مورخ: 1394/04/31
شماره: 64
قانون مالیات‌های مستقیم
قانون مالیات‌های مستقیم - ماده 64

ماده 64 [1] و [2]- تعیین ارزش معاملاتی املاک بر عهده کمیسیون تقویم املاک می‌باشد. کمیسیون مزبور موظف است ارزش معاملاتی موضوع این قانون را در سال اول معادل دو درصد (2%) میانگین قیمت‌های روز منطقه با لحاظ ملاک‌های زیر تعیین کند.

این شاخص هر سال به میزان دو واحد درصد افزایش می‌یابد تا زمانی که ارزش معاملاتی هر منطقه به بیست درصد (20%) میانگین قیمت‌های روز املاک برسد.

الف- قیمت ساختمان با توجه به مصالح (اسکلت فلزی یا بتون آرمه یا اسکلت بتونی و سوله و غیره) و قدمت و تراکم و طریقه استفاده از آن (مسکونی، تجاری، اداری، آموزشی، بهداشتی، خدماتی و غیره) و نوع مالکیت

ب- قیمت اراضی با توجه به نوع کاربری و موقعیت جغرافیایی از لحاظ تجاری، صنعتی، مسکونی، آموزشی، اداری و کشاورزی

این کمیسیون متشکل از پنج عضو است که در تهران از نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور، وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و جهاد کشاورزی، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و شورای اسلامی شهر و در سایر شهرها از مدیران کل یا روسای ادارات امور مالیاتی، راه و شهرسازی، جهاد کشاورزی و ثبت اسناد و املاک و یا نمایندگان آن‌ها و نماینده شورای اسلامی شهر تشکیل می‌شود. کمیسیون مذکور هر سال یک بار ارزش معاملاتی املاک را به تفکیک عرصه و اعیان تعیین می‌کند.

در موارد تقویم املاک واقع در هر بخش و روستاهای تابعه (براساس تقسیمات کشوری) نماینده بخشدار یا شورای بخش در جلسات کمیسیون شرکت می‌کند. در صورت نبودن شورای اسلامی شهر یا بخش، یک نفر که کارمند دولت نباشد با معرفی فرماندار یا بخشدار مربوط در کمیسیون شرکت می‌کند.

کمیسیون تقویم املاک در تهران به دعوت سازمان امور مالیاتی کشور و در سایر شهرها به دعوت مدیر کل یا رییس اداره امور مالیاتی در محل سازمان مذکور یا ادارات تابعه تشکیل می‌شود. جلسات کمیسیون با حضور حداقل چهار نفر از اعضا رسمیت می یابد و تصمیمات متخذه با رای حداقل سه نفر از اعضا معتبر است. دبیری جلسات کمیسیون حسب مورد بر عهده نماینده سازمان یا اداره کل یا اداره امور مالیاتی است.

ارزش معاملاتی تعیین شده حسب این ماده یک ماه پس از تاریخ تصویب نهایی کمیسیون تقویم املاک، لازم‌الاجرا و تا تعیین ارزش معاملاتی جدید معتبر است.

تبصره 1- سازمان امور مالیاتی کشور یا ادارات تابعه سازمان مزبور میتوانند قبل از اتمام دوره یکساله در هر شهر یا بخش یا روستا، در موارد زیر کمیسیون تقویم املاک را تشکیل دهند:

-1برای تعیین ارزش معاملاتی نقاطی که فاقد ارزش معاملاتی است.

-2برای تعدیل ارزش معاملاتی تعیینشده نقاطی که حسب تشخیص سازمان امور مالیاتی کشور در مقایسه با نقاط مشابه هماهنگی لازم را نداشته یا با توجه به معیارهای ذکرشده در این ماده تغییرات عمده در ارزش املاک بهوجود آمده باشد.

ارزش معاملاتی تعیین شده حسب این تبصره پس از یک ماه از تاریخ تصویب نهایی کمیسیون تقویم املاک، لازم الاجرا و تا تعیین ارزش معاملاتی جدید معتبر است.

تبصره 2- در مواردی که کمیسیون تقویم موضوع این ماده پس از دو بار دعوت تشکیل نشود یا پس از تشکیل دو جلسه تصمیم مقتضی در مورد تعیین ارزش معاملاتی حاصل نشود، سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است آخرین ارزش روز املاک تعیین شده توسط کمیسیون تقویم را با شاخص بهای کالاها و خدمات اعلامی توسط مراجع قانونی ذی‌صلاح تعدیل و ارزش معاملاتی را مطابق مقررات این ماده تعیین کند.

تبصره 3- در مواردی که ارزش معاملاتی موضوع این ماده مطابق دیگر قوانین و مقررات، ماخذ محاسبه سایر عوارض و وجوه قرار می‌گیرد، ماخذ محاسبه عوارض و وجوه یادشده بر مبنای درصدی از ارزش معاملاتی موضوع این ماده می‌باشد که با پیشنهاد مشترک وزارت امور اقتصادی و دارایی و دستگاه ذی‌ربط به تصویب هیات وزیران یا مراجع قانونی مرتبط میرسد. درصد مذکور باید به نحوی تعیین گردد که ماخذ محاسبه عوارض و وجوه یادشده بیش از نرخ تورم رسمی اعلامی از طرف مراجع قانونی ذیربط افزایش نیافته باشد. [3]


[1]. به موجب بند 13 ماده واحده قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم، مصوب 1394/04/31، این متن و تبصره‌های آن جایگزین متن قبلی ماده (64) قانون و تبصره‌های آن شد.

«ماده 64- تعیین ارزش معاملاتی املاک به عهده کمیسیون تقویم املاک، متشکل از هفت عضو می‌باشد که در تهران از نمایندگان سازمان امور مالیاتی کشور و وزارتخانه‌های مسکن و شهرسازی، جهاد کشاورزی و نماینده سازمان ثبت اسناد و املاک و سه نفر معتمد محل بصیر و مطلع در امور تقویم املاک به معرفی شورای اسلامی شهر و در شهرستان ها از مدیران کل یا روسای ادارات امور مالیاتی، مسکن و شهرسازی، جهاد کشاورزی و ثبت اسناد و املاک به ترتیب در مراکز استان‌ها یا شهرستان ها حسب مورد و یا نمایندگان آن‌ها و سه نفر معتمد محل بصیر و مطلع در امور تقویم املاک به معرفی شورای شهر تشکیل و هر سال یکبار نسبت به تعیین ارزش معاملاتی املاک اقدام خواهد نمود.

در موارد تقویم املاک واقع در هر بخش و روستاهای تابعه (بر اساس تقسیمات کشوری) سه نفر معتمد محل ، بصیر و مطلع در امور تقویم املاک توسط شورای اسلامی بخش مربوط معرفی خواهند شد. در صورت نبودن شورای اسلامی شهر یا بخش سه نفر با شرایط مذکور که کارمند دولت نباشند، به معرفی فرماندار یا بخشدار مربوط در کمیسیون شرکت خواهند نمود.

کمیسیون تقویم املاک در تهران به دعوت سازمان امور مالیاتی کشور و در شهرستان ها به دعوت مدیر کل یا رییس اداره امور مالیاتی در محل سازمان مزبور یا ادارات تابعه آن تشکیل خواهد شد. جلسات کمیسیون باحضور حداقل پنج نفر که سه نفر آن‌ها عضو دولت باشند رسمیت مییابد و تصمیمات متخذه با رای موافق چهار نفر معتبر است. کمیسیون مزبور مکلف است:  

الف- قیمت اراضی شهری را با توجه به آخرین ارزش معاملاتی تعیین شده و موقعیت جغرافیایی (شبکهبندی زمین، نوع خاک، خدمات تحتالارضی، آب و هوا و ارتفاع) و وضعیت حقوقی (مشاع بودن، نوع مالکیت از لحاظ جاری بودن یا داشتن دفترچه مالکیت، استیجاری بودن) و خدمات شهری (آب، برق، تلفن، گاز، بهداشت، آموزش و پرورش، شبکه حمل و نقل شهری و سایر خدمات) و میزان مساحت و تراکم جمعیت و تراکم ساخت و موقعیت ملک از لحاظ قرار داشتن در مناطق تجاری و صنعتی و مسکونی و آموزشی و یا مختلط و به طور کلی نوع کاربری اراضی ودسترسی ها به فضای سبز و مراکز خرید و کیفیت شوارع از نظر حمل و نقل و عبور و مرور.

ب- قیمت زمین‌های کشاورزی و روستایی را علاوه بر رعایت موارد مذکور در بند (الف)فوق ، فاصله تا شهر، نوع محصول و قیمت آن‌ها، نوع خاک و میزان آب و داشتن قابلیت برای کشت مکانیزه و وضعیت طبیعی زمین و داشتن جاده و نوع جاده و فاصله تا جاده‌های اصلی و مواردی که مالکین عرصه و اعیان و اشجار باغات متفاوت باشند.

ج- قیمت ساختمان را با توجه به نوع مصالح (اسکلت فلزی یا بتونآرمه یا اسکلت بتونی و سوله و غیره) و قدمت و تراکم و طریقه استفاده از آن (مسکونی، تجاری، اداری، آموزشی، بهداشتی و خدماتی و غیره) و نوع مالکیت از نظر عرصه و اعیان تعیین نماید.

 ارزش معاملاتی تعیین شده پس از یک ماه از تاریخ تصویب نهایی کمیسیون تقویم املاک لازم الاجرا می‌باشد و تا تعیین ارزش معاملاتی جدید معتبراست.

تبصره 1- سازمان امور مالیاتی کشور یا ادارات تابعه سازمان مزبور میتوانند قبل از اتمام دوره یک ساله ،کمیسیون تقویم املاک را در موارد زیرتشکیل دهند:

1- برای تعیین ارزش معاملاتی نقاطی که فاقد ارزش معاملاتی است.

2- برای تعدیل ارزش معاملاتی تعیین شده نقاطی که حسب تشخیص سازمان امور مالیاتی کشور با مقایسه با نقاط مشابه هماهنگی ندارد.

3- برای تعدیل ارزش معاملاتی تعیین شده نقاطی که حسب تشخیص سازمان امور مالیاتی کشور با توجه به عوامل ذکر شده در این ماده تغییرات عمده در ارزش تعیین شده به وجود آمده باشد.

ارزش معاملاتی تعیین شده حسب این تبصره پس از یک ماه از تاریخ تصویب نهایی کمیسیون تقویم املاک لازم الاجرا بوده و تا تعیین ارزش معاملاتی جدید معتبر خواهد بود.

تبصره 2- مادامی که ارزش معاملاتی املاک طبق مقررات این قانون تعیین نشده است آخرین ارزش معاملاتی تعیین شده معتبر است.»

[2]. بر اساس تبصره 2 ماده 4 قانون «الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیر منقول» مصوب 1401/09/06 مجلس شورای اسلامی، وزارت امور اقتصادی و دارایی مکلف است میزان ارزش معاملاتی املاک موضوع ماده (64) قانون مالیات‌های مستقیم را به صورت آنی از طریق سامانه ثبت الکترونیک اسناد به دفاتر اسناد رسمی اعلام نماید در غیر این صورت سردفتر مجاز به تنظیم و ثبت سند معامله بوده و سردفتر و منتقل الیه تعهدی در خصوص مالیات نقل و انتقال ملک ندارند.

[3]. بر اساس ماده (3) قانون درآمد پایدار و هزینه شهرداری ها و دهیاری‌ها مصوب 1401/04/01، نرخ عوارض نوسازی موضوع ماده (2) قانون نوسازی و عمران شهری مصوب 1347/09/07 با اصلاحات بعدی به میزان دو و نیم درصد (2/5%) ارزش معاملاتی آخرین تقویم موضوع صدر و تبصره (3) ماده (64) قانون مالیات‌های مستقیم تعیین می‌گردد.

آیین‌نامه‌ها

 [1400/07/14][73974/ت 58792هـ] آیین‌نامه اجرایی بند (خ) تبصره (6) ماده واحده قانون بودجه سال 1400 کل کشور
 [1401/05/01][71553/ت60069هـ] آیین‌نامه ساماندهی بازار مسکن و اجاره بها
 [1401/05/10][78852/ت59834هـ] واحدهای مسکونی و باغ ویلاهای دارای پروانه ساختمانی
 [1402/11/23][215640/ت 60709هـ] آیین‌نامه اجرایی تبصره ماده (8) قانون درآمد پایدار و هزینه شهرداری ها و دهیاری‌ها
→ قانون قبلی قانون بعدی ←
مورخ: 1401/04/01
شماره: 50
قانون ارزش افزوده قدیم
مورخ: 1403/02/10
شماره: 54 مکرر
قانون مالیات‌های مستقیم
مورخ: 1395/02/17
شماره: 59
قانون مالیات‌های مستقیم
مورخ: 1371/02/07
شماره: 120
قانون مالیات‌های مستقیم
مورخ: 1403/12/28
شماره: 200/1403/63
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1403/11/13
شماره: 75483/235
سایر قوانین
مورخ: 1403/02/30
شماره: 11621
سایر قوانین
مورخ: 1403/02/23
شماره: 9445
سایر قوانین
معتبر
مورخ: 1403/01/25
شماره: 200/1403/1
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1402/12/27
شماره: 97555/11ـ 950
سایر قوانین
مورخ: 1402/05/21
شماره: 87147/ت 61366هـ
تصویب‌نامه و تصمیم‌نامه
معتبر
مورخ: 1402/05/21
شماره: 87147/ت 61366هـ
تصویب‌نامه و تصمیم‌نامه
معتبر
مورخ: 1402/01/10
شماره: 200/1402/2
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1402/01/10
شماره: 200/1402/2
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1401/12/28
شماره: 120558/11ـ860
سایر قوانین
مورخ: 1401/11/05
شماره: 9000/29476/1000
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1401/05/11
شماره: 79261
سایر اطلاعات
معتبر
مورخ: 1401/05/10
شماره: 78852/ت59834هـ
آیین‌نامه
معتبر
مورخ: 1401/05/09
شماره: 42015/11ـ 28
سایر قوانین
مورخ: 1401/05/01
شماره: 71553/ت60069هـ
تصویب‌نامه و تصمیم‌نامه
مورخ: 1401/05/01
شماره: 71553/ت60069هـ
آیین‌نامه
معتبر
مورخ: 1400/11/10
شماره: 200/75459/د
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1400/11/05
شماره: 138903/ت59303هـ
تصویب‌نامه و تصمیم‌نامه
معتبر
مورخ: 1400/03/18
شماره: 140009970905810725
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
معتبر
مورخ: 1399/10/04
شماره: 112114
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1399/09/18
شماره: 201-18
آرا هیات عمومی شورای مالیاتی
منسوخ
مورخ: 1399/07/20
شماره: 14--201
آرا هیات عمومی شورای مالیاتی
معتبر
مورخ: 1399/06/31
شماره: 851
آرا هیات تخصصی دیوان عدالت
مورخ: 1399/02/27
شماره: 45
آرا هیات تخصصی دیوان عدالت
مورخ: 1398/11/30
شماره: 1032
آرا هیات تخصصی دیوان عدالت
مورخ: 1398/07/22
شماره: 9600882
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
مورخ: 1396/08/13
شماره: 200/96/114
بخشنامه
معتبر
مورخ: 1396/01/26
شماره: 5778/ت54202هـ
تصویب‌نامه و تصمیم‌نامه
مورخ: 1392/09/30
شماره: 200/17006
بخشنامه
-
مورخ: 1392/04/08
شماره: 200/5916
دستورالعمل
-
مورخ: 1392/04/08
شماره: 200/5916
دستورالعمل
-
مورخ: 1391/07/08
شماره: 134262/ت48286هـ
تصویب‌نامه و تصمیم‌نامه
-
مورخ: 1391/07/08
شماره: 134262/ت48286هـ
تصویب‌نامه و تصمیم‌نامه
-
مورخ: 1389/02/26
شماره: 549
آرا هیات عمومی دیوان عدالت
مورخ: 1387/10/01
شماره: 201/15669
آرا هیات عمومی شورای مالیاتی
-
مورخ: 1386/02/30
شماره: 30332/ت37057هـ
تصویب‌نامه و تصمیم‌نامه
-
مورخ: 1382/06/12
شماره: 392
مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی
مورخ: 1382/04/08
شماره: 213/298/17083
بخشنامه
-
مورخ: 1382/04/08
شماره: 213/298/17083
بخشنامه
-
مورخ: 1381/06/19
شماره: 211/7057/64886
بخشنامه
-
مورخ: 1381/06/19
شماره: 211/7057/64886
بخشنامه
-
مورخ: 1379/12/14
شماره: 361
مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی
مورخ: 1379/01/17
شماره: 421
مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی
مورخ: 1374/02/06
شماره: 3201
بخشنامه
-
مورخ: 1374/02/06
شماره: 3201
بخشنامه
-
مورخ: 1373/06/14
شماره: 31/15885/6176
بخشنامه
-
مورخ: 1373/06/14
شماره: 31/15885/6176
بخشنامه
-
مورخ: 1372/03/18
شماره: 30/4/4050
آرا هیات عمومی شورای مالیاتی
-
مورخ: 1371/10/09
شماره: 30/4/6606/49928
بخشنامه
-
مورخ: 1371/09/25
شماره: 398
مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی
مورخ: 1371/04/23
شماره: 30/5/1258/17758
بخشنامه
-
مورخ: 1371/04/23
شماره: 30/5/1258/17758
بخشنامه
-
مورخ: 1370/03/20
شماره: 30/5/703/13028
بخشنامه
-
مورخ: 1369/10/10
شماره: 31/40027
بخشنامه
-
مورخ: 1368/11/19
شماره: 30/4/19417
آرا هیات عمومی شورای مالیاتی
-
مورخ: 1368/10/10
شماره: 30/4/15535
آرا هیات عمومی شورای مالیاتی
-
مورخ: 1368/08/06
شماره: 31/30329/30795
بخشنامه
-
مورخ: 1368/02/24
شماره: 118444/ت 112هـ
آیین‌نامه
منسوخ