2 ـ اداره امور هیاتهای حل اختلاف مالیاتی و مسیولیت تشکیل جلسات هیاتها به عهده سازمان امور مالیاتیکشور می‌باشد و حق‌الزحمه اعضا هیاتهای حل اختلاف براساس آیین نام‌های که بنا به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی خواهد رسید از محل اعتباریکه به همین منظور در بودجه سازمان مذکور پیش بینی می‌شود قابل پرداخت خواهد بود.»

آیین‌نامه‌ها

 [1381/07/07][211/4297/1383] آیین‌نامه نحوه پرداخت حق‌الزحمه اعضا هیاتهای حل اختلاف مالیاتی موضوع تبصره 2 ماده 244 اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1380/11/27
 [1385/12/08][68547] اصلاحیه آیین‌نامه نحوه پرداخت حق‌الزحمه اعضا هیاتهای حل اختلاف مالیاتی موضوع تبصره 2 ماده 244 اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1380/11/27
 [1390/03/25][240/7098] اصلاحیه آیین‌نامه نحوه پرداخت حق‌الزحمه اعضا هیاتهای حل اختلاف مالیاتی
 [1395/12/21][20694] اصلاحیه آیین‌نامه نحوه پرداخت حق‌الزحمه اعضای هیاتهای حل اختلاف مالیاتی موضوع تبصره 2 ماده 244 اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1380/11/27
→ قانون قبلی قانون بعدی ←
مورخ: 1400/03/02
شماره: 50
قانون ارزش افزوده جدید
مورخ: 1403/02/10
شماره: 169 مکرر
قانون مالیات‌های مستقیم
مورخ: 1366/12/03
شماره: 269
قانون مالیات‌های مستقیم
مورخ: 1404/06/17
شماره: 200/1404/58
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1403/06/24
شماره: 200/43836/د
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1403/05/09
شماره: 140331390001065422
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
معتبر
مورخ: 1403/03/29
شماره: 200/20305
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1402/09/04
شماره: 200/1402/510
دستورالعمل
معتبر
مورخ: 1401/06/12
شماره: 140109970905811051
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
معتبر
مورخ: 1400/09/21
شماره: 200/10238/150446/ص
دستورالعمل
معتبر-منسوخ صریح جزیی
مورخ: 1400/08/11
شماره: 140009970905812324
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
معتبر
مورخ: 1400/03/02
شماره:
سایر قوانین
مورخ: 1399/10/24
شماره: 1327و1328
آرا هیات تخصصی دیوان عدالت
مورخ: 1399/10/22
شماره: 200/99/74
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1399/10/04
شماره: 112114
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1397/05/23
شماره: 1326
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
معتبر
مورخ: 1396/12/15
شماره: 201/48
آرا هیات عمومی شورای مالیاتی
معتبر
مورخ: 1396/07/18
شماره: 661
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
معتبر
مورخ: 1392/01/06
شماره: 200/73
بخشنامه
-
مورخ: 1391/01/28
شماره: 12062/ت42939هـ
سایر اطلاعات
مورخ: 1391/01/28
شماره: 12062/ت42939هـ
تصویب‌نامه و تصمیم‌نامه
-
مورخ: 1390/10/14
شماره: 12062/ت42939
تصویب‌نامه و تصمیم‌نامه
مورخ: 1390/10/14
شماره: 12062/ت42939
تصویب‌نامه و تصمیم‌نامه
مورخ: 1388/11/10
شماره: 240/56823/د
بخشنامه
-
مورخ: 1388/09/09
شماره: 210/65717
بخشنامه
-
مورخ: 1388/05/25
شماره: 456
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
-
مورخ: 1387/11/13
شماره: 117300
بخشنامه
-
مورخ: 1387/11/13
شماره: 117300
دستورالعمل
مورخ: 1387/11/13
شماره: 117300
دستورالعمل
معتبر-منسوخ صریح جزیی
مورخ: 1387/11/13
شماره: 117300پ
دستورالعمل
معتبر-منسوخ صریح جزیی
مورخ: 1387/11/13
شماره: 117300
دستورالعمل
مورخ: 1386/11/21
شماره: 1368
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
-
مورخ: 1383/11/12
شماره: 201/9280/19578
بخشنامه
-
مورخ: 1383/11/12
شماره: 201/9280/19578
بخشنامه
-
مورخ: 1383/04/13
شماره: 235/462/639/5818
بخشنامه
-
مورخ: 1383/04/13
شماره: 235/462/639/5818
دستورالعمل
-
مورخ: 1383/04/13
شماره: 235/462/639/5818
بخشنامه
-
مورخ: 1383/04/13
شماره: 235/462/639/5818
دستورالعمل
-
مورخ: 1383/04/08
شماره: 211/1381/5424
بخشنامه
-
مورخ: 1383/04/08
شماره: 211/1381/5424
بخشنامه
-
مورخ: 1378/12/17
شماره: صورتجلسه
سایر اطلاعات
-
مورخ: 1375/04/20
شماره: 18759/37/22206
بخشنامه
-
مورخ: 1375/04/20
شماره: 18759/37/22206
بخشنامه
-
مورخ: 1374/10/30
شماره: 61324
بخشنامه
-
مورخ: 1374/10/30
شماره: 61324
بخشنامه
-
مورخ: 1373/08/29
شماره: 30/4/8518/15468
بخشنامه
-
مورخ: 1373/08/29
شماره: 30/4/8518/15468
بخشنامه
-
مورخ: 1373/08/29
شماره: 30/4/8518/15468
دستورالعمل
-
مورخ: 1372/12/07
شماره: 30/4/14038
آرا هیات عمومی شورای مالیاتی
-
مورخ: 1372/12/03
شماره: 30/5/3775/61652
بخشنامه
-
مورخ: 1372/12/03
شماره: 30/5/3775/61652
بخشنامه
-
مورخ: 1371/10/12
شماره: 30/4/10801/26213
بخشنامه
-
مورخ: 1371/10/12
شماره: 30/4/10801/26213
بخشنامه
-
مورخ: 1369/03/19
شماره: 30/4/4103/11082
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1368/11/15
شماره: 30/4/1902/57876
بخشنامه
-
مورخ: 1368/09/22
شماره: 3715
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
-
مورخ: 1368/04/13
شماره: 30/5/915/17024
بخشنامه
-